Dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) đã nghiên cứu tháo gỡ được những vấn đề lâu nay đang vướng mắc trong thực tiễn triển khai hoạt động đầu tư công từ các quy định của Luật hiện hành.
Tiếp tục chương trình làm việc, sáng 6/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi), dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải.
Các đại biểu đánh giá cao dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi) trình tại Kỳ họp lần này đã hiện thực hóa được những chủ trương tại Hội nghị lần thứ 10 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, giao cho địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm.
Dự thảo luật đã nghiên cứu tháo gỡ được những vấn đề lâu nay đang vướng mắc trong thực tiễn triển khai hoạt động đầu tư công từ các quy định của Luật Đầu tư công hiện hành hoặc do việc quy định tạo ra cách hiểu, cách tiếp cận khác nhau trong tổ chức triển khai thực hiện Luật, để thúc đẩy thực hiện có hiệu quả các dự án đầu tư công.
Đại biểu Trần Chí Cường (Đà Nẵng) tán thành với 5 nhóm nội dung đề nghị sửa đổi, bổ sung trong dự án luật, trong đó có các quy định mới góp phần rút ngắn thời gian trong việc triển khai thực hiện dự án, tuy nhiên, đại biểu cho rằng quy định về quy trình thủ tục thực hiện đầu tư dự án công cần phải được nghiên cứu, rà soát, điều chỉnh nhằm rút ngắn hơn nữa thời gian thực hiện dự án.
Đại biểu thành phố Đà Nẵng phân tích, thủ tục đầu tư không chỉ được quy định trong Luật Đầu tư mà còn được quy định trong nhiều luật khác nhau như đất đai, xây dựng, môi trường, chuyển giao công nghệ, phòng cháy, chữa cháy…
Theo quy định hiện hành, thời gian thực hiện các thủ tục về đất đai, xây dựng, môi trường, chuyển giao công nghệ, phòng cháy, chữa cháy thường mất nhiều thời gian. Mỗi thủ tục lại có yêu cầu riêng về hồ sơ, trình tự và thời gian, một số thủ tục lại quy định nhiều bước thực hiện (thủ tục xây dựng), một số thủ tục phải thực hiện tuần tự, kết quả của thủ tục này là đầu vào của thủ tục khác.
Đại biểu Trần Chí Cường cho biết tính trung bình, thời gian để thực hiện đầy đủ các thủ tục nêu trên (tùy theo loại dự án A, B hay C) sẽ kéo dài từ khoảng 250 ngày đến 350 ngày mới khởi công xây dựng, tức là phải hơn 8 tháng kể từ lúc hội đồng nhân dân thông qua mới thực hiện. Trên thực tế, thời gian thực hiện thủ tục có thể kéo dài hơn do độ trễ vì phải hoàn thiện các hồ sơ và tài liệu có liên quan. Vì vậy, đại biểu đề nghị dự thảo luật cần nghiên cứu bổ sung quy định thời gian ở các bước lập thủ tục và phê duyệt của các cơ quan.
Theo các đại biểu Quốc hội, trong Nghị định số 40/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đầu tư và thực tế triển khai cho thấy để thực hiện theo trình tự đầu tư công thì không quá 130 ngày mới quyết định được chương trình đầu tư công; không quá 120 ngày mới quyết định đầu tư được dự án nhóm A; không quá 80 ngày mới quyết định được dự án nhóm B, C. Những quy định như trên là quá dài, làm chậm tiến độ triển khai các chương trình, dự án.
Đại biểu Bế Minh Đức (Cao Bằng) đề nghị cần quy định rút ngắn thời gian thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt đầu tư chương trình, dự án và thực hiện phân cấp phê duyệt chủ trương đầu tư/phê duyệt đầu tư chương trình, dự án theo từng nhóm, loại dự án cho chính quyền địa phương, để các chương trình, dự án được triển khai kịp thời hơn, hiệu quả hơn. Gắn với đó, nghiên cứu, bổ sung các chế tài xử lý đối với các cơ quan, đơn vị chậm giải quyết các khâu trong thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt đầu tư dự án tại Điều 107 dự thảo Luật.
Theo đại biểu Phạm Hùng Thắng (Hà Nam), quy định tại Khoản 2 Điều 57 của dự thảo cho thấy sau khi dự án hoàn thành bước chuẩn bị đầu tư như phê duyệt chủ trương đầu tư, bố trí kế hoạch vốn trung hạn và phê duyệt dự án đầu tư nhưng nếu chưa được bố trí vốn hàng năm thì sẽ không triển khai thực hiện các công việc tiếp theo trong bước thực hiện đầu tư. Như việc giải phóng mặt bằng, thiết kế, dự toán, đấu thầu lựa chọn nhà thầu thi công xây lắp, đấu thầu lựa chọn đơn vị giám sát…, làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện.
Để khắc phục bất cập, rút ngắn thời gian, thủ tục thực hiện các công việc nêu trên, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Hà Nam) đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung thêm điều kiện để dự án được bố trí vốn kế hoạch đầu tư công hằng năm, chuyển các nhiệm vụ như lập thiết kế kỹ thuật, lập thiết kế bản vẽ thi công, lập dự toán, đấu thầu lựa chọn nhà thầu trong bước thực hiện đầu tư về nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư.
Nhiều ý kiến cũng đề nghị bổ sung, làm rõ các khái niệm, thuật ngữ, quy định, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, những nội dung sửa đổi, bổ sung chủ yếu bao gồm đơn giản hóa trình tự, thủ tục lập kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm; không quy định phải có báo cáo riêng đối với việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn; quy định một số nội dung cụ thể nhằm thống nhất cách hiểu, cách triển khai; bổ sung quy định trình tự, thủ tục xử lý khi phát sinh yếu tố dẫn đến thay đổi phân loại dự án./.
