Nhiều bộ, ngành và địa phương đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 16 – 18 triệu đồng/tháng để phù hợp với thực tế giá cả và mức sống hiện nay.
Chỉ số giá tăng, mức giảm trừ gia cảnh vẫn đứng yên
Bộ Tài chính đang rà soát và đánh giá toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân, trong đó có mức giảm trừ gia cảnh, để báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung.
Trước đó, nhiều tỉnh thành và các bộ ngành cùng đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh. Nhiều ý kiến cho rằng mức giảm trừ hiện tại không còn phù hợp với thực tế, cần nâng lên khoảng 16 – 18 triệu đồng/tháng để bảo đảm công bằng cho người nộp thuế trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.
Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và 4,4 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc. Mức này được điều chỉnh vào năm 2020, sau khi giữ nguyên từ năm 2013.
Trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao, nhiều địa phương cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay không còn phù hợp. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam duy trì mức tăng trung bình từ 3,5 – 4% mỗi năm, khiến giá trị thực tế của mức giảm trừ gia cảnh ngày càng suy giảm. Nếu tính từ lần điều chỉnh gần nhất vào năm 2020 đến nay, mức giá cả trung bình đã tăng khoảng 10-15%, trong khi mức giảm trừ gia cảnh vẫn giữ nguyên.
Theo quy định hiện hành tại Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi năm 2012, nếu CPI tăng trên 20% so với thời điểm luật có hiệu lực hoặc lần điều chỉnh gần nhất, Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh để phù hợp với biến động giá cả. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng quy định này còn cứng nhắc và không phản ánh kịp thời biến động kinh tế – xã hội.
Nhiều bộ, ngành và địa phương đều đề xuất tăng mức giảm trừ gia cảnh lên tối thiểu 16 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 5 – 8 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, nhằm phù hợp với mức sống và chi phí sinh hoạt hiện nay.
Theo đó, Bộ Quốc phòng kiến nghị nâng mức giảm trừ lên 17,3 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,9 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc. Tỉnh Hà Tĩnh đề xuất mức cao hơn, với 18 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 8 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Tỉnh Sơn La đề nghị áp dụng mức 16 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 5 triệu đồng/tháng đối với người phụ thuộc.
Nhiều người dân và chuyên gia đồng tình
Về phía người dân, nhiều người bày tỏ sự đồng tình với việc nâng mức giảm trừ gia cảnh. Chị Nguyễn Thanh Mai (quận Hoàng Mai, Hà Nội), một nhân viên văn phòng, chia sẻ: “Lương tôi khoảng 15 triệu đồng/tháng nhưng chi phí sinh hoạt đã chiếm gần hết. Nếu giữ mức giảm trừ gia cảnh như hiện tại, tôi vẫn phải đóng thuế, trong khi thực tế không dư dả gì. Nếu nâng lên 16 – 18 triệu đồng/tháng thì hợp lý hơn”.
Trong khi đó, anh Lê Trung Kiên (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho rằng cần xem xét thêm yếu tố vùng miền khi điều chỉnh: “Chi phí sống ở Hà Nội đắt đỏ hơn rất nhiều so với các tỉnh. Nếu chỉ có một mức giảm trừ gia cảnh chung thì chưa thực sự công bằng. Có thể cân nhắc mức giảm trừ theo từng khu vực, giống như lương tối thiểu vùng vậy”.
Đồng tình đề xuất này, TS. Đinh Thế Hiển – chuyên gia kinh tế chia sẻ: “Đây là một đề xuất rất đáng hoan nghênh, người dân đã mong chờ điều này từ lâu rồi. Nếu thực hiện được thì quá hợp lý”.
Vị chuyên gia phân tích: “Mức giảm trừ gia cảnh là căn cứ dựa trên mức sống tối thiểu để không phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Việc điều chỉnh mức này phải được nghiên cứu và tính toán kỹ lưỡng. Nhưng rõ ràng, nếu xét trên góc độ lạm phát, mỗi năm mức tăng bình quân là từ 3,5 – 4%. Như vậy, mức giảm trừ gia cảnh cũng phải tăng tương ứng với mức lạm phát cơ bản của Việt Nam để đảm bảo giá trị thực tế không bị suy giảm”.
TS. Đinh Thế Hiển cũng chỉ ra rằng, việc chậm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khiến người lao động chịu thiệt thòi. “Từ khi ban hành đến khi điều chỉnh, thời gian thường kéo dài. Trước khi sửa đổi, còn phải nghiên cứu, trình Quốc hội phê duyệt, nên có một khoảng trễ nhất định. Chính vì thế, người nộp thuế – đặc biệt là người lao động – luôn chịu thiệt thòi do đồng tiền mất giá. Điều này cho thấy mức giảm trừ gia cảnh cần được điều chỉnh kịp thời để phù hợp với chỉ số giá cả, đảm bảo công bằng cho người nộp thuế” – vị chuyên gia nhấn mạnh.
