Bằng những cách làm sáng tạo, hiệu quả, hiểu rõ, nắm chắc, “giữ hòa khí trong ấm, ngoài êm, giữ ổn định để phát triển”, TP Móng Cái được các bộ, ngành, tỉnh Quảng Ninh đánh giá là “hình mẫu” trong quan hệ hợp tác khu vực biên giới 2 nước Việt Nam – Trung Quốc.
Móng Cái là thành phố biên giới, địa phương duy nhất trong cả nước có cả đường biên giới trên bộ và đường biên giới trên biển cùng hệ thống cửa khẩu quốc tế với Nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa; là KKT cửa khẩu trọng điểm quốc gia, có vị trí, vai trò đặc biệt, chiến lược, quan trọng về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Thực hiện quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước và tỉnh Quảng Ninh, TP Móng Cái luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tăng cường hoạt động đối ngoại và ngoại giao nhân dân, tăng cường tình đoàn kết hữu nghị cùng hợp tác phát triển giữa địa phương với TP Đông Hưng và khu Phòng Thành (Quảng Tây, Trung Quốc).
Với phương châm “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai”; các cấp ủy, chính quyền, LLVT trên địa bàn TP Móng Cái đã chủ động duy trì mối quan hệ truyền thống, thăm hỏi chúc mừng nhau nhân các dịp lễ, tết của 2 quốc gia… Kịp thời trao đổi để giải quyết hiệu quả các vấn đề liên quan đến quản lý, bảo vệ biên giới, công tác XNC, thương mại, du lịch, ANTT… góp phần thúc đẩy KT-XH khu vực hai bên biên giới phát triển lên tầm cao mới.
Năm 2023, hai bên đã đạt được rất nhiều thành quả quan trọng trong tất cả các lĩnh vực hợp tác, đặc biệt là về hoạt động thương mại và du lịch. Hai bên đã ký kết 7 bản ghi nhớ, thoả thuận quốc tế về các nội dung như: Xây dựng biên giới bình yên, thiết lập cơ chế giao lưu hữu nghị; định kỳ tổ chức hội đàm, kịp thời trao đổi, phối hợp giải quyết các vấn đề liên quan đến thông quan hàng hoá, XNC tại cặp cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Việt Nam) – Đông Hưng (Trung Quốc); khôi phục các hoạt động giao lưu, hợp tác toàn diện.
Trong đó, đã tổ chức thành công Hội chợ Thương mại du lịch quốc tế Việt – Trung lần thứ 15 năm 2023 tại TP Móng Cái (cầu nối để các doanh nghiệp hai bên tìm kiếm đối tác liên doanh, liên kết mở rộng thị trường, đầu tư). Tại hội chợ, đã tổ chức thành công Diễn đàn thúc đẩy hoạt động du lịch biên giới và Diễn đàn kết nối xuất khẩu nông, lâm, thủy sản qua cặp cửa khẩu quốc tế Móng Cái – Đông Hưng. Tại các diễn đàn, đã có tổng cộng 21 cặp hợp đồng, thỏa thuận hợp tác kinh doanh, với 43 doanh nghiệp, cơ quan được ký kết; TP Móng Cái (Việt Nam) và TP Đông Hưng (Trung Quốc) đã chính thức công bố khởi động công năng XNC cho khách du lịch bằng hộ chiếu qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái (khu vực cầu Bắc Luân II) thuộc cặp cửa khẩu Móng Cái – Đông Hưng; 2 địa phương cũng phối hợp tổ chức diễn tập cứu trợ y tế khu vực cặp cửa khẩu quốc tế Móng Cái – Đông Hưng…
Cùng với đó, TP Móng Cái luôn quan tâm, chỉ đạo các ngành chức năng chủ động phối hợp với đồn biên phòng, bằng nhiều biện pháp thông qua các cuộc gặp gỡ hội đàm trực tiếp, trao đổi thư, đường dây nóng; tăng cường phối hợp tuần tra song phương, nhằm giám sát chặt chẽ các công trình thi công trên biên giới, kịp thời xử lý những vụ việc, trường hợp vi phạm quy chế quản lý biên giới, cửa khẩu. Duy trì có nền nếp quan hệ trao đổi, hoạt động giao lưu; thực hiện tốt các nội dung kết nghĩa đồn – trạm, giao lưu công tác chính trị giữa hai bên; các hoạt động kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới được đẩy mạnh, góp phần tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị với nhân dân và lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới hai bên, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển…
Qua đó đã thực hiện được 2 mục tiêu vừa giữ vững được chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, vừa giữ vững được tình đoàn kết hữu nghị với nước bạn.
Từ năm 2019 đến nay, thành phố đã tổ chức hội đàm định kỳ, đột xuất tổng số 417 lần (đoàn), với 2.854 lượt cán bộ tham gia; trao đổi qua đường dây nóng 3.545 cuộc và 4.678 thư. Đến nay có 2 cặp cụm dân cư hai bên biên giới đã tổ chức kết nghĩa và đi vào hoạt động: Khu Tràng Vĩ, phường Trà Cổ, TP Móng Cái (Việt Nam) với thôn Vạn Vĩ, thị trấn Giang Bình, TP Đông Hưng (Trung Quốc); thôn Pò Hèn, xã Hải Sơn (Việt Nam) và thôn Thán Sản, thị trấn Na Lương (Trung Quốc).
4 cặp quan hệ của các đồn biên phòng kết nghĩa quan hệ đối ngoại với 6 đơn vị phía Trung Quốc và đi vào hoạt động có hiệu quả là: Đồn Biên phòng Trà Cổ, Đồn Biên phòng Hải Hòa, Đồn Biên phòng Bắc Sơn (Việt Nam) và Đại đội Công an biên phòng TP Phòng Thành cảng (Trung Quốc); Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Việt Nam) với Trạm Kiểm tra biên phòng Đông Hưng (Trung Quốc) và Chi đội Công an biên phòng TP Phòng Thành Cảng (Trung Quốc); Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Vạn Gia (Việt Nam) với Trạm Kiểm tra biên phòng cảng Phòng Thành (Trung Quốc); các đồn biên phòng tuyến biên giới Móng Cái (Việt Nam) với Chi đội Công an biên phòng TP Phòng Thành cảng (Trung Quốc) và Trạm Hội ngộ hội đàm BĐBP khu Phòng Thành (Trung Quốc).
Những hoạt động đối ngoại hiệu quả, linh hoạt, giải quyết nhanh, gọn vấn đề phát sinh trên biên giới, “giữ hòa khí trong ấm, ngoài êm” của TP Móng Cái đã góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ biên giới quốc gia, xây dựng khu vực biên giới hoà bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển.
