Nói đến Vạn Lý Trường Thành, di sản văn hóa thế giới, công trình quân sự lớn nhất của Trung Quốc thời cổ đại, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến thủ đô Bắc Kinh, nơi có những đoạn Trường Thành nổi tiếng như: Cư Dung Quan, Bát Đạt Lĩnh, Tư Mã Đài, vốn đã quen thuộc với du khách.
Tuy nhiên, trên đại công trình phòng ngự có thời gian xây dựng dài nhất, khối lượng công việc lớn nhất trên thế giới, trải dài hơn 20.000km qua 15 tỉnh, thành phố, khu tự trị của Trung Quốc này, còn vô số điểm Trường Thành nổi bật với vẻ đẹp hùng vĩ và những giá trị lịch sử-văn hóa đậm nét, đáng để tìm hiểu và khám phá. Sơn Hải Quan, nơi được xác định là điểm khởi đầu phía đông của Trường Thành thời nhà Minh, là một trong số đó.
Từ thành phố Bắc Kinh đến Sơn Hải Quan ở thành phố Tần Hoàng Đảo, tỉnh Hà Bắc, mất khoảng 3,5 giờ đồng hồ lái xe với quãng đường cao tốc kéo dài hơn 300km.
Nơi đây là một trong những cửa ải phía đông bắc của Trường Thành thời nhà Minh, được coi là điểm cực đông của Vạn Lý Trường Thành, được mệnh danh là một trong 3 kỳ quan Trường Thành ở Trung Quốc (cùng với Trấn Bắc Đài ở giữa và Gia Dục Quan ở phía tây), “thiên hạ đệ nhất quan”; cùng với Gia Dục Quan ở cực tây cách xa hàng vạn dặm, trở thành 2 cửa ải quan trọng làm nên sự nổi tiếng của Vạn Lý Trường Thành.
Sơn Hải Quan được xây dựng năm 1381 dưới thời nhà Minh, trở thành một công trình quân sự trọng yếu kiểm soát yết hầu khu vực Đông Bắc và Hoa Bắc. Tên gọi Sơn Hải Quan là do vị trí của cửa ải vừa giáp với núi non, lại liền kề với biển.
Thành Sơn Hải Quan có chu vi khoảng 4.000m, là một tòa thành nhỏ nối liền với Trường Thành, cao 14m, dài 7m, có 4 cổng chính và nhiều công trình kiến trúc phòng ngự thời cổ đại. Kết cấu chủ thể là tòa lầu “thiên hạ đệ nhất quan” uy nghi, hùng vĩ cùng các kiến trúc bổ sung như: Tĩnh Biên Lầu, Lâm Lư Lầu, Mục Doanh Lầu, Uy Viễn Đường, Ông Thành, Đông La Thành…
Trong các điểm tham quan tại Sơn Hải Quan, có lẽ Lão Long Đầu, nơi Trường Thành tiếp giáp với Bột Hải là điểm đến được du khách yêu thích nhất. Nơi đây hội tụ cảnh đẹp của cả núi, biển, cửa ải và thành trì, từng là hệ thống phòng ngự quân sự cả trên bộ và trên biển. Trường Thành nơi đây như một đầu rồng khổng lồ đổ xuống biển, nên mới có tên là “Lão Long Đầu”.
