Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, văn hóa được nhiều quốc gia sử dụng như một công cụ đắc lực của “quyền lực mềm”. Qua đó, góp phần quảng bá hình ảnh quốc gia, nâng cao vị thế, đặc biệt là “tăng sự nhận diện quốc gia” đối với các đối tác. Bắt nhịp xu thế đó, tỉnh Quảng Ninh đã tăng cường, mở rộng quan hệ hợp tác, giao lưu văn hóa với các tổ chức nước ngoài và quốc tế; gắn kết các hoạt động ngoại giao văn hóa với các hoạt động thông tin đối ngoại, ngoại giao chính trị và ngoại giao kinh tế; tập hợp sức mạnh người Việt Nam nói chung, người Quảng Ninh nói riêng ở nước ngoài…
Lan tỏa giá trị ngoại giao văn hóa
Lễ hội Hokkaido tại Hạ Long năm 2023 và các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản tại Quảng Ninh diễn ra từ ngày 16 đến 19/11 đã được tổ chức thành công. Đây là mốc son quan trọng mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa tỉnh Quảng Ninh với tỉnh Hokkaido nói riêng và giữa Quảng Ninh với Nhật Bản nói chung.
Thống đốc tỉnh Hokkaido Suzuki Naomichi khẳng định: Tỉnh Hokkaido và tỉnh Quảng Ninh đang đẩy mạnh hoạt động giao lưu, hợp tác, trước mắt là Lễ hội Hokkaido tại Hạ Long năm 2023. Lễ hội cũng như các sự kiện bên lề lễ hội là cơ hội để giới thiệu tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Hokkaido, nhất là trong lĩnh vực du lịch, ẩm thực, nông nghiệp, công nghiệp đến với người dân Quảng Ninh nói riêng và Việt Nam nói chung. Qua đây, góp phần đưa mối quan hệ giữa 2 tỉnh lên tầm cao mới và phát triển mạnh mẽ, bền chặt.
Có thể thấy, từ đầu năm 2022 đến nay, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức thành công nhiều sự kiện đối ngoại quan trọng, như: Hội nghị trực tuyến Gặp gỡ đầu xuân năm 2022 và Hội nghị lần thứ 13 Ủy ban công tác Liên hợp giữa các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang (Việt Nam) với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc), Hội nghị trực tuyến kỷ niệm 5 năm thiết lập quan hệ hữu nghị với tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc), Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Quảng Ninh năm 2022 trong khuôn khổ sự kiện Hội đồng tư vấn kinh doanh APEC (ABAC), Đại hội đồng Diễn đàn Du lịch Liên khu vực Đông Á (EATOF) lần thứ 17 năm 2022 gắn với Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập EATOF; SEA Games 31; cuộc thi “Tiếng hát hữu nghị Việt – Trung” năm 2022….
Việc tổ chức thành công các sự kiện đối ngoại quan trọng đã góp phần lan tỏa hình ảnh của Quảng Ninh, Việt Nam đối với các nước, giúp bạn bè và các đối tác hiểu hơn về thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội, nhất là chủ trương, chính sách đối ngoại hữu nghị, hợp tác phát triển của Quảng Ninh, Việt Nam. Cùng với đó, giúp tăng cường tin cậy chính trị, làm sâu sắc hơn tình hữu nghị, tạo xung lực mới đưa quan hệ của Quảng Ninh với nhiều đối tác đi vào chiều sâu, nhất là các đối tác quan trọng, bạn bè truyền thống và các đối tác tiềm năng.
Thực tế, với vị trí địa chính trị đặc thù, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Quảng Ninh đã nhận thức ngay từ sớm, từ xa vai trò và tầm quan trọng của ngoại giao văn hóa. Quảng Ninh đã bám sát chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước để chủ động và linh hoạt triển khai công tác ngoại giao văn hóa tại địa phương, bảo đảm đồng bộ, phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh. Tỉnh đã tăng cường triển khai các chương trình hợp tác, các hoạt động giao lưu văn hóa với các địa phương nước ngoài và các tổ chức quốc tế; gắn kết các hoạt động ngoại giao văn hóa với các hoạt động thông tin đối ngoại, ngoại giao chính trị và ngoại giao kinh tế…
Giai đoạn 2010-2020, tỉnh đã đón tiếp các đoàn famtrip, presstrip quốc tế đến khảo sát, đưa tin về các tuyến, điểm du lịch tại Quảng Ninh; xây dựng các ấn phẩm, cẩm nang, video clip nhiều ngôn ngữ (tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Trung Quốc, tiếng Nhật Bản) quảng bá về văn hóa, du lịch Quảng Ninh để phát trên các phương tiện vận chuyển, nhà ga, tạp chí đặt trên các chuyến bay trong nước và quốc tế; tổ chức thành công nhiều chương trình xúc tiến du lịch Quảng Ninh quy mô lớn tại các quốc gia: Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Anh, Nga, Cộng hòa Séc… Cử các đoàn đại biểu tham dự các sự kiện văn hóa, du lịch do các địa phương, đối tác quốc tế tổ chức…
Bên cạnh đó, chủ trì và phối hợp tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa quốc tế, tiêu biểu, như: Lễ hội hoa Anh đào -Mai vàng Yên Tử, Lễ hội Carnaval Hạ Long, Hội thi giao lưu hát đối hữu nghị Việt – Trung trên sông biên giới, cuộc thi Tiếng hát hữu nghị Việt – Trung, Liên hoan Xiếc quốc tế – Hạ Long 2019, Festival âm nhạc quốc tế – Hạ Long 2020… Những hoạt động văn hóa, du lịch trên đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc của địa phương, làm cho văn hóa trở thành sức mạnh mềm, thu hút khách du lịch quốc tế, nhà đầu tư nước ngoài đến với Quảng Ninh, tranh thủ ngoại lực và sự ủng hộ quốc tế đối với tỉnh. Đồng thời, qua đó quảng bá hình ảnh một Quảng Ninh năng động, rực rỡ, đa sắc màu, đóng góp đắc lực trong tiến trình hội nhập quốc tế của đất nước.
Không chỉ tổ chức thành công, ấn tượng các sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch cấp quốc gia, quốc tế, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, các doanh nghiệp, địa phương của tỉnh cũng đẩy mạnh tổ chức hoạt động, sự kiện văn hóa, thể thao đậm đà bản sắc, nhằm khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế du lịch địa phương, như: Tuần Văn hóa – Du lịch, Hội Mùa vàng Bình Liêu năm 2022, Hội hoa sở Bình Liêu năm 2022; Liên hoan Văn hóa ẩm thực Vân Đồn lần thứ 2; Lễ hội Văn hóa – Thể thao dân tộc Sán Chỉ – Mùa vàng soóng cọ (Tiên Yên)… Các sự kiện này là cơ hội để quảng bá hình ảnh, bản sắc, văn hóa, con người của tỉnh Quảng Ninh, điểm đến “An toàn, thân thiện, hấp dẫn” đối với du khách và nhà đầu tư.
“Chìa khóa” cho sự phát triển
Có thể khẳng định, ngoại giao văn hóa đã góp phần quan trọng mở đường cho quan hệ hợp tác hữu nghị của tỉnh Quảng Ninh với các địa phương, đối tác nước ngoài. Đây cũng là chất xúc tác đẩy mạnh ngoại giao chính trị và ngoại giao kinh tế; là công cụ quảng bá mạnh mẽ văn hóa và hình ảnh của tỉnh Quảng Ninh ra trường quốc tế, giúp khẳng định và giữ vững thương hiệu của tỉnh. Đồng thời, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh trong những năm qua.
Năm 2020, trong giai đoạn khó khăn của nền kinh tế trước ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, tỉnh Quảng Ninh vẫn thu hút được nhiều nhà đầu tư, tập đoàn lớn trong nước và quốc tế tin tưởng lựa chọn đầu tư, phát triển các dự án quy mô lớn. Thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn tỉnh năm 2020 đạt khoảng 28.387,5 tỷ đồng, tương đương khoảng 1.218 triệu USD, trong đó vốn FDI khoảng 592,5 triệu USD, gấp 2,6 lần so với năm 2019.
Vượt qua giai đoạn khó khăn của dịch Covid-19, năm 2022, với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, tỉnh Quảng Ninh đã đạt được những kết quả quan trọng. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) đạt 10,28%, là năm thứ 7 liên tiếp (2016-2022) đạt mức tăng trưởng 2 con số. Tổng khách du lịch ước đạt 11,6 triệu lượt, gấp 2,6 lần so với năm 2021. Kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn ước đạt 2.783 triệu USD, tăng 8,58% so với năm 2021. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Quảng Ninh tiếp tục giữ vị trí Quán quân 5 năm liên tiếp (2016-2021); Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính (SIPAS) đứng thứ nhất toàn quốc 3 năm liên tiếp (2019-2021), Chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX) năm 2021 đứng thứ 2 cả nước.
Thực tế, ngoại giao văn hóa là yếu tố quan trọng trong nền ngoại giao của Việt Nam nói chung và Quảng Ninh nói riêng. Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường; đặc biệt cuộc cách mạng KHCN tạo ra những tác động mạnh mẽ, nhiều chiều, thì các nước ngày càng coi trọng vai trò của ngoại giao văn hóa trong quảng bá hình ảnh quốc gia, tăng cường sức mạnh mềm, nâng cao vị thế, đặc biệt, “tăng sự nhận diện quốc gia” đối với các đối tác.
Bắt nhịp xu thế đó, cũng như bám sát Chiến lược ngoại giao văn hóa đến năm 2030 theo Quyết định số 2013/QĐ-TTg (ngày 30/11/2021) của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 188/KH-UBND (ngày 4/8/2022) về việc triển khai Chiến lược ngoại giao văn hóa của tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030. Trong đó, chủ động tuyên truyền, nâng cao nhận thức về ngoại giao văn hóa trên địa bàn tỉnh, thông tin, tuyên truyền một cách đa dạng, sáng tạo, chú trọng khai thác và phát triển những lợi thế của công nghệ thông tin và các loại hình truyền thông hiện đại để tối đa hóa khả năng tiếp cận của nhân dân trong và ngoài nước.
Quảng Ninh đã tích cực quảng bá hình ảnh, bản sắc văn hóa các dân tộc của địa phương đến với bạn bè và cộng đồng quốc tế; tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại thông qua việc quảng bá và thực hiện tốt công tác tổ chức các lễ hội truyền thống, sự kiện, hoạt động văn hóa nghệ thuật tiêu biểu, đặc sắc của tỉnh. Đồng thời, đầu tư, quảng bá, bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể trên địa bàn tỉnh; thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp văn hóa trên địa bàn tỉnh; đăng cai, phối hợp tổ chức các sự kiện văn hóa nghệ thuật quốc tế trên địa bàn tỉnh; lồng ghép các chương trình quảng bá phát triển công nghiệp văn hóa gắn với các sự kiện ngoại giao văn hóa trong và ngoài nước.
Tỉnh cũng tập trung gắn kết chặt chẽ ngoại giao văn hóa với ngoại giao chính trị, thông qua việc tiếp tục duy trì hoạt động ngoại giao văn hóa với các địa phương có quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống cũng như phát triển, mở rộng giao lưu, hợp tác với các thành phố, địa phương trên thế giới; triển khai chiến lược ngoại giao văn hóa gắn kết với các hoạt động ngoại giao kinh tế thông qua chương trình xúc tiến, kích cầu du lịch, thương mại quốc tế.
Cùng với đó, gắn kết các hoạt động ngoại giao văn hóa với cộng đồng người Quảng Ninh, Việt Nam ở nước ngoài trong việc quảng bá hình ảnh, bản sắc văn hóa tỉnh Quảng Ninh. Cũng như, tăng cường nguồn lực, công tác đào tạo, bồi dưỡng về ngoại giao văn hóa và xây dựng, hoàn thiện, bảo đảm thực hiện cơ chế, chính sách. Từ đó, đưa công tác ngoại giao văn hóa trở thành một trụ cột quan trọng trong công tác đối ngoại của tỉnh; tạo đồng thuận trong nhận thức và hành động từ chính quyền đến tổ chức, doanh nghiệp, người dân.
