Xuyên suốt hành trình phát triển, tỉnh Quảng Ninh và ngành Than luôn gắn bó mật thiết, “máu thịt”, “tuy hai mà một, tuy một mà hai”. Mối quan hệ đó được gìn giữ, phát huy qua lớp lớp thế hệ thợ mỏ, đã tạo nên sức mạnh nội sinh cho sự phát triển lớn mạnh của tỉnh Quảng Ninh cũng như ngành Than. Và trong đó, truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” đã trở thành giá trị cốt lõi của văn hóa công nhân mỏ – nét đặc sắc riêng có, quý báu của Vùng than.
Cội nguồn sức mạnh
Văn hóa của công nhân mỏ nói riêng và Vùng mỏ nói chung có nhiều nét đặc biệt. Đó là sự đa dạng, phong phú, nhiều sắc màu. Nhiều nhà nghiên cứu về văn hóa cho rằng, sự phong phú, đa dạng của văn hóa Vùng mỏ có được là do có sự giao thoa kỳ diệu giữa nhiều vùng văn hóa với nhau. Bởi Quảng Ninh là vùng đất tụ hội dân cư nhiều nơi về sinh sống, làm ăn từ thời kỳ Pháp thuộc cho đến tận ngày nay. Song nói đến truyền thống văn hóa công nhân mỏ, có thể khẳng định giá trị cốt lõi nhất, làm nên đặc trưng của ngành Than là tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”.
Đây là tài sản tinh thần vô giá, sức mạnh to lớn làm nên lịch sử và tầm vóc của giai cấp công nhân mỏ cũng như cả Vùng mỏ anh hùng. Khẩu hiệu “Kỷ luật và Đồng tâm, chúng ta nhất định thắng”, ngay từ cuộc đình công tháng 11/1936 như là một mệnh lệnh, cương lĩnh của thợ mỏ, đã đi vào lịch sử truyền thống như một sự sáng tạo độc đáo, chỉ xuất hiện duy nhất, có một không hai trong lịch sử đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam.
87 năm qua, với bao biến cố, thăng trầm của lịch sử, nhưng vượt lên tất cả, tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm” vẫn lan tỏa sâu rộng trong văn hóa công nhân mỏ Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, trong người dân Vùng mỏ Quảng Ninh với nhiều ý nghĩa tốt đẹp.
Đơn cử, suốt gần 3 năm đương đầu với đại dịch Covid-19, đội ngũ công nhân ngành Than đã phát huy cao độ tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”, đoàn kết một lòng, tích cực, quyết liệt cùng nhau chống dịch, linh hoạt, sáng tạo trong lao động sản xuất. Nhờ đó, từ năm 2020 đến năm 2022, ngành Than đều hoàn thành tốt nhiệm vụ, đặc biệt, năm 2022 là năm thực hiện các chỉ tiêu như doanh thu, lợi nhuận, nộp ngân sách, thu nhập của người lao động… tốt nhất từ trước đến nay. Qua đó, đóng góp một phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, không ngừng thực hiện mục tiêu xây dựng ngành Than phát triển mạnh mẽ hơn như mong muốn của Đảng, Bác Hồ đối với ngành Than: “Xây dựng ngành Than trở thành ngành kinh tế gương mẫu cho các ngành kinh tế khác”; “Xây dựng ngành Than trở thành một ngành kinh tế mạnh, với vị trí là một trong những trụ cột chính đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia…”.
Đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, từng khẳng định: Sức mạnh nội sinh để tỉnh Quảng Ninh ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, đó chính là truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” của người thợ mỏ để hun đúc tạo nên nét văn hóa của Quảng Ninh, máu thịt của Vùng mỏ bất khuất. Chúng ta tự hào vững bước vượt qua khó khăn, thử thách từ truyền thống quý báu của vùng than. Tự hào về truyền thống cách mạng của Vùng mỏ anh hùng, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh càng ý thức hơn về trách nhiệm to lớn trước yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới, trước mong muốn, đòi hỏi của nhân dân và trách nhiệm của địa phương đối với sự phát triển của đất nước.
Gìn giữ nét văn hóa riêng có
Nói đến truyền thống văn hóa công nhân mỏ, ai cũng có thể nói ngay rằng, giá trị cốt lõi nhất, cao quý nhất, làm nên thành công của đội ngũ thợ mỏ trong nhiều thế hệ, từ công cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do cho đến công cuộc tái thiết, xây dựng phát triển ngành than đi lên mạnh mẽ như ngày hôm nay, chính là truyền thống văn hóa “Kỷ luật và Đồng tâm”.
Truyền thống đó vẫn đang được các công ty thuộc ngành Than tiếp nối. Vì thế, sự quy củ, kỷ luật, làm việc rất bài bản, nguyên tắc là điều dễ nhận thấy tại bất cứ công ty than nào. Đó là hình ảnh công nhân mỏ xếp hàng ngay ngắn, trật tự kể cả khi ăn, cho tới khi chuẩn bị dụng cụ và vào ca sản xuất. Trước khi vào lò, công nhân luôn được nhắc nhở, hướng dẫn, quán triệt về tinh thần, kỷ luật lao động, chấp hành nghiêm quy định an toàn… Và hơn hết, đội ngũ công nhân mỏ là một tập thể đoàn kết, sự đồng tâm của người thợ mỏ, tinh thần lao động hăng say, nhiệt huyết, cần cù, sáng tạo của những người thợ mỏ là yếu tố then chốt tạo nên hiệu quả sản xuất, kinh doanh.
Hiện nay, việc gìn giữ và phát huy truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” của những người thợ mỏ tiếp tục được thực hiện gắn với mục tiêu, nhiệm vụ phát triển sản xuất kinh doanh của Tập đoàn. Đồng thời, gắn với việc chăm lo đào tạo, bồi dưỡng toàn diện, từ việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần đến nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng thực thi nhiệm vụ, xây dựng đội ngũ cán bộ công nhân mỏ đáp ứng yêu cầu giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Cùng với đó, gắn với việc xây dựng văn hóa, con người Quảng Ninh “Năng động – sáng tạo – hào sảng – lành mạnh – văn minh – thân thiện”.
Đồng chí Vũ Anh Tuấn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy Than Quảng Ninh, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, cho biết: Để tiếp tục phát huy tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm” – linh hồn của văn hóa công nhân mỏ, văn hóa người dân Vùng mỏ, ngành Than tập trung triển khai hiệu quả Nghị quyết số 76-NQ/ĐU, ngày 9/1/2023, của Đảng ủy Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam về “Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Trong đó, chú trọng bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa, lịch sử truyền thống ngành Than; tiếp tục xây dựng, phát triển đội ngũ công nhân ngành Than gắn bó với lịch sử, truyền thống văn hóa các dân tộc tỉnh Quảng Ninh thành một khối đoàn kết, thống nhất, có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần cù và lao động sáng tạo, có ý chí, khát vọng vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc; gương mẫu chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần xây dựng Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam phát triển bền vững, tỉnh Quảng Ninh trở thành tỉnh kiểu mẫu, ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.
