Ngôi chùa có thế tọa sơn hướng thủy

Chùa được xây dựng trên nền Phúc Linh Tự (ngôi chùa có từ thời nhà Trần). Đây vốn là ngôi đền thờ những vị tướng nhà Trần đã có công chống lại quân Nguyên Mông xâm lực.

Vị trí của chùa cũng được cho là nơi diễn ra trận đánh đầu tiên của chiến dịch Bạch Đằng năm 1288.

Năm 2007, chùa được xây mới trên diện tích 20 ha, với tổng kinh phí 24 tỷ đồng bằng nguồn vốn huy động xã hội hoá.

Năm 2009, chùa hoàn thành. Với thế lưng tựa vào núi, mặt hướng ra biển, ngôi chùa được du khách đánh giá là có vị trí đẹp hàng đầu Việt Nam.

Chùa Cái Bầu có tên chính thức là Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm, một trong hai thiền viện của phái trúc lâm ở tỉnh Quảng Ninh và thiền viện Ni trong tông môn.

Lối vào chùa là một con đường uốn lượn, quanh co gần bờ biển. Hai bên đường còn có hàng cây được cắt tỉa rất đẹp mắt.

Cổng tam quan hai tầng mái, nằm cách mặt biển khoảng 100 m. Đứng từ đây có thể ngắm toàn cảnh vẻ đẹp hùng vĩ của vịnh Bái Tử Long.

Chùa bao gồm chánh điện cao 2 tầng rộng 6.000m2, nhà tổ, lầu chuông, thất ở hòa thượng, nhà khách chư tăng – chư ni, thất đường trụ trì, thất chuyên tu, thiền đường, nhà trưng bày…

Chính điện chùa là nơi đặt tượng Phật Thích Ca Mâu Ni trên phù điêu bằng đồng.

Phía trái và phải là tượng của Văn Thù Sư Lợi và Phổ Hiền Bồ Tát, tượng trưng cho trí tuệ và từ bi.

Chùa Cái Bầu với mái ngói đỏ, đầu đao cong mang đậm kiến trúc chùa Việt.

Chùa Cái Bầu không đốt vàng mã, không có quán xá, hàng rong nên có không gian tĩnh lặng, thanh bình.

Theo Ban trị sự chùa Cái Bầu, du khách đến tham quan, dùng cơm chay với chùa không bị thu bất cứ một khoản phí nào. Nhà chùa chỉ đặt hòm công đức để cho du khách tùy tâm đóng góp.