Với mục tiêu phát huy các giá trị văn hoá truyền thống, các di sản văn hoá phi vật thể trên địa bàn qua việc tổ chức các lễ hội, sự kiện, gắn với mục tiêu xây dựng Hạ Long là Thành phố lễ hội, trung tâm du lịch quốc gia, mang tầm quốc tế, mới đây, UBND TP Hạ Long đã ban hành Quyết định số 7556/QĐ-UBND phê duyệt Đề án “Hạ Long – thành phố lễ hội”. Đề án thể hiện tầm nhìn, cách làm sáng tạo của địa phương trong thực hiện công tác bảo tồn, tôn vinh các lễ hội truyền thống, phát triển các lễ hội mới đáp ứng nhu cầu vui chơi, thụ hưởng văn hóa của người dân. Qua đó, từng bước hình thành thương hiệu cho các lễ hội văn hoá, du lịch riêng có của thành phố bên bờ di sản.
“Đánh thức” tiềm năng sẵn có
Thực tế cho thấy, mỗi địa phương, điểm đến với nét văn hóa, lễ hội đặc sắc riêng và không ngừng đổi mới không chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí, thụ hưởng văn hóa của người dân, du khách mà còn góp phần đánh thức các giá trị văn hóa, gia tăng sức cạnh tranh cho du lịch địa phương. Vì vậy, việc Hạ Long xây dựng và triển khai Đề án “Hạ Long – thành phố lễ hội” thông qua việc tổ chức các lễ hội, sự kiện văn hóa là phù hợp với xu thế tất yếu của một thành phố du lịch, thành phố của Di sản, tạo phương tiện hữu hiệu để quảng bá, giới thiệu các nét văn hoá truyền thống, tài nguyên thiên nhiên, nhằm làm tốt hơn nữa công tác bảo tồn, phát huy các di sản văn hoá, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
TP Hạ Long tự hào khi sở hữu nguồn tài nguyên du lịch văn hóa, lịch sử rất phong phú và độc đáo với 96 di tích lịch sử – văn hóa – danh thắng, 13 lễ hội truyền thống và hiện đại. Trong đó, nổi bật nhất là Vịnh Hạ Long được UNESCO 3 lần công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.
Trong những năm qua, Hạ Long đã dành nguồn lực, quan tâm, làm tốt công tác tổ chức những lễ hội, ngày hội truyền thống một cách bài bản, quy mô, mang đậm dấu ấn, nét đẹp văn hóa, con người vùng đất di sản và đang dần trở thành các sản phẩm thu hút khách du lịch qua mỗi lần tổ chức.
Nổi bật, Carnaval Hạ Long là một trong những sản phẩm du lịch đặc sắc nhất, lễ hội đường phố ấn tượng nhất mỗi dịp hè về đã được thành phố và tỉnh duy trì, phát triển suốt nhiều năm qua. Mỗi năm một chủ đề với những màn biểu diễn nghệ thuật được dàn dựng đặc sắc, công phu, ấn tượng, Carnaval Hạ Long đã tạo nên sức sống mới, diện mạo riêng và để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp cho du khách về vẻ đẹp vùng đất di sản. Qua đó, góp phần gắn kết văn hóa với du lịch, đưa các hoạt động lễ hội trở thành không gian văn hóa đặc sắc, hội tụ tinh hoa truyền thống và hiện đại, đồng thời, minh chứng cho sức sáng tạo dựa trên tài nguyên văn hóa để thúc đẩy công nghiệp văn hóa tại Hạ Long nói riêng và Quảng Ninh nói chung.
Chị Nguyễn Thu Thảo, trú tại phường Hà Lầm, TP Hạ Long, chia sẻ: Tôi rất tự hào và vui mừng trước thông tin thành phố triển khai đề án “Hạ Long – thành phố lễ hội”. Đây là cơ hội rất tốt để nâng cao chất lượng đời sống nhân dân khi được thụ hưởng những sản phẩm văn hóa nghệ thuật đặc sắc. Đồng thời, sẽ mở ra những cơ hội kinh doanh các sản phẩm liên quan đến dịch vụ, du lịch từ đó tạo ra công ăn việc làm, kinh tế, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao.
Quảng bá hình ảnh vùng đất, văn hóa, con người Hạ Long
Để triển khai thực hiện Đề án “Hạ Long – thành phố lễ hội”, thành phố sẽ bảo tồn, phát huy các lễ hội truyền thống mang bản sắc văn hóa tiêu biểu, đặc trưng riêng của TP Hạ Long. Đồng thời, nâng cấp một số lễ hội có giá trị, sự kiện tiêu biểu để tổ chức thường niên ở quy mô cấp thành phố và lựa chọn phục dựng lại một số lễ hội truyền thống có giá trị tiêu biểu; huy động có hiệu quả các nguồn lực (tài trợ, xã hội hoá…) để tổ chức lễ hội, sự kiện.
Theo đó, thành phố sẽ duy trì tổ chức các lễ hội, sự kiện đang có; điều chỉnh lại thời gian tổ chức một số lễ hội, sự kiện để các tháng, các mùa trong năm đều có lễ hội, sự kiện, đặc biệt là các mùa thấp điểm của du lịch Hạ Long. Đồng thời, lựa chọn, tổ chức các lễ hội, sự kiện tiêu biểu, phù hợp với nhu cầu của người dân và nguồn lực của thành phố, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân. Từ đây, đưa hoạt động lễ hội, sự kiện trở thành hoạt động văn hóa, du lịch thường niên, quảng bá hình ảnh đất nước, mảnh đất, con người, văn hóa Hạ Long – Quảng Ninh.
Năm 2025, TP Hạ Long sẽ phục dựng và tổ chức lại một số lễ hội truyền thống: Lễ mừng cơm mới của người Tày xã Dân Chủ; Lễ Đại Phan của dân tộc Sán Dìu TP Hạ Long; Lễ hội chùa Lôi Âm; Lễ hội đền Cái Lân; Lễ hội chùa Long Tiên. Cùng với đó, nâng cấp quy mô một số lễ hội truyền thống: Hội làng Bằng Cả, Lễ hội đền vua Lê Thái Tổ. Đặc biệt, tập trung xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia đối với Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn (năm 2025), Lễ hội đền vua Lê Thái Tổ (năm 2027).
Ngoài ra, thành phố cũng tổ chức một số lễ hội, sự kiện văn hóa du lịch mới: Lễ hội đua thuyền buồm thể thao và thuyền rồng truyền thống TP Hạ Long; Lễ hội hoa anh đào và tuần văn hóa Nhật Bản tại Hạ Long; Lễ hội dù bay có động cơ và dù lượn; Lễ hội trăng rằm và trình diễn ánh sáng nghệ thuật bên vịnh Di sản; Ngày di sản vịnh Hạ Long; Lễ hội hoa Xuân Hạ Long; Lễ hội hoa – Thiên đường hoa Quảng La; Lễ hội mùa ổi chín… Dự kiến có 16 lễ hội, sự kiện văn hóa cấp thành phố; 14 lễ hội du lịch cấp xã, phường.
Thành phố cũng đặt ra những yêu cầu cụ thể với từng đơn vị, địa phương trong triển khai Đề án. Đối với Carnaval Hạ Long, sẽ xây dựng kế hoạch, kịch bản tổ chức lễ hội, sự kiện, gửi lấy ý kiến của các đơn vị liên quan đảm bảo thời gian tối thiểu hoàn thành trước 6 tháng; đối với các sự kiện, lễ hội của thành phố sẽ hoàn thành trước 3 tháng, riêng Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn hoàn thành trước 4 tháng; còn lễ hội cấp xã, phường phải hoàn thành kế hoạch, kịch bản trước 2 tháng.
Đặc biệt, trong quá trình triển khai thực hiện Đề án, địa phương sẽ tạo điều kiện, thu hút các nhà đầu tư dàn dựng, tổ chức các chương trình sản xuất phim điện ảnh, âm nhạc, giải trí, biểu diễn thực cảnh gắn với văn hóa biển, đảo, văn hóa truyền thống của các dân tộc trên địa bàn.
Phó Chủ tịch UBND TP Hạ Long Nguyễn Ngọc Sơn, nhấn mạnh: Với việc phê duyệt và ban hành các kế hoạch để triển khai Đề án “Hạ Long – Thành phố lễ hội” thì ngay trong những tháng cuối năm 2024, thành phố sẽ có những bước chuyển mình tích cực hơn nữa, tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc, đẳng cấp, thu hút khách du lịch. Từ đó, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng của nền kinh tế và là một trong những động lực để xây dựng TP Hạ Long “Kiểu mẫu, hiện đại, giàu đẹp, văn minh, nghĩa tình”, “Thành phố của hoa và lễ hội”; hiện thực hóa các nhiệm vụ mục tiêu của Nghị quyết số 17-NQ/TU “Về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững” của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh.
