Trong không khí vui tươi của những ngày đầu năm mới, niềm hân hoan, phấn khởi như được nhân lên đối với toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Bình Liêu khi ngày 6/2/2024 vừa qua, huyện Bình Liêu đã được Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 148/QĐ-TTg công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) năm 2023. Bình Liêu cũng là huyện miền núi, biên giới, dân tộc đầu tiên trong toàn quốc đạt chuẩn NTM theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025. Nhìn lại hành trình 13 năm xây dựng NTM đầy gian khó song luôn có tinh thần đoàn kết, đồng lòng, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân. Những thành quả hôm nay chính là động lực để Bình Liêu tiếp tục vững bước trên chặng đường mới.
Từ huyện “trắng” xã nông thôn mới
Những con đường nhựa liên xã, đường bê tông liên thôn như dải lụa uốn quanh núi đồi, những ngôi nhà mới khang trang nổi bật giữa bát ngát sắc xanh của rừng hồi, rừng quế, vang vọng đâu đây làn điệu Then, Soóng cọ, Pả dung ngọt ngào, đằm thắm của người dân Bình Liêu gửi gắm tình yêu, tự hào sự đổi thay của quê hương, đất nước. Nhìn vào bức tranh NTM tươi sáng, “thay da đổi thịt” từng ngày ấy, có lẽ ít ai còn nhớ đến những ngày đầu bước vào hành trình xây dựng NTM với muôn vàn khó khăn khi huyện “trắng” xã NTM, mọi xuất phát điểm đều ở mức thấp.
Bình Liêu có địa hình đồi núi cao, chia cắt, phức tạp, kết cấu hạ tầng KT-XH chưa đồng bộ, cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, trạm chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; sản xuất nông lâm nghiệp còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa khai thác được các tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Hầu hết các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng NTM đều chưa đạt là thách thức không nhỏ đối với Bình Liêu.
Cùng với đó, địa phương có trên 96% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, tư tưởng của một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhân dân còn trông chờ, ỷ lại; nhiều phong tục, tập quán lạc hậu còn tồn tại trong nếp sống của nhân dân cũng khiến cho Bình Liêu càng gặp khó khăn.
Năm 2010, khi bắt đầu thực hiện chương trình xây dựng NTM, toàn huyện trung bình mới đạt 2,6/19 tiêu chí, 9,8/39 chỉ tiêu; có 6 xã đặc biệt khó khăn, chưa có xã nào đạt chuẩn NTM; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 8,82 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo trên 60%.
Anh Bùi Xuân Chiều, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Nà Sa (xã Hoành Mô), bộc bạch: Vốn là một thôn vùng xa lại giáp biên, Nà Sa có đời sống kinh tế khó khăn, dân trí không cao, dân cư thưa thớt. Được sự tuyên truyền, vận động, trực tiếp “cắm bản”, “cầm tay chỉ việc” của đội ngũ cán bộ, đảng viên, bà con nhân dân đã nhận thức được xây dựng NTM chính là “dân làm, dân hưởng thụ, lấy sức dân để lo cho dân”.
Không những khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại, bà con còn tích cực học hỏi, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển kinh tế hộ gia đình như chăn nuôi gia cầm, gia súc, khai thác hiệu quả các loại cây có giá trị kinh tế cao như hồi, quế. Hạ tầng đường, điện, nhà văn hóa… được đầu tư bằng nguồn lực nhà nước và nhân dân cùng làm đã đáp ứng nhu cầu sản xuất, sinh hoạt chính trị, văn hóa của nhân dân. Nhờ vậy, Nà Sa ngày càng phát triển, cuộc sống của bà con dân bản khấm khá hơn, luôn tin tưởng và ủng hộ chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nâng cao ý thức bảo vệ chủ quyền biên giới.
Mỗi năm qua đi, người dân lại đón một cái Tết thêm đầm ấm, đủ đầy bởi bà con đã quyết tâm vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương. Nhân dân các dân tộc Tày, Dao, Sán Chỉ ở Bình Liêu ngày càng chủ động phát huy những lợi thế, giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc mình để phát triển du lịch, nâng cao thu nhập. Đặc biệt, huyện đã khai thác tốt các sản phẩm đặc sản, truyền thống để phát triển các sản phẩm OCOP tạo thương hiệu trên thị trường. Các hợp tác xã sản xuất miến dong, dầu sở, mật ong… đã tạo việc làm, thu nhập ổn định cho hàng trăm hộ dân.
Khởi sắc một miền quê
13 năm trên chặng đường xây dựng NTM với cán bộ, đảng viên và người dân nơi đây là cả quá trình nỗ lực, phấn đấu bền bỉ, chung sức, đồng lòng. Hết năm 2023, toàn huyện có 6/6 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 2 xã Hoành Mô và Húc Động đạt chuẩn NTM nâng cao. Thị trấn Bình Liêu đáp ứng đủ điều kiện đô thị văn minh. Huyện đạt chuẩn 19/19 tiêu chí, 36/36 chỉ tiêu theo Bộ tiêu chí huyện NTM giai đoạn 2021-2025. Thu nhập bình quân đạt 70,52 triệu đồng/người/năm (trong đó khu vực nông thôn đạt 65,2 triệu đồng). Tỷ lệ nghèo đa chiều toàn huyện là 0,84% (còn 66 hộ cận nghèo, không còn hộ nghèo); toàn huyện không còn nhà tạm; 100% người dân sử dụng nước hợp vệ sinh.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện bình quân đạt trên 13%/năm, cơ cấu các ngành kinh tế chuyển dịch đúng hướng, đời sống nhân dân không ngừng cải thiện, nâng cao. Hệ thống kết cấu hạ tầng KT-XH, các trường học, trạm y tế, trụ sở làm việc, các thiết chế văn hoá, thể thao… được đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại. Diện mạo nông thôn có sự thay đổi rõ nét, ngày càng khang trang, sáng, xanh, sạch, đẹp. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, an ninh vùng biên giới được tăng cường và giữ vững. Bình Liêu cũng là địa phương có nhiều điểm sáng trong phong trào thi đua yêu nước; phong trào chung sức xây dựng NTM; phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá.
Đồng chí Phạm Đức Thắng, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Bình Liêu, khẳng định: Xác định xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc, vì vậy, huyện tiếp tục nỗ lực hơn nữa để giữ được các thành quả đã đạt được, xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Phấn đấu đến năm 2025, cơ bản huyện Bình Liêu đạt chuẩn NTM nâng cao theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVIII, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra.
Trong đó, tập trung phát triển nông, lâm nghiệp gắn với thực hiện đẩy mạnh phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn, có hạ tầng KT-XH nông thôn đồng bộ và từng bước hiện đại, đảm bảo môi trường, cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; xây dựng NTM gắn với phát triển du lịch và dịch vụ.
Bình Liêu đang từng ngày vươn mình trở thành vùng quê trù phú, yên bình, giàu bản sắc. Diện mạo mới, sức sống mới của huyện NTM đang hiện hữu thật rõ nét, sẽ tiếp tục là động lực, là niềm tin, kỳ vọng để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Bình Liêu không ngừng phấn đấu với ý chí, khát vọng vươn lên, chung sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, thật sự trở thành phên giậu vững chắc vùng Đông Bắc Tổ quốc.
