Powered by Techcity

Nghề đan lát truyền thống của người Tày ở Ba Chẽ

Nhắc đến đồng bào dân tộc Tày, người ta không chỉ nhớ về tiếng hát then – đàn tính mượt mà, đằm thắm, mà còn là những chiếc quạt cọ, nón mê, đôi lồng… được tạo nên từ đôi bàn tay khéo léo của bà con. Từ bao đời nay, việc đan lát từ cây tre, cây cọ tạo ra những vật dụng để phục vụ chính cuộc sống sinh hoạt, lao động hằng ngày đã trở thành nghề thủ công truyền thống của đồng bào dân tộc Tày huyện Ba Chẽ.

Bà Bùi Thị Hồng vẫn thường đan quạt cọ để sử dụng và tặng người thân, bạn bè.

Những năm gần đây, nghề đan lát truyền thống của người dân tộc Tày ở huyện Ba Chẽ cũng đang dần mai một khi nhu cầu cuộc sống ngày càng phát triển, nhiều đồ vật được sản xuất công nghiệp, bằng đa dạng chất liệu đã thay thế những đồ vật làm từ tre, cọ… Song không vì thế mà nghề đan lát truyền thống này bị mất đi, nhiều hộ dân vẫn tha thiết giữ nghề, truyền dạy cho con cháu như cách để bảo tồn gìn giữ một nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Nổi tiếng là người đan quạt cọ giỏi ở thôn Làng Dạ, xã Thanh Lâm, bà Bùi Thị Hồng (SN 1965) vẫn thường xuyên đi rừng lấy cọ về đan quạt, tham gia đan quạt biểu diễn tại các dịp lễ hội trên địa bàn huyện. Vừa đan thoăn thoắt bà Hồng vừa kể: Tôi là người xã Đạp Thanh, sau lập gia đình mới về Thanh Lâm. Trước ở Đạp Thanh trồng rất nhiều cọ. Vì vậy, mọi người cũng không ai rõ nghề đan tre, đan cọ có từ bao giờ nhưng từ khi còn bé hầu hết đứa trẻ nào cũng được bố mẹ dạy cho cách đan quạt cọ. Ngày trước điện lưới chưa có như bây giờ nên không thể thiếu chiếc quạt vào những ngày hè nắng nóng. Tuy ngày nay nhu cầu dùng quạt cọ không nhiều song cứ có thời gian rảnh là tôi ngồi đan quạt vừa là giữ nghề, truyền dạy con cháu, vừa để tặng bạn bè, hàng xóm sử dụng khi cần.

Kỹ thuật đan quạt cọ chủ yếu sử dụng cách đan nong đôi, nong mốt.

“Đan quạt không khó song đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ, bởi để hoàn thiện một chiếc quạt cọ thường phải trải qua nhiều bước. Ngay từ khâu chọn nguyên liệu phải cẩn thận, chọn cây cọ không quá già và không quá non. Khi mang cọ về nhà sẽ phải chẻ cọ rồi phơi nắng thật khô nếu để ẩm dính nước cọ sẽ bị mốc. Sau khi cọ phơi khô là có thể dùng để đan quạt. Kỹ thuật đan quạt thì chủ yếu sử dụng cách đan nong đôi, nong mốt khá đơn giản, quan trọng nhất là đan chắc tay, không để bị kẽ hở, như vậy chiếc quạt mới chắc, bền, đẹp. Khi đã có nguyên liệu sẵn sàng tôi đan một chiếc quạt chỉ mất khoảng 15 phút” – bà Hồng cho biết thêm.

Nghề đan lát cứ thế gắn bó với đời sống của người Tày qua bao thế hệ. Trong gia đình của người Tày, việc đan lát không chỉ là việc của phụ nữ mà đàn ông cũng đan rất thành thạo các đồ dùng, vật dụng dùng trong sinh hoạt và lao động như: Nón mê, lồng, mẹt, sàng… Tuy là đồ dùng hằng ngày song những sản phẩm đan lát của người Tày đều thể hiện tính thẩm mỹ, bàn tay khéo léo của người đan.

Phần thi đan quạt nan và thi đan lồng gà được tổ chức giữa các thôn tại Ngày hội Văn hóa dân tộc Tày huyện Ba Chẽ lần thứ nhất năm 2023. Ảnh: Phạm Học

Ông Vi Mạnh Vùng, thôn Tân Tiến, xã Đồn Đạc, chia sẻ: Đối với các đồ đan tre như lồng, sàng, mẹt, nia… thì kỹ thuật chẻ tre, vót tre rất quan trọng. Sau khi chẻ nhỏ, nan tre cần được vót kỹ để có độ dẻo dai. Nan tre đạt chuẩn cần đủ mềm, mỏng để có thể đan lát dễ dàng. Mỗi đồ dùng lại có một kỹ thuật đan khác nhau song đa phần vẫn sử dụng các cách đan nong đôi, nong mốt. Trong đó, đan lồng gà là đơn giản nhất còn đối với các loại mẹt, sàng khó nhất là kỹ thuật uốn nẹp viền phải đảm bảo tre có đủ độ dẻo khi uốn mới không bị gẫy và được tạo được khuôn tròn.

Những năm gần đây, đa số những người còn duy trì được nghề đan lát truyền thống của đồng bào dân tộc Tày Ba Chẽ là những người cao tuổi. Đứng trước nguy cơ bị mai một của nghề đan lát, huyện Ba Chẽ đã quan tâm triển khai các giải pháp gìn giữ, phát huy nghề truyền thống.

Theo đó, huyện đã phối hợp với Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam thực hiện sưu tầm tại 8 xã, thị trấn về trang phục, đồ dùng sinh hoạt, công cụ sản xuất, nhạc cụ (quạt cọ, quạt hòm, niểng, sung, rổ, giá, sàng, nia, cào thóc…) thuộc các dân tộc Dao, Sán Chay, Tày trên địa bàn huyện. Tại Ngày hội Văn hóa dân tộc Tày, hội Trà hoa vàng… đều tổ chức không gian trưng bày các hiện vật văn hóa và nông cụ, biểu diễn các nghề truyền thống của cộng đồng dân tộc Tày như: Đan quạt cọ, nón mê, đan lồng, đan mẹt, đan sàng… Đồng thời, mở các lớp truyền dạy nghề truyền thống, văn nghệ dân gian tại các xã, trường học. Qua đó, góp phần gìn giữ, bảo tồn giá trị văn hóa đặc sắc, độc đáo, thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa tại địa phương.



Nguồn

Cùng chủ đề

Sôi nổi Ngày hội văn hóa dân tộc Sán Chay lần thứ 3 năm 2024

Trong 2 ngày 20 và 21/12/2024, xã Thanh Sơn (huyện Ba Chẽ) tổ chức Ngày hội Văn hóa dân tộc Sán Chay xã Thanh Sơn lần thứ 3, gắn với Giải thể thao các dân tộc huyện Ba Chẽ lần thứ 6 năm 2024 với nhiều hoạt động sôi nổi, lôi cuốn; thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương tham gia. Với điểm nhấn là chương trình nghệ thuật mang chủ đề “Soóng Cọ - Tình...

Đảng bộ huyện Ba Chẽ triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025

Ngày 11/12, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Ba Chẽ khóa XXV tổ chức hội nghị lần thứ 31 nhằm đánh giá kết quả công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025. Đồng chí Bùi Thúy Phượng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy, dự hội nghị.  Năm 2024, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Ba Chẽ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ sở Đảng thực hiện...

Huyện Ba Chẽ: Thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở

Các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội huyện Ba Chẽ thường xuyên quan tâm chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở (QCDCCS). Từ đó củng cố niềm tin, tạo sự đồng thuận, phát huy tinh thần đoàn kết trong nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Theo Phó Chủ tịch UBND huyện...

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng kiểm tra, làm việc tại huyện Ba Chẽ

Chiều 3/11, đồng chí Vũ Đại Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, đã đi kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão số 3 và triển khai công tác chuẩn bị đại hội đảng các cấp, nhiệm kỳ 2025-2030 trên địa bàn huyện Ba Chẽ. Cùng đi có các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy; lãnh đạo các sở, ngành liên quan của tỉnh. Bão số 3 đã gây nhiều thiệt hại cho...

Cần sớm đầu tư cầu cứng tại huyện Ba Chẽ

Do ảnh hưởng của cơn bão số 3, huyện Ba Chẽ đã bị thiện hại lớn, trong đó hạ tầng giao thông có 02 cầu treo dân sinh bắc qua sông Ba Chẽ là cầu treo Làng Lốc, xã Thanh Lâm và cầu treo Khe Pụt, xã Thanh Sơn bị sập đổ hoàn toàn. Việc này gây ảnh hưởng đến đời sống dân sinh và tiềm ẩn nguy cơ  mất an toàn giao thông. Hiện trạng cầu treo Làng Lốc...

Cùng tác giả

Khó cảm nổi chị đẹp Trang Pháp

Trang Pháp nhồi nhét một loạt chất liệu âm nhạc trong sản phẩm mới nhất, song kết cục thành "nồi lẩu thập cẩm" vì mọi thứ không ăn nhập hài hòa. MV mới của Trang Pháp có sự tham gia của dàn ê-kíp hùng hậu. SlimV giữ vai trò music producer, kiểm soát tổng thể phần âm nhạc. Đạo diễn MV là Đinh Hà Uyên Thư. Từ phản hồi ban đầu của khán giả, MV Bê trap được nhận định...

Tour ẩm thực – sao sáng của du lịch Việt

Các chuyên gia đánh giá ẩm thực là lý do níu chân khách nước ngoài quay lại Việt Nam và là lợi thế cạnh tranh nổi bật của du lịch Việt trên trường quốc tế. "Ẩm thực là con đường ngắn nhất để tìm hiểu văn hóa một điểm đến", Harvey Koi, du khách Dubai nói. Harvey lần đầu đến Việt Nam năm 2017, ghé thăm TP HCM và bị chinh phục bởi sự đa dạng ẩm thực của thành phố....

Cà-phê Việt Nam trước cơ hội chi phối thị trường toàn cầu

Tính đến thời điểm này, kim ngạch xuất khẩu cà-phê của Việt Nam đã vượt cả năm 2023 và thiết lập mốc kỷ lục mới là 4,84 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm 2024. Tháng 11/2024, giá bình quân cà-phê xuất khẩu của Việt Nam đạt 5.818 USD/tấn, mức cao nhất từ trước đến nay. Với những thành tựu này, Việt Nam đang đứng trước cơ hội chi phối thị trường cà-phê toàn cầu thời gian tới. Theo Cục...

Đại tướng Nguyễn Quyết từ trần

Đại tướng Nguyễn Quyết từ trần vào hồi 21 giờ 09 phút ngày 23/12 năm 2024 tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 sau một thời gian lâm bệnh. Theo tin từ Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, Đại tướng Nguyễn Quyết, sinh năm 1922, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, sau một thời gian lâm bệnh, mặc dù được Đảng, Nhà nước, tập thể các...

Thủ tướng Chính phủ đồng ý tổ chức Hội nghị đối thoại với nông dân năm 2024

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đồng ý với đề nghị của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam về việc tổ chức Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam trong năm 2024. Văn phòng Chính phủ vừa có Công văn số 9433/VPCP-NN gửi Trung ương Hội Nông dân Việt Nam; các bộ, cơ quan: Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi...

Cùng chuyên mục

Cà-phê Việt Nam trước cơ hội chi phối thị trường toàn cầu

Tính đến thời điểm này, kim ngạch xuất khẩu cà-phê của Việt Nam đã vượt cả năm 2023 và thiết lập mốc kỷ lục mới là 4,84 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm 2024. Tháng 11/2024, giá bình quân cà-phê xuất khẩu của Việt Nam đạt 5.818 USD/tấn, mức cao nhất từ trước đến nay. Với những thành tựu này, Việt Nam đang đứng trước cơ hội chi phối thị trường cà-phê toàn cầu thời gian tới. Theo Cục...

Quy định mới về kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi

Chính phủ ban hành Nghị định số 158/2024/NĐ-CP quy định về hoạt động vận tải đường bộ. Nghị định số 158/2024/NĐ-CP quy định cụ thể về kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi gồm các nội dung quy định đối với xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách bằng taxi, cước chuyến đi trong các trường hợp: thông qua sử dụng đồng hồ tính tiền, thông qua sử dụng phần mềm tính tiền và trong trường...

Giá vàng ngày 23/12: Vàng nhẫn và vàng miếng SJC tăng 500.000 đồng/lượng

Giá vàng thế giới hôm nay (23/12) giảm nhẹ xuống giao dịch ở mức 2.621 USD/ounce trong bối cảnh thị trường giao dịch trầm lắng trước thềm Lễ Giáng sinh. Trong nước, giá vàng miếng và vàng nhẫn phục hồi sáng đầu tuần sau những phiên giảm liên tiếp tuần trước, giao dịch lần lượt ở mức 84,3 triệu đồng/lượng; vàng nhẫn giao dịch ở mức 83,6 triệu đồng/lượng. Cụ thể, tại thời điểm 11 giờ ngày 23/12, Công ty...

Doanh nghiệp ráo riết kích cầu tiêu dùng cuối năm

Các doanh nghiệp đang vừa khẩn trương sản xuất, chuẩn bị hàng Tết, vừa phải tập trung kích cầu tiêu dùng dịp cuối năm. Những tháng cuối năm khi Tết Ất Tỵ 2025 đã cận kề, để kích cầu mua sắm, các doanh nghiệp vừa phải khẩn trương sản xuất, chuẩn bị hàng Tết, vừa phải tập trung Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện các chương trình kích cầu tiêu dùng, đẩy mạnh tiêu...

Xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Australia tăng trưởng hơn 24,4%

Nhiều mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Australia tăng mạnh như máy móc-thiết bị tăng 108,3%, nông sản rau quả tăng hơn 27%, thủy sản tăng hơn 10%, dệt may tăng 21,5%, gỗ và sản phẩm gỗ tăng 45%. Tại Australia, những ngày trước lễ Giáng sinh và Năm mới 2025, ở các quán càphê không hiếm những cuộc trò chuyện về du lịch đến Việt Nam, kinh doanh ở Việt Nam. Cụm từ “kỷ nguyên vươn mình” được...

Hơn 200.000 đồng một kg mận hậu sớm trái vụ

Trái nhỏ bằng một nửa hàng chính vụ, vị chua, nhưng mận Hậu sớm trái vụ được săn đón dù giá đắt đỏ. Năm nay, mận Hậu trái vụ xuất hiện sớm hơn mọi năm. Tháng 12, các vườn mận tại Sơn La đã bắt đầu thu hoạch những lứa tỉa đầu tiên. Thông thường, mận trái vụ chỉ có từ tháng 2 của năm sau, nhưng nhờ kỹ thuật kích thích ra trái sớm, các thương lái và cửa...

Chợ mạng vào cao điểm Tết

Ngay sau Black Friday, các thương hiệu đã đồng loạt mở các chuyên mục dành riêng cho sản phẩm Tết trên sàn thương mại điện tử, "đua" tung khuyến mãi, quà tặng hấp dẫn. Dù chưa tới Tết dương lịch, các sản phẩm Tết Nguyên đán như áo dài, yếm, các phụ kiện thời trang Tết đã "lên sóng" sôi động. Không khí mua sắm trên chợ mạng rộn ràng nhờ những ưu đãi sâu, miễn phí vận chuyển... Sắm Tết...

TP Hạ Long: Thu ngân sách từ phí, lệ phí đạt 4.425 tỷ đồng

Theo thông tin từ UBND TP Hạ Long, tính đến hết ngày 22/12, số thu phí, lệ phí và thu khác đã đạt 4.425 tỷ đồng (bằng 102% dự toán tỉnh và 100% kế hoạch của thành phố, bằng 161% so với cùng kỳ năm 2023). Năm 2024, tổng thu nội địa ngân sách tỉnh giao TP Hạ Long thu là 9.025 tỷ đồng, trong đó số thu từ thuế phí, lệ phí, thu khác là 4.338 tỷ đồng, số...

Chi nhánh xăng dầu Quảng Ninh trao thưởng “Hóa đơn trao tay – vận may bất ngờ”

Ngày 23/12, Chi nhánh xăng dầu Quảng Ninh, Công ty xăng dầu B12 (Petrolimex Quảng Ninh) tổ chức trao giải thưởng chương trình khuyến mại “Hóa đơn trao tay – Vận may bất ngờ" cho khách hàng may mắn. Chương trình khuyến mại “Hóa đơn trao tay – Vận may bất ngờ" được Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam tổ chức từ ngày 22/9/2024 đến 30/11/2024 trên toàn quốc. Cơ cấu giải thưởng gồm: 62 giải Nhất; 186 giải Nhì;...

Trái cây độc lạ ‘trình làng’ dịp Tết

Những năm gần đây, những loại trái cây độc, lạ như dừa dát vàng, bưởi hồ lô, bưởi đỏ tiến vua... thường được nhiều người lựa chọn để bày mâm ngũ quả ngày Tết, khiến cho mặt hàng này trở nên hút khách mỗi dịp cuối năm. Dừa dát vàng chạy đơn cho kịp Tết Mỗi dịp Tết đến, dừa dát vàng được nhiều người ưa chuộng vì vẻ ngoài đẹp mắt, lóng lánh sang trọng, tượng trưng cho sự thịnh...

Tin nổi bật

Tin mới nhất