Thời gian qua lực lượng chức năng, các địa phương có biển của Quảng Ninh đã tăng cường kiểm tra, kiểm soát, kiên quyết xử lý, ngăn chặn các hành vi khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).
Nhằm ngăn ngừa khai thác IUU, Quảng Ninh đã sớm hoàn thiện, hiệu chỉnh quy hoạch ngành nông, lâm, ngư nghiệp theo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Cùng với đó, triển khai hàng loạt giải pháp như: Thiết lập điểm kiểm soát tàu cá, sản lượng thủy sản tại các địa phương trọng điểm nghề cá; đăng ký, cấp phép tạm thời đối với tàu cá chưa đủ điều kiện đăng ký chính thức để đưa vào quản lý; triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tàu cá và khai thác thủy sản; đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, xử lý vi phạm trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản; quyết liệt di dời các cơ sở nuôi trồng thuỷ sản ngoài quy hoạch, chuyển đổi vật liệu nổi…
Cùng với đó, ký kết chương trình phối hợp với 6 tỉnh, thành phố trong kiểm tra, kiểm soát tàu cá, sản lượng thủy sản khai thác và chống khai thác IUU.
Các lực lượng đã đẩy mạnh tuyên truyền, đồng thời xử lý nghiêm những vi phạm về khai thác thủy sản. Đơn cử, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý hành vi IUU; thường xuyên theo dõi tàu cá trên hệ thống giám sát hành trình của Cục Thủy sản để cảnh báo tàu cá có nguy cơ vi phạm; phối hợp với các lực lượng kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất bến, cập bến, đảm bảo các điều kiện an toàn cho người và tàu cá.
Lực lượng công an tăng cường kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm theo quy định tại Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ; phối hợp xác minh, điều tra và xử lý nghiêm tàu cá khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. BQL Vịnh Hạ Long, BQL Vườn quốc gia Bái Tử Long thường xuyên tổ chức hoạt động tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý hoạt động khai thác thuỷ sản trong phạm vi khu vực được giao quản lý. UBND các địa phương tập trung thực hiện nhiệm vụ được giao rà soát, thực hiện việc đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản trên địa bàn tỉnh; phối hợp xác minh tàu cá mất kết nối trên 10 ngày; tăng cường tuần tra, xử lý vi phạm…
Trên địa bàn Quảng Ninh hiện có 5.556 tàu cá. Để khắc phục những khuyến nghị của Ủy ban châu Âu trong khai thác thủy sản, tỉnh đã tập trung khắc phục những tồn tại mà EC đưa ra, nhằm cùng cả nước gỡ “thẻ vàng”. Hiện trên 4.000 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên được cập nhật dữ liệu trên Vnfishbase; 100% tàu cá từ 15m trở lên đều lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (245 tàu); 100% tàu cá có chiều dài từ 12m đến dưới 15m đã ký cam kết an toàn thực phẩm.
Với những nỗ lực, việc ngăn ngừa khai thác IUU trên địa bàn tỉnh đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, môi trường biển. Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Theo cơ quan chức năng, các hoạt động vi phạm quy định khai thác và bảo vệ nguồn lợi ngày càng tinh vi, nên rất khó khăn trong phát hiện và bắt giữ vi phạm; tàu cá hoạt động vùng khơi tuy 100% đã lắp thiết bị giám sát hành trình, nhưng tình trạng ngắt kết nối vẫn diễn ra, ảnh hưởng đến hoạt động giám sát, cảnh báo, ngăn chặn tàu cá (vô ý hoặc cố ý) vi phạm vùng khai thác và vùng biển nước ngoài.
Vẫn còn lượng lớn tàu cá cấp huyện quản lý không được đăng ký, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản do chủ tàu không đến làm thủ tục, hoặc không đủ điều kiện (do thiếu văn bằng, chứng chỉ, đã cải hoán vỏ, thay máy, giải bản, bán đi tỉnh ngoài nhưng không xoá số…), cá biệt còn có địa phương chưa nâng cao công tác quản lý tàu cá thuộc thẩm quyền, tập trung vào nhóm tàu cá dưới 6m; tỷ lệ tàu cá cấp tỉnh quản lý được cấp giấy phép khai thác thuỷ sản tuy có chuyển biến, nhưng vẫn chưa đạt 100% như chỉ đạo của UBND tỉnh; tỷ lệ tàu cá hết hạn đăng kiểm tuy đã giảm lớn, nhưng vẫn còn cao (từ 45% giảm còn dưới 19,5%)…
Năm 2023, toàn tỉnh phát hiện và xử lý 696 trường hợp vi phạm, thu nộp NSNN trên 9,1 tỷ đồng. 2 tháng đầu năm 2024, các lực lượng đã phát hiện và xử lý 23 trường hợp, xử phạt 172,5 triệu đồng. Riêng tháng 2/2024 đã phát hiện, xử lý 13 trường hợp, trong đó Công an tỉnh đang củng cố hồ sơ, tài liệu để khởi tố 1 vụ/1 bị can về tội “Hủy hoại nguồn lợi thủy sản”.
Nhằm đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của ngư dân trong khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, nâng cao hiệu quả phòng chống khai thác thủy sản trái phép, mới đây đoàn kiểm tra của Sở NN&PTNT đã ra quân kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về thủy sản đối với tàu cá. Theo kế hoạch, từ ngày 4/4 đến 13/4/2024, đoàn kiểm tra sẽ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm Luật Thủy sản, vi phạm khai thác IUU tại vùng biển ven bờ các địa phương; xử lý ở mức cao nhất đối với chủ tàu, thuyền trưởng với hành vi khai thác trái phép, không đăng ký, đăng kiểm, không lắp thiết bị giám sát hành trình, tàu cá đã lắp nhưng mất tín hiệu giám sát hành trình trên biển…
