Không chỉ có không gian văn hóa đặc sắc mà còn sôi động các trò chơi dân gian, không khí rộn ràng của chợ phiên, khu ẩm thực… là những gì du khách được tìm hiểu, trải nghiệm ở Làng Văn hóa – Du lịch dân tộc Sán Dìu (xã Bình Dân, huyện Vân Đồn). Đây là một trong những điểm đến hấp dẫn vừa được huyện Vân Đồn khai trương đầu tháng 12/2024.
Cách trung tâm huyện Vân Đồn không xa, Làng Văn hóa – Du lịch dân tộc Sán Dìu tọa lạc tại thôn Voòng Tre, xã Bình Dân, được đầu tư xây dựng trên cơ sở cải tạo khu nhà văn hóa xã cũ. Làng được đầu tư khang trang, khoác “áo mới” với các không gian trưng bày đặc sắc.
Đặt chân tới điểm đến mới này, du khách sẽ được nghe hướng dẫn viên địa phương giới thiệu về những nét đặc sắc văn hóa của nơi được mệnh danh là “vùng đất của người Sán Dìu”. Theo các già làng, trưởng bản ở đây thì Bình Dân là nơi có đông đảo người Sán Dìu sinh sống, văn hóa được gìn giữ, bảo tồn khá nguyên vẹn. Toàn xã có 386 hộ với trên 1.500 nhân khẩu, trong đó 85% là người Sán Dìu, là một trong các xã đông người Sán Dìu nhất huyện Vân Đồn.
Ở đây còn gìn giữ được những nét đặc sắc nhất về văn hoá, truyền thống từ xa xưa tới nay, mà nhiều nơi không còn lưu giữ được, như: ẩm thực, trang phục, nghệ thuật hát Soọng Cô, lễ hội Đại Phan, các tập tục cùng tín ngưỡng, nghi lễ khác. Vì thế, vùng đất này từ lâu đã là điểm đến văn hóa thu hút nhiều du khách, các đoàn nghiên cứu về thưởng lãm thắng cảnh, tìm hiểu văn hóa đặc sắc của người Sán Dìu.
Làng Văn hóa – Du lịch Sán Dìu không chỉ là nơi bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, mà còn là trung tâm kết nối, giới thiệu bản sắc văn hóa độc đáo đến với đông đảo du khách. Vì thế, phần thu hút và hấp dẫn nhất là không gian trưng bày di sản văn hoá người dân tộc Sán Dìu xã Bình Dân phía trong. Nổi bật là không gian trưng bày trang phục nam – nữ, gồm có trang phục thường ngày và lễ hội, trong đó nổi bật là trang phục nữ giới nổi bật với áo yếm, váy, khăn đội đầu, trang sức…
Đặc sắc, gây ấn tượng là phần trưng bày nghi lễ đám cưới, thờ cúng tổ tiên, nhà ở… Nổi bật ở không gian nghi lễ cưới là tái hiện các bước trong lễ cưới hỏi, trong đó có nhiều nghi lễ vẫn còn được duy trì tới nay, như: Lễ dạm hỏi, so tuổi, báo ngày cưới… và cả các nghi lễ đặc sắc khi đón dâu, như: Hát đối đáp, lễ khai hoa tửu…
Tiếp đến, nội dung trưng bày không kém phần thú vị là về tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Trong đó có phần giới thiệu, nhấn mạnh vào lễ Đại phan với nghi lễ leo dao lên trời, lội than hồng bằng chân trần, múa Hành quang… Ngoài ra, còn có không gian trưng bày về nhà trình tường truyền thống, góc bếp, phòng truyền thống, cổng làng…
Các không gian trưng bày ở đây được tái hiện sinh động, minh họa bằng hệ thống tượng tỷ lệ 1:1, hệ thống âm thanh, ánh sáng hiện đại, các màn hình cảm ứng… Không chỉ vậy, nơi đây còn có khoảng sân rộng là nơi tổ chức các nghi lễ, các hoạt động văn hóa, thể thao dân tộc, các lễ hội ẩm thực, nhiều gian hàng trưng bày, bán sản phẩm nông nghiệp của người dân tộc Sán Dìu xã Bình Dân… để du khách tham quan thưởng lãm, mua sắm làm quà lưu niệm.
Để thu hút du khách trong tương lai, theo lãnh đạo xã Bình Dân, xã định hướng đầu tư, phát triển mạnh mẽ du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng để hút khách. Theo đó, sẽ thành lập một số tổ hợp dịch vụ trải nghiệm văn hóa, ẩm thực…; tổ chức các hoạt động lễ hội, văn hóa, văn nghệ đặc sắc, vui chơi kết hợp với cảnh quan đẹp, yên bình của xã thuần nông Bình Dân. Đồng thời đẩy mạnh kết nối tour, tuyến với cảnh quan du lịch sinh thái, cộng đồng ở các xã lân cận như Đoàn Kết, Hạ Long…
Với sự quan tâm đầu tư không gian văn hóa – du lịch dân tộc Sán Dìu, có thể coi đây là điểm đến du lịch văn hóa trải nghiệm đặc sắc, góp phần tạo nên chuỗi giá trị du lịch độc đáo, kết nối với các tour, tuyến điểm, thắng cảnh đặc sắc ở Vân Đồn.
