Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội (NƠXH) còn nhiều vướng mắc và chưa hiệu quả. Nhiều ngân hàng than “thừa tiền” nhưng doanh nghiệp cũng kêu khó khăn về lãi suất, thủ tục… Rốt cục, hai bên vẫn đổ lỗi cho nhau.
Nguồn cung hạn chế, giải ngân chậm
Ngày 12/3, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức Hội nghị đẩy mạnh triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay NƠXH, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư. Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cùng Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh chủ trì hội nghị.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng là nguồn vốn của các ngân hàng thương mại. Vì vậy, quan điểm cho vay, giải ngân là đúng mục tiêu, đúng đối tượng của gói hỗ trợ này, hướng tới NƠXH, nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp.
“Do đây là gói hỗ trợ phục vụ mục tiêu 1 triệu căn NƠXH vì vậy có thể kéo dài một vài năm cho nên không giải ngân thật gấp, thật nhanh. Nhưng những dự án đủ điều kiện phải được giải ngân ngay”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Theo ông Tú, việc thực hiện gói tín dụng có một số khó khăn, vướng mắc chính, đó là nguồn cung NƠXH còn hạn chế. Các tổ chức tín dụng qua tiếp cận, thẩm định các dự án nhận thấy một số dự án còn gặp vướng mắc về mặt pháp lý, về giải phóng mặt bằng, về thủ tục tính tiền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất… Nhiều dự án đang thi công phần móng hoặc đang trong giai đoạn lựa chọn nhà thầu, chưa khởi công, đang giải phóng mặt bằng nên chưa đủ điều kiện mở bán sản phẩm.
Thông tin thêm về kết quả triển khai Chương trình 120.000 tỷ đồng, ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng (NHNN) cho biết, hiện có 28/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình với 68 dự án. Trong đó một số tỉnh đã công bố nhiều dự án là Hà Nội (6 dự án), TPHCM (6 dự án), Bắc Ninh (6 dự án), Bình Định (5 dự án)… Trong 68 dự án thuộc 28 tỉnh, thành phố, có 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các dự án còn lại không có nhu cầu vay vốn do đã hoàn thành hoặc đã thu xếp nguồn vốn khác.
Trong số 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các ngân hàng thương mại đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền cam kết là khoảng 7.000 tỷ đồng.
Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho hay, tính từ đầu năm đến nay, tín dụng của BIDV vẫn âm hơn 1%, ngân hàng đang “đỏ mắt” tìm khách hàng. Riêng với gói 120.000 tỷ đồng, BIDV đã tiếp cận 8 dự án, phê duyệt 4 dự án với tổng dư nợ gần 1.000 tỷ đồng song đến nay mới giải ngân hơn 96 tỷ đồng, nguyên nhân là do các doanh nghiệp muốn thực hiện dự án bằng vốn tự có trước, chưa muốn dùng đến vốn vay ngân hàng.
Tương tự, bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng giám đốc Agribank cho biết, ngân hàng đã ký kết hợp đồng tín dụng với 8 dự án NƠXH, cam kết cho vay 2.500 tỷ và đã giải ngân 400 tỷ đồng. Hiện ngân hàng đang tiếp cận 5 dự án mới với tổng số tiền khách hàng vay khoảng 2.000 tỷ đồng. Theo bà Bình, một trong các nguyên nhân khiến gói 120.000 tỷ giải ngân chậm là nhiều dự án gặp vướng mắc về pháp lý, đối tượng mua NƠXH hẹp.
Lãi suất cao, Doanh nghiệp than “khó”
Tại hội nghị, các doanh nghiệp đã đưa ra nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án NƠXH cũng như gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD), tại một số thành phố lớn như: Hà Nội, TPHCM, các dự án NƠXH rất ít, quá trình thực hiện lại quá dài. Do đó, để có thể giải ngân nhanh nguồn vốn 120.000 tỷ đồng, các địa phương giao đất sạch cho dự án thực hiện các chương trình phát triển NƠXH để doanh nghiệp thực hiện đầu tư, từ đó giải ngân vốn mới nhanh.
Đối với các ngân hàng thương mại, hiện thủ tục vay vốn kéo dài vì phải trải qua quá trình thẩm định hiệu quả của dự án. Do đó, ông Nguyễn Tuấn Anh đề xuất nên bỏ qua quá trình này bởi đã là phát triển NƠXH thì dự án có hiệu quả, quy định rất rõ chủ đầu tư được 10% lợi nhuận trên tổng chi phí của dự án.
Nhìn nhận một cách thực tế hơn, đại diện Công ty cổ phần Đức Mạnh tại Đà Nẵng chỉ rõ thực trạng có cung thì mới có cầu, các thủ tục hành chính để xây và mua NƠXH còn nhiều vướng mắc. Lãi suất cho vay của gói 120.000 tỷ đồng còn cao. Lãi suất của gói vay 120.000 tỷ đồng từ 7 – 8,2%/năm.
“Mức lãi suất này chênh lệch không lớn với mức lãi suất thông thường do đó ngân hàng xem xét giảm mức suất xuống thấp hơn nữa để doanh nghiệp mặn mà với việc vay vốn”, vị này cho hay.
