Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, sau khi thực hiện sắp xếp, số lượng cơ quan của Quốc hội gồm Hội đồng Dân tộc và 7 ủy ban, giảm 2 ủy ban so với hiện tại.
Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 42, chiều 6/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn, còn có ý kiến khác nhau trong quá trình xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội và các dự thảo nghị quyết về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của các cơ quan chuyên môn của Quốc hội.
Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến tán thành với việc xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu tổ chức các cơ quan chuyên môn của Quốc hội. Sau khi thực hiện sắp xếp, số lượng các cơ quan chuyên môn của Quốc hội gồm Hội đồng Dân tộc và 7 Ủy ban.
Phương án được Trung ương thống nhất trước đó đã nêu rõ việc kết thúc hoạt động của Ủy ban Đối ngoại, chuyển nhiệm vụ về Ủy ban Quốc phòng, An ninh, Văn phòng Quốc hội, Bộ Ngoại giao. Đồng thời, đổi tên Ủy ban Quốc phòng, An ninh thành Ủy ban Quốc phòng, An ninh – Đối ngoại.
Cạnh đó, sáp nhập Ủy ban Pháp luật và Ủy ban Tư pháp thành Ủy ban Pháp luật – Tư pháp; Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính, Ngân sách thành Ủy ban Kinh tế – Tài chính; Ủy ban Xã hội và Ủy ban Văn hóa – Giáo dục thành Ủy ban Văn hóa và Xã hội.
Hai cơ quan trực thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội là Ban Dân nguyện và Ban Công tác đại biểu cũng được nâng cấp thành 2 ủy ban của Quốc hội. Theo đó, Ban Dân nguyện đổi tên thành Ủy ban Dân nguyện và Giám sát; Ban Công tác đại biểu đổi tên thành Ủy ban Công tác đại biểu.
Hội đồng Dân tộc và Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường là hai đơn vị giữ nguyên tên gọi.
Hiện tại, các cơ quan của Quốc hội có Hội đồng Dân tộc và 9 ủy ban (gồm Ủy ban Pháp luật; Ủy ban Tư pháp; Ủy ban Kinh tế; Ủy ban Tài chính, Ngân sách; Ủy ban Quốc phòng, An ninh; Ủy ban Văn hóa, Giáo dục; Ủy ban Xã hội; Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường; Ủy ban Đối ngoại).
Như vậy, sau khi thực hiện sắp xếp, số lượng các cơ quan của Quốc hội giảm 2 ủy ban.
Thống nhất giữ nguyên cách gọi “cơ quan của Quốc hội”
Cũng theo Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng, có ý kiến đề nghị tiếp tục quy định rõ trong Luật Tổ chức Quốc hội về số lượng, tên gọi các Ủy ban của Quốc hội để bảo đảm địa vị pháp lý của các cơ quan; nên sử dụng cụm từ “cơ quan của Quốc hội” thay vì cụm từ “cơ quan chuyên môn của Quốc hội”.
Ban soạn thảo thấy rằng, trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp, việc không quy định cứng số lượng, tên gọi các cơ quan của Quốc hội trong Luật là phù hợp và thuận lợi cho việc tiếp tục thực hiện sắp xếp, điều chỉnh, bảo đảm hài hòa về cơ cấu tổ chức với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan.
Vấn đề này cũng đã được Bộ Chính trị tán thành khi cho ý kiến về các dự án luật về tổ chức bộ máy. Việc sử dụng cụm từ “cơ quan chuyên môn của Quốc hội” là phù hợp với chức năng, tính chất hoạt động của các cơ quan này.
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu cơ bản đồng tình với phương án sắp xếp của Ban soạn thảo; nhiều ý kiến cho rằng sử dụng cụm từ “cơ quan chuyên môn của Quốc hội” là chưa phù hợp với chức năng, tính chất hoạt động của các cơ quan này. Các đại biểu đề nghị không gọi là cơ quan chuyên môn của Quốc hội mà để là các cơ quan của Quốc hội.
Đồng ý với việc để tên gọi là cơ quan của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, phạm vi, nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng pháp luật cần bảo đảm phân định rõ; chỉ quy định những vấn đề cơ bản, mang tính nguyên tắc, các nội dung được quy định trong pháp luật chuyên ngành thì để phù hợp với yêu cầu, tính chất, đặc điểm riêng, bảo đảm hiệu quả quản lý Nhà nước theo từng lĩnh vực.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý sự liên quan của Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, vì vậy cần phân định rõ phạm vi, nhiệm vụ, quyền hạn.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất giữ nguyên cách gọi “cơ quan của Quốc hội” như luật hiện hành; đồng tình với nguyên tắc và nội dung phân định thẩm quyền của Hội đồng, Ủy ban như dự thảo nghị quyết.
Một số lĩnh vực, công việc như tôn giáo, thẩm tra điều ước quốc tế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị trước mắt giữ ổn định, tức cơ quan nào trước đây phụ trách thì chuyển nguyên trạng sau sáp nhập để tiếp tục thực hiện, tránh xáo trộn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, hồ sơ dự án Luật, 3 dự thảo Nghị quyết và tài liệu kèm theo đủ điều kiện trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
