Với cách làm đổi mới, thiết thực và hiệu quả, hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh ngày càng được nâng cao. Chất lượng nội dung giám sát có trọng tâm, trọng điểm và đi vào chiều sâu. Qua đó, đóng góp tích cực trong giải quyết các vấn đề bức xúc ở địa phương, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KT-XH, ổn định an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, tạo được niềm tin của cử tri và nhân dân đối với cơ quan dân cử.
Mỗi năm, HĐND tỉnh giám sát 4-6 chuyên đề. Nội dung giám sát tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu, nổi cộm, bức xúc trong dư luận xã hội được cử tri quan tâm. Điển hình, năm 2022, HĐND, Thường trực HĐND tỉnh và các ban HĐND tỉnh tiến hành giám sát 6 chuyên đề, gồm: Việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất trong các KKT, KCN trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2021; việc thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh về điều hành ngân sách, chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo và phát triển lâm nghiệp bền vững tỉnh; giải quyết kiến nghị của cử tri và trách nhiệm giải quyết một số vụ việc khiếu nại, tố cáo của công dân tại một số cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh; thực hiện quy định của pháp luật trong cấp phép quản lý, sử dụng các mỏ đá, mỏ khai thác đất, đá thải làm vật liệu san lấp trên địa bàn tỉnh; thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống xâm hại trẻ em trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2021; tình hình chấp hành pháp luật trong công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2016-2021.
Từ đầu năm 2023 đến nay, Thường trực HĐND và các ban HĐND tỉnh triển khai 4 cuộc giám sát chuyên đề theo Chương trình giám sát năm 2023 và 1 cuộc giám sát chuyên đề theo chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, gồm: Chấp hành pháp luật về công tác quản lý thu tiền sử dụng đất, thuê đất trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2020-2022; triển khai kế hoạch đầu tư công nguồn vốn ngân sách cấp tỉnh năm 2023; quản lý nhà nước đối với các cơ sở giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2023; kết quả triển khai thực hiện các nghị quyết của HĐND về an sinh xã hội đối với người dân trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2021; thực hiện một số quy định của pháp luật trong công tác thi hành án hình sự trong công tác thi hành án hình sự trên địa bàn tỉnh.
Để các cuộc giám sát chuyên đề đạt hiệu quả, bên cạnh lựa chọn nội dung phù hợp và làm tốt công tác chuẩn bị, thực hiện nghiêm quy trình, thủ tục giám sát, Thường trực HĐND tỉnh, các ban HĐND tỉnh đổi mới phương pháp, cách thức tiến hành giám sát theo hướng linh hoạt, nâng cao tính công khai, minh bạch. Trước mỗi cuộc giám sát, căn cứ tình hình thực tế và trên cơ sở xem xét báo cáo của các cơ quan, các đoàn giám sát sẽ lựa chọn cơ quan, địa phương và báo cáo Thường trực HĐND tỉnh xem xét, quyết định trước khi tổ chức giám sát trực tiếp tại cơ quan, địa phương, cơ sở.
Các đợt giám sát không dàn trải, mà tập trung tới những nơi có vấn đề cần xem xét, hoặc nơi tiêu biểu; tiếp cận theo nhiều khía cạnh khác nhau để thu thập thông tin minh chứng, nhận diện, phân tích rõ cái được, cái chưa được, chú trọng đến việc sử dụng các kết quả, kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán đã thực hiện. Đặc biệt, HĐND tỉnh huy động sự phối hợp của Ủy ban MTTQ cấp tỉnh, cấp huyện thông qua hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tổng hợp thông tin về tâm tư, nguyện vọng của cử tri, nhân dân…
Với sự chuẩn bị kỹ và quá trình giám sát có trọng tâm, trọng điểm, thông tin được thu thập và phân tích đầy đủ, sâu sắc, các cuộc giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả. Không chỉ giám sát việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của HĐND tỉnh, mà thông qua giám sát còn góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính sách.
Đáng chú ý, trong tháng 5/2023, Thường trực HĐND tỉnh, Ban Kinh tế Ngân sách vừa hoàn thành cuộc giám sát việc chấp hành pháp luật về công tác quản lý thu tiền sử dụng đất, thuê đất trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2020-2022. Qua cuộc giám sát, nhiều vấn đề tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra và gửi kiến nghị với UBND tỉnh, các sở, ban ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố quan tâm khắc phục, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác điều hành, nhất là việc lập dự toán thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất các dự án chưa sát với khả năng thực hiện; công tác quản lý thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa bao quát hết nguồn thu, còn hiện tượng thất thu NSNN; công tác lập, phê duyệt, triển khai một số dự án chưa phù hợp với kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất của địa phương…
Qua các cuộc giám sát cũng đã cung cấp thêm nhiều thông tin giúp Thường trực HĐND, các ban HĐND tỉnh thẩm tra các báo cáo, chương trình, đề án, dự thảo nghị quyết, cung cấp thông tin hữu ích cho đại biểu HĐND trong quá trình thảo luận, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương, cũng như chất vấn, tái chất vấn và giám sát tại kỳ họp HĐND. Các kiến nghị qua giám sát được UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương tập trung giải quyết, góp phần kịp thời tháo gỡ khó khăn nhiều vấn đề lớn, bức xúc của tỉnh và các địa phương, đồng thời thấy rõ trách nhiệm, tính chủ động, nghiêm túc trong việc triển khai thực hiện nghị quyết của HĐND tỉnh.
