Có 77 nghệ sĩ được chính thức phong tặng danh hiệu NSND năm 2023 gồm nghệ sĩ Hùng Minh, Quốc Khánh, Thanh Điền… theo quyết định 724/QĐ-CTN do Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký ngày 22.6.2023.
Trong danh sách các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu nghệ sĩ nhân dân (NSND), TPHCM có 18 nghệ sĩ đến từ nhiều lĩnh vực như:
Nghệ thuật hát bội: nghệ sĩ Kim Thanh, Xuân Quan, Thanh Trang, Hữu Danh (Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TPHCM).
Cải lương: nghệ sĩ Mỹ Hằng, Trọng Phúc, Tấn Giao (Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang).
Sân khấu kịch: nghệ sĩ Đàm Loan (Sân khấu Thế giới trẻ), nghệ sĩ Hữu Quốc (Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ).
Ngoài ra, còn có một số nghệ sĩ nổi bật khác cũng được phong tặng danh hiệu NSND đợt này như: nghệ sĩ Phượng Loan, Hùng Minh, Thanh Điền, Trần Lực, Quốc Khánh, Xuân Hanh…
Trong đó, 4 nghệ sĩ gồm Thanh Điền, Phượng Loan, Quốc Khánh, Hùng Minh nhận được sự quan tâm lớn từ phía khán giả vì ngoài là những tên tuổi quen mặt trên sóng truyền hình, họ còn có câu chuyện đời gây xúc động. Trong đó, nghệ sĩ Phượng Loan từng gặp tai nạn nghiêm trọng vào năm ngoái khiến bà phải giải nghệ 1 thời gian, nghệ sĩ Thanh Điền biến cố mất vợ, nghệ sĩ Hùng Minh bị bệnh nghiêm trọng, gia cảnh khó khăn. Riêng Quốc Khánh, ông là gương mặt quen thuộc với chương trình Táo quân suốt nhiều năm qua.
Nghệ sĩ Thanh Điền
Nghệ sĩ Thanh Điền tên thật là Nguyễn Ngọc Chiếu, sinh năm 1945. Ngoài danh hiệu NSND vừa được phong tặng, ông còn được biết đến là chồng của nghệ sĩ cải lương nổi tiếng Thanh Kim Huệ.
Ông giữ vai trò kép độc mùi qua nhiều đoàn lớn như Hương Mùa Thu, Hoa Thế Hệ, Sao Ngàn Phương, Kim Chung … qua các vở: Nhất kiếm bá vương (vai Tống Từ Ly), Chiều thu sầu ly biệt (vai Hắc Vạn), Kiếp nào có yêu nhau (vai Thành Cát Tư Hãn)…
Đặc biệt, vai diễn Huyện Trìa (Thanh Điền) và Thị Hến (Thanh Kim Huệ) trong vở chuyển thể cải lương Ngao Sò Ốc Hến năm 1982 của ông bà đã ghi danh những vai diễn đặc biệt nhất của lịch sử cải lương.
Trong Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc 1990, ông được tặng Huy chương vàng với vở “Đêm trắng” (vai diễn Bác Hồ). Tại Liên hoan truyền hình toàn quốc năm 2003, ông bà đều được tặng Huy chương vàng trong vở “Khúc ly hương” với vai trò diễn viên chính (Thanh Điền) và tác giả (Thanh Kim Huệ).
Cố nghệ sĩ Thanh Kim Huệ và Thanh Điền có mối tình gần 50 năm. Ngày 23.12.2021, khán giả bàng hoàng khi nghệ sĩ Thanh Kim Huệ đột ngột qua đời. Đến nay, nghệ sĩ Thanh Kim Huệ đã mất được khoảng 2 năm. Dù vậy, hình ảnh của bà chưa bao giờ phai nhạt trong nghệ sĩ Thanh Điền.
Nghệ sĩ Quốc Khánh
Nghệ sĩ Quốc Khánh sinh năm 1962 tại Hà Nội. Ông vốn nổi tiếng với vai diễn Ngọc Hoàng trong chương trình Táo quân.
Năm 1998, Quốc Khánh xuất hiện trong phim hài Ghen. Bộ phim để lại ấn tượng khó phai trong lòng khán giả Việt và thường được phát sóng mỗi dịp Tết đến xuân về.
Nhiều năm gắn bó với nghề, khán giả nhớ đến ông qua những tiểu phẩm hài của chương trình “Gặp nhau cuối tuần” trong những màn tung hứng cùng Quang Thắng, Phạm Bằng, Vân Dung; các bộ phim như Tết này ai đến xông nhà, Ghen, Trừng phạt, Áo lụa Hà Đông, Những người độc thân vui vẻ.
Năm 2012, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú. Năm 2022, ông nghỉ hưu tại Nhà hát Kịch Việt Nam. Năm 2023, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.
Nghệ sĩ Phượng Loan
Phượng Loan tên thật là Đặng Thị Phương Loan, sinh năm 1968 tại Sài Gòn, là nghệ sĩ sân khấu cải lương và vọng cổ Việt Nam.
Năm 1983, bà về Đoàn Cải lương Tinh Hoa, nhờ sự giúp đỡ của diễn viên Kim Lệ Tiên và từ năm 1986 về Đoàn Cải lương Tháp Mười A (tỉnh Đồng Tháp). Sau đó, lần lượt biểu diễn trên sân khấu của các đoàn cải lương như: Đoàn Cải Lương Long An, đoàn Cải lương Sông Hậu I…
Từ năm 1990 trở về sau, Phượng Loan đã đạt được nhiều huy chương vàng qua các đợt tham gia hội diễn. Từ sau năm 2004, Phượng Loan cộng tác cho CLB Cải lương Thể nghiệm của Hội Sân khấu Thành phố và Đài Truyền hình HTV rất nhiều vở và chương trình Cải lương như Vầng trăng cổ nhạc, Chuyên đề vọng cổ…
Nghệ sĩ Hùng Minh
Nghệ sĩ Hùng Minh sinh tại Châu Thành, Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang).
Năm 1959, ông đoạt Huy chương Vàng Giải Thanh Tâm qua vai diễn Hoa Lộc Trung trong vở tuồng “Nó là con tôi” của soạn giả Hà Triều – Hoa Phượng.
Trong sự nghiệp của mình, ông ghi dấu ấn trong lòng khán giả với những vai kép độc qua nhiều vở tuồng như: Tấm lòng của biển, Tiếng trống Mê Linh, Bên cầu dệt lụa, Thái hậu Dương Vân Nga…
Ông là một trong những tên tuổi của sân khấu cải lương thập niên 1970. Tên tuổi ông gắn với sân khấu cải lương cách mạng từ những ngày đầu về Đoàn Văn Công TP.HCM.
Một thời gian vì vấn đề sức khoẻ, nghệ sĩ Hùng Minh ít đi diễn.
Danh sách phong tặng NSND không có một số nghệ sĩ nổi bật như: NSƯT Quế Trân, NSƯT Trịnh Kim Chi, NSƯT Mỹ Uyên… Đây là những nghệ sĩ đã được trình danh sách lên Hội đồng xét duyệt cấp nhà nước.
Một số nghệ sĩ danh tiếng khác không vượt qua được vòng hội đồng Nhà nước lần này như: NSƯT Thanh Lam, NSƯT Chí Trung, NSƯT Xuân Bắc…
