Gosho Aoyama – cha đẻ truyện thám tử lừng danh Conan, nói luôn dạt dào cảm hứng sáng tác nhân vật suốt 30 năm qua.
Thám tử lừng danh Conan là một trong bộ truyện lâu năm nhất Nhật Bản, ra mắt tập đầu năm 1994, đến nay phát hành 105 tập, chưa có dấu hiệu kết thúc.
Cuối tháng 4, đài NHK phát phim tài liệu về cuộc sống của Gosho Aoyama, lần đầu nhà văn đồng ý quay phim dài ngày tại nhà riêng kiêm phòng làm việc của ông. Quá trình quay bắt đầu từ tháng 5/2023, hoàn tất sau bảy tháng, do Gosho Aoyama nhiều lần ngắt quãng để tập trung suy nghĩ, không chấp nhận có camera trong phòng.
Họa sĩ sống một mình, căn phòng lộn xộn, bao vây ông là bản thảo, bút vẽ, màu nước, đồ ăn vặt, kéo, nước uống, sách truyện. Ông làm việc cùng các biên tập viên, họ đọc bản thảo của Gosho Aoyama, hỗ trợ ông làm thực nghiệm, trao đổi kiến thức khoa học, ra ngoài thu thập thông tin, hình ảnh.
Nhà văn cho biết việc đầu tiên khi sáng tác truyện tranh là suy nghĩ trọng tâm của vụ án, cách thức thủ phạm ra tay. 30 năm qua, Gosho Aoyama nghĩ ra hơn 300 thủ đoạn gây án, ông không bao giờ muốn lặp lại nội dung cũ, vì thế công việc ngày càng khó khăn. Để tìm ra thủ đoạn gây án mới lạ, Gosho Aoyama và các biên tập viên xem ảo thuật, đọc tài liệu về hóa học, vật lý, sau đó làm thí nghiệm kiểm tra tính khả thi trong đời thực.
Sau khi có thủ đoạn gây án, Gosho Aoyama hình dung tuyến nhân vật, mâu thuẫn giữa thủ phạm và nạn nhân, bối cảnh câu chuyện. Nếu bối cảnh ở đền, ông và các biên tập viên sẽ đến các ngôi đền để thu thập hình ảnh, tránh truyện tranh quá xa rời thực tế.
Trước năm 2015, một ngày Gosho Aoyama ngủ khoảng ba, bốn tiếng, vì cường độ công việc cao. Năm 2015, nhà văn bệnh nặng, phải nằm viện dài ngày, ông từng nghĩ không bao giờ có thể cầm bút. Nhưng hình ảnh Shinichi Kudo (Conan teo nhỏ), Ran luôn hiện ra trong đầu, thôi thúc nhà văn sống tiếp, viết tiếp câu chuyện về họ. Cây bút vẽ luôn ở cạnh giường bệnh của họa sĩ. Giai đoạn đó, vô số bức thư động viên của fan làm Gosho Aoyama cảm động.
Trở lại công việc sau bạo bệnh, chín năm qua, họa sĩ giảm một nửa lượng công việc so với trước nhưng áp lực không giảm. Nhiều lúc ông cảm thấy đang chạy ở đường biên trên nóc của tầng cao nhất một tòa nhà. Có lúc bí ý tưởng, ông căng thẳng, tâm trạng tồi tệ. Họa sĩ đặt yêu cầu bản thân tiến bộ hơn qua từng tập truyện. Ở tuổi 61, ông luôn đau đáu câu hỏi: “Mình sẽ vẽ gì đây?”.
Nhưng khi vượt qua giai đoạn đó, họa sĩ hăng say, làm việc quên ngày đêm. Có những đợt Gosho Aoyama không ra ngoài suốt ba tuần, râu cũng quên cạo. Ông cắt mọi liên lạc với thế giới bên ngoài, chỉ ở trong nhà hoàn thành tác phẩm. Sau đó, họa sĩ chỉnh sửa bản thảo trên máy tính từng bức hình. Một số người nói với Gosho Aoyama không cần chỉnh vì chi tiết đó nhỏ quá, không ai để ý nhưng họa sĩ đáp: “Người khác không thấy nhưng tôi thấy”.
Với Gosho Aoyama, điều đáng sợ nhất là quên mất tâm trạng, cảm xúc của trẻ thơ, do công việc cần dùng đôi mắt trẻ nhỏ để quan sát thế giới. Ông vẫn nghĩ bản thân chưa trưởng thành. Là họa sĩ truyện tranh chuyên nghiệp từ khi 23 tuổi, nửa đời người, Gosho Aoyama gắn bó manga, ông không có mong muốn, hứng thú nào khác.
Từng nghĩ đến việc phát hành phần cuối của Conan nhưng họa sĩ bỏ ý định vì thấy còn nhiều độc giả đón đọc chương mới. Ông chỉ gác bút khi cảm thấy sự vất vả, mệt mỏi nhiều hơn vui vẻ. Nghệ sĩ nói: “Hiện tại, niềm vui lấn át cảm giác đau khổ. Tôi muốn làm việc đến khi lìa đời”.
Trong phim tài liệu, cha mẹ của Gosho Aoyama tiết lộ con trai bộc lộ năng khiếu sáng tạo từ tiểu học. Chẳng hạn ở trên lớp, cô giáo giao bài tập vẽ mẹ, các bạn học khác vẽ chính diện người mẹ còn Gosho Aoyama vẽ bóng lưng của mẹ khi dọn dẹp trong bếp, vì bà lúc nào cũng bận rộn. Cha của Gosho Aoyama nói con trai dường như lúc nào cũng muốn làm người khác bất ngờ, vui thích.
Theo NHK, hơn 270 triệu tập truyện Conan tiếng Nhật được bán ra, tác phẩm vươn tầm ảnh hưởng qua lĩnh vực phim ảnh. 27 năm qua, mỗi năm một phim Conan ra rạp, gây sốt ở phòng vé Nhật và tạo tiếng vang ở nhiều quốc gia khác. Phim mới nhất, Ngôi sao 5 cánh một triệu đô, ra mắt ở Nhật Bản tháng 4, doanh thu vượt 15 tỷ yen (hơn 94 triệu USD), lượt người xem vượt 10,5 triệu. Tác phẩm vào danh sách 10 phim Nhật Bản ăn khách nhất lịch sử phòng vé.
Thám tử lừng danh Conan được NXB Kim Đồng phát hành ở Việt Nam lần đầu năm 1995, theo ông Đặng Cao Cường, đại diện ban truyện tranh NXB, lượng phát hành trung bình mỗi tập là 200.000 bản. Những năm gần đây, nhiều khán giả phàn nàn truyện kéo dài lê thê, ngày càng kém hấp dẫn, tình tiết dễ đoán. Dù vậy, bộ truyện vẫn duy trì sức hút vì có fan trung thành, thu hút khán giả mới. Độc giả Lê Võ Hương Giang, 35 tuổi, TP Thủ Đức cho biết đọc truyện từ năm bảy tuổi, đến nay chị vẫn say mê, không bỏ sót hành trình nào của thám tử lừng danh qua truyện lẫn phim hoạt hình.
