Cuối năm là thời điểm nhu cầu tiêu dùng hàng hóa của người dân tăng mạnh, đây cũng là thời gian hay xảy ra các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả diễn biến phức tạp. Để kiểm soát tốt thị trường, các lực lượng chức năng của tỉnh đang tích cực triển khai các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm…
Theo Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, tình hình buôn lậu, vận chuyển hàng hóa qua các đường mòn biên giới thời gian qua cơ bản đã được kiểm soát ổn định, chặt chẽ. Các lực lượng chức năng của tỉnh đã đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua các tuyến đường bộ, đường biển, hàng không… nhằm mục đích chống lại sự hình thành của các đường dây, tụ điểm buôn bán, vận chuyển, chứa chấp hàng lậu quy mô lớn trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, qua kiểm tra, giám sát, kiểm soát, cho thấy việc vận chuyển hàng lậu, gian lận thương mại, buôn lậu vẫn còn diễn ra với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, liều lĩnh.
Điển hình tại các tuyến biên giới đường bộ, như Móng Cái, khu vực giáp ranh giữa Móng Cái và Hải Hà, khu vực huyện Bình Liêu,… vẫn còn xảy ra hoạt động vận chuyển trái phép qua biên giới một số mặt hàng hóa tiêu dùng, thủy sản, gia cầm giống, các sản phẩm từ thịt lợn, hàng tiêu dùng của cư dân biên giới… Đặc biệt, qua kiểm tra, đấu tranh và kiểm soát địa bàn cho thấy, trong những tháng gần đây, tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép pháo, gia cầm giống, các sản phẩm nội tạng thịt lợn bị bắt giữ có dấu hiệu gia tăng. Cụ thể, như ngày 24/8/2023, Đồn Biên phòng Pò Hèn phát hiện, bắt giữ vụ vận chuyển 1,6 tấn lòng lợn đông lạnh không rõ nguồn gốc; ngày 8/9/2023, Đồn Biên phòng Bắc Sơn chủ trì phối hợp với Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh bắt giữ 1 đối tượng vận chuyển trên xe ô tô 18.000 con gà giống không rõ nguồn gốc; ngày 22/9/2023, các lực lượng Công an, Bộ đội biên phòng, Hải quan huyện Bình Liêu phát hiện, bắt giữ 1 đối tượng điều khiển ô tô tải vận chuyển 319,5kg pháo các loại…
Còn trên tuyến đường biển, các đối tượng tận dụng bờ biển dài, địa hình phức tạp, nhiều luồng lạch, tận dụng không gian và thời gian, thường xuyên thay đổi địa bàn hoạt động, phương thức hoạt động, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong công tác ngăn chặn, bắt giữ. Như tại khu vực biển Móng Cái, Hải Hà vẫn diễn ra hoạt động vận chuyển trái phép một số mặt hàng thủy sản, gia cầm giống không rõ nguồn gốc; khu vực biển thuộc huyện Đầm Hà, hoạt động nhập lậu cá tầm giống và gia cầm còn diễn ra; khu vực biển huyện đảo Vân Đồn, huyện đảo Cô Tô (khu vực đảo Trần) còn có tình trạng nhập lậu trứng gia cầm và gia cầm giống; khu vực biển TP Hạ Long, Cẩm Phả vẫn có hoạt động mua bán, vận chuyển mặt hàng than, cát, xăng dầu không có hóa đơn chứng từ trong nội địa…
Cùng với đó, tình hình hoạt động kinh doanh, buôn bán hàng hóa tiêu dùng trong nội địa cũng được các lực lượng chức năng tăng cường kiểm soát. Tuy nhiên, qua kiểm tra vẫn còn tồn tại tình trạng kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc… Các mặt hàng vi phạm chủ yếu về: Bánh kẹo, quần áo, giày dép, mỹ phẩm, đồ chơi trẻ em, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, các sản phẩm thuốc lá điện tử, khí N2O (khí cười)…
Trong 9 tháng năm 2023, các lực lượng chức năng trong tỉnh đã bắt giữ, xử lý 2.189 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, không rõ nguồn gốc; trị giá hàng hóa vi phạm trên 18 tỷ đồng, tăng 6,16% về số vụ, giảm 2,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022.
Theo Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, mặc dù công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại đã được các ngành chức năng kiểm soát chặt chẽ, nhưng vẫn còn tồn tại những hạn chế, khó khăn trong quá trình thực hiện. Nguyên nhân là do nguồn lực của các lực lượng chức năng khu vực biên giới, vùng biển còn hạn chế; các đối tượng lợi dụng triệt để địa hình tuyến biên giới trên bộ, trên biển phức tạp và hoạt động vào thời gian ban đêm, khó phát hiện bắt giữ; tận dụng hoạt động thương mại điện tử để thực hiện hành vi vi phạm, trong khi đó các quy định của pháp luật điều chỉnh còn chưa theo kịp sự phát triển của loại hình này; một số chế tài quy định xử phạt hành chính trong một số lĩnh vực chưa đủ sức răn đe…
Trước tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng giả, hàng cấm… có chiều hướng diễn biến phức tạp trên tất cả các tuyến, lĩnh vực, địa bàn dịp cuối năm, nhất là dịp Tết Nguyên đán, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh yêu cầu các lực lượng chức năng, ban chỉ đạo 389 các địa phương cần tăng cường thực hiện hiệu quả kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa; chấn chỉnh, xử lý các hành vi tiêu cực liên quan đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới đất liền.
Cùng với đó, các đơn vị cần xây dựng chương trình, kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm vi phạm hành chính đối với hàng hóa là những mặt hàng có nhu cầu tiêu dùng cao trong dịp cuối năm và Tết như: Hàng điện tử, điện lạnh, quần áo, giày dép, bánh kẹo, rượu bia, thuốc lá,… Đặc biệt tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển, buôn bán pháo nổ, pháo hoa các loại; không để xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý, nhằm góp phần đảm bảo ổn định thị trường để phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân.
