Hiện nay, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đang lấy ý kiến rộng rãi về dự kiến đề xuất thu phí tham quan đối với 3 hành trình tham quan, du lịch mới trên Vịnh Hạ Long. Những đề xuất này xuất phát từ thực tế hoạt động các tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long thời gian qua, đồng thời nhằm mở rộng, khai thác thêm sản phẩm mới và góp phần giảm tải cho vùng lõi di sản. Xét về lợi ích, các đề xuất đảm bảo lợi ích của cả ba bên là nhà nước, doanh nghiệp và du khách.
Mở rộng trải nghiệm trên toàn vịnh
Vịnh Hạ Long là điểm đến có sức hút lớn với du khách bốn phương trong nhiều năm qua. Sau khi dịch Covid-19 đi qua, lượng khách tham quan Vịnh Hạ Long có sự phục hồi mạnh mẽ, nhất là khách quốc tế. Thống kê năm 2023 vừa qua, điểm đến này đón gần 2,7 triệu lượt khách, trong đó có 1,5 triệu lượt khách quốc tế. Con số khách của 6 tháng đầu năm cũng tương tự, Vịnh Hạ Long đón gần 1,65 triệu lượt khách, trong đó khách nội địa là gần 609.000 lượt, khách nước ngoài đạt trên 1,039 triệu lượt khách.
Theo chia sẻ từ một số doanh nghiệp cho thấy, nhu cầu của khách du lịch quốc tế khi đến Vịnh Hạ Long có xu hướng tìm kiếm những điểm trải nghiệm có cảnh quan mới mẻ, không quá đông đúc. Ngay cả khách nội địa, theo đại diện từ Vietnam Airlines cho hay, du lịch Việt nếu không khai thác tốt các điểm đến khác lạ thì du khách cũng chỉ đi 1-2 lần với mỗi điểm…
Thực tế, Quảng Ninh cho phép các tàu du lịch khai thác 5 tuyến tham quan trên Vịnh Hạ Long kể từ năm 2017, nhưng đa số khách tập trung nhiều vào tham quan tuyến 1, 2 tương đối gần bờ, với những cảnh điểm quen thuộc như hang Thiên Cung – Đầu Gỗ, Sửng Sốt, hòn Trống Mái, Đỉnh Hương, hang Luồn, Ba Hang, bãi tắm Ti Tốp… Chính vì thế, nhiều điểm đến trong số này dễ bị quá tải vào mùa cao điểm du lịch trên Vịnh Hạ Long.
Vịnh Hạ Long càng xa bờ cảnh quan càng độc đáo, mặt vịnh càng trong xanh, mê hoặc. Xu hướng nghỉ dưỡng trên tàu du lịch cao cấp cũng được nhiều du khách ưa thích khi trải nghiệm ở hầu hết các vị trí trên tàu đều có thể tận hưởng “view triệu đô” của Vịnh Hạ Long và các dịch vụ đẳng cấp. Chính vì vậy, không ít đội du thuyền đều mong muốn có thêm nhiều sự lựa chọn về cảnh điểm thay vì tham quan một số cảnh điểm theo từng tuyến truyền thống như trước đây.
Công ty TNHH Vận tải Việt Thuận với đội du thuyền Grand Pioneers là một ví dụ. Đại diện doanh nghiệp cho hay, một trong những giá trị mà Grand Pioneers khai thác theo “Hành trình di sản” phục vụ du khách tham quan, nghỉ dưỡng trên Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long là sự bình yên bên cạnh các giá trị về tự nhiên, văn hoá, lịch sử của di sản. Hiện nay, với hành trình 3 ngày 2 đêm thì đơn vị cũng đã mua vé tham quan cho khách theo 2 tuyến để du khách có thể tham quan được nhiều cảnh điểm hơn, được trải nghiệm nghỉ đêm ở các điểm khác biệt nhau…
Như vậy, hành trình tham quan, du lịch chung trên Vịnh Hạ Long theo đề xuất mới của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đáp ứng nhu cầu của các đội tàu như Grand Pioneers, các du thuyền khám phá và những phương tiện khác đảm bảo về điều kiện cơ sở vật chất, được cơ quan chức năng cấp phép. Du khách đi theo hành trình này sẽ có thể lựa chọn trải nghiệm ở tất cả các cảnh điểm trên toàn vịnh theo 4 tuyến tham quan ban ngày hiện nay và được lợi hơn về mức phí tham quan.
Đảm bảo lợi ích “3 trong 1”
Cùng với hành trình tham quan chung toàn vịnh, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long còn đề xuất thu phí tham quan với 2 hành trình mới khác. Cụ thể, hành trình du lịch Vịnh Hạ Long – Gia Luận sẽ xuất phát từ các cảng tàu du lịch của Hạ Long đi qua các khu vực hòn Chân Voi – Vụng Ba Cửa – đảo Tùng Lâm – hòn Cặp Bài là điểm tiếp giáp với Gia Luận, vịnh Lan Hạ (Hải Phòng). Hành trình này dài khoảng 7km, du khách được trải nghiệm núi non với nhiều hình dáng phong phú, dành cho các phương tiện được cơ quan có thẩm quyền cấp phép từ Cát Bà sang Hạ Long và ngược lại.
Qua tìm hiểu cho thấy, trong những năm gần đây, nhiều nhà tàu đã chạy theo hành trình này khi “mượn đường” qua Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) để đưa khách đi tham quan vịnh Lan Hạ (Hải Phòng) với khẩu hiệu “Một hành trình, hai điểm đến”, thay vì đi lối của Hải Phòng vốn xa, cách trở sông nước, hiện vẫn phải qua phà tương đối bất tiện.
Số lượng du khách đi theo lối tắt này bằng các phương tiện chuyển tải như tender, xuồng cao tốc ngày càng gia tăng mà không phải trả phí tham quan Vịnh Hạ Long. Theo thống kê chưa đầy đủ của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thì 2 năm gần đây, con số du khách đi từ Hạ Long sang Cát Bà qua Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu lên tới trên 700.000 lượt khách. Điều này không chỉ làm gia tăng mật độ phương tiện trên tuyến đường thủy nội địa, ảnh hưởng đến môi trường mà còn gây thất thu phí tham quan Vịnh Hạ Long.
Ông Trần Văn Hồng, Chi hội trưởng Chi hội Tàu du lịch Hạ Long, khi chia sẻ với phóng viên từng khẳng định: Việc các tàu đi theo tuyến cố định chuyển tải khách du lịch qua Vịnh Hạ Long sang Cát Bà tồn tại đã lâu. Vì vậy, chúng tôi rất đồng tình việc Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đề xuất thu phí tham quan Vịnh Hạ Long đối với khách du lịch đi tuyến này. Khách đã bước chân xuống di sản thì phải mua vé tham quan, đảm bảo công bằng với tất cả du khách cũng như các tàu du lịch đang kinh doanh trên Vịnh Hạ Long…
Khác với 2 hành trình mới kể trên, đề xuất thu phí với hành trình tham quan, du lịch ven bờ Vịnh Hạ Long chủ yếu dành cho tàu nhà hàng. Sản phẩm này được các doanh nghiệp đầu tư, được UBND tỉnh cho phép tổ chức hoạt động trên Vịnh Hạ Long trong vài năm trở lại đây nhưng chưa thu phí tham quan. Qua thống kê, hiện có 4 tàu nhà hàng đang hoạt động, 3 tàu đang đóng mới và 2 tàu có chủ trương chấp thuận nhưng chưa triển khai thi công. Như vậy, trong năm nay dự kiến có 7/9 tàu nhà hàng hoạt động trên vịnh.
Sản phẩm này chủ yếu khai thác dòng khách du lịch có khả năng chi trả ở mức vừa và cao, với những trải nghiệm phong phú, như: Tiệc trà chiều, bánh ngọt kết hợp ngắm hoàng hôn, ngắm trăng và check in trên các du thuyền chạy ven bờ di sản, trải nghiệm ẩm thực Hạ Long, thưởng thức âm nhạc và vẻ đẹp lung linh của thành phố biển Hạ Long về đêm… Thời gian qua, sản phẩm du lịch ven bờ này có sức hấp dẫn tương đối lớn bởi sự độc đáo, mới mẻ, ước tính mỗi tàu có thể thu hút hàng chục nghìn du khách mỗi năm.
Như vậy, việc đề xuất bổ sung nguồn thu phí tham quan với các hành trình kể trên không chỉ gia tăng nguồn thu phí tham quan, tạo điều kiện cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng du lịch mà còn tạo thuận lợi cho sự ra đời của các sản phẩm dịch vụ mới, phục vụ du khách khi đến tham quan Vịnh Hạ Long.
Theo thông tin từ Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, đơn vị đã có văn bản lấy ý kiến tham gia đối với việc thu phí các tuyến hành trình tham quan kể trên gửi Hiệp hội Du lịch, Chi hội Tàu du lịch Hạ Long và 33 công ty du lịch trên địa bàn tỉnh, đồng thời tiến hành phát 500 phiếu xin ý kiến du khách tham quan Vịnh Hạ Long (300 phiếu tiếng Việt, 200 phiếu tiếng Anh); có văn bản gửi Hiệp hội Du lịch TP Hải Phòng và Hội Du thuyền Lan Hạ. Nội dung này cũng được đăng tải rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tính đến hết ngày 3/7/2024, đơn vị đã nhận được 10 ý kiến tham gia của các đơn vị, doanh nghiệp và phản hồi từ 500 phiếu xin ý kiến, số liệu. Trong đó, đa số các đơn vị tham gia ý kiến nhất trí, 100% phiếu từ du khách nhất trí về trả phí tham quan theo hành trình dự kiến.
