Với quan điểm FDI là động lực quan trọng, thúc đẩy ngành công nghiệp tăng tốc trong giai đoạn mới, Quảng Ninh đã đặt mục tiêu năm 2024 thu hút 3 tỷ USD vốn FDI. Tuy nhiên, với nhiều biến cố tác động trong năm, con số thu hút chưa được tròn trịa như mục tiêu đã đặt ra. Song với gần 2,9 tỷ USD thu hút được, đó là sự nỗ lực rất lớn của tỉnh trong năm khó khăn nhất của cả nhiệm kỳ.
Nhiều khó khăn, thách thức
Nối tiếp những kết quả đạt được từ năm 2023, Quảng Ninh là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thế hệ mới, triển khai nhiệm vụ năm 2024, Nghị quyết số 20-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh đã xác định thu hút đầu tư là động lực chính để đảm bảo tăng trưởng, trong đó đặt mục tiêu thu hút FDI đạt 3 tỷ USD.
Khởi động với khí thế mới, là địa bàn đầu tư hấp dẫn hàng đầu cả nước với nền hành chính hiện đại, hạ tầng đầu tư đồng bộ, năng lực cạnh tranh vượt trội… ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm 2024, Quảng Ninh đã không ngừng đổi mới. Theo đó, xây dựng chương trình xúc tiến đầu tư cụ thể theo hướng đa dạng hóa các nội dung hoạt động xúc tiến đầu tư, tập trung thu hút đầu tư nước ngoài có trọng tâm, trọng điểm; lựa chọn khu vực, thị trường, đối tác để thúc đẩy hợp tác phát triển phù hợp với bối cảnh thế giới và khu vực; tập trung xúc tiến đầu tư vào các tập đoàn kinh tế lớn trên thế giới (các nhà đầu tư động lực) có khả năng kéo theo nhiều doanh nghiệp sản xuất vệ tinh, tạo thành chuỗi giá trị toàn cầu. Các hoạt động xúc tiến gắn với quá trình xây dựng và trở thành công cụ hiệu quả thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội với kỳ vọng tạo dựng kỷ lục mới trong thu hút FDI ở năm bản lề hoàn thành các chương trình, mục tiêu Nghị quyết cả nhiệm kỳ 2020-2025.
Tuy nhiên, nhìn lại chặng đường năm 2024, đây là năm khó khăn nhất đối với Quảng Ninh từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Đó là năm nền kinh tế thế giới tiếp tục lâm vào khủng hoảng do tác động rộng, sâu, nhiều chiều, cạnh tranh chiến lược, xung đột chính trị phức tạp… khiến nhu cầu mở rộng đầu tư quốc tế giảm. Trong nước, một số bộ luật, nhất là Luật Đất đai điều chỉnh, đã ảnh hưởng đến công tác chuẩn bị mặt bằng sạch, GPMB thu hút các nhà đầu tư. Và đặc biệt hơn, tháng 9/2024, Quảng Ninh hứng chịu cơn bão Yagi với sức tàn phá khủng khiếp, đã ảnh hưởng đến hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế. Trong đó, có cả tâm lý e ngại đến từ các nhà đầu tư quốc tế về tác động của thời tiết đối với khu vực đang nghiên cứu chuẩn bị đầu tư.
Tại nhiều buổi tiếp xúc, thu hút đầu tư vào tỉnh, đã có không ít nhà đầu tư thẳng thắn chia sẻ, bày tỏ rõ quan điểm còn phân vân sau những gì cơn bão Yagi để lại. Quảng Ninh vốn là vùng đất yên bình, ít gió bão, thì nay nếu đầu tư vào tỉnh cần tính toán lại quy mô đầu tư, tiêu chuẩn hạ tầng sản xuất theo hướng nâng cao để sẵn sàng chống chịu, ứng phó với diễn biến của thời tiết cực đoan. Điều này rất có thể làm gia tăng chi phí đầu tư, ảnh hưởng đến nguồn lực, gây tâm lý e ngại và cũng đã kéo theo nhịp độ thu hút đầu tư giai đoạn này của tỉnh chững lại, tác động trực tiếp đến mục tiêu, tiến độ thu hút FDI của tỉnh.
Có thể thấy rõ qua số liệu tổng hợp thu hút FDI của tỉnh trong các quý. Nếu đến hết tháng 6/2024, tổng vốn thu hút FDI trên địa bàn tỉnh đạt 1.543 triệu USD, bằng 141% kế hoạch 6 tháng đầu năm, bằng 51,6% kế hoạch năm 2024, chiếm gần 9% tổng vốn đầu tư cả nước. Quảng Ninh đứng thứ 3 cả nước về vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào tỉnh, sau Bắc Ninh và Bà Rịa – Vũng Tàu… thì trong quý III/2024, toàn tỉnh chỉ thu hút được hơn 200 triệu USD, thực hiện cấp mới đối với 4 dự án FDI. Như vậy, tổng số vốn FDI thu hút được trong 9 tháng đạt gần 1,8 tỷ USD. Đến nay, Quảng Ninh đã có khoảng 150 dự án FDI của 20 quốc gia với tổng vốn đăng ký đạt hơn 14 tỷ USD.
Như vậy, con số 1,3 tỷ USD vốn FDI cần thu hút còn lại ở kế hoạch năm 2024 đã trở thành áp lực rất lớn đối với Quảng Ninh trong quý IV/2024 – quý cuối cùng của năm. Bối cảnh khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi đó, buộc Quảng Ninh phải có sự nhìn nhận rõ ràng, điều chỉnh phù hợp sau hàng loạt những khó khăn vừa trải qua bằng việc thể hiện rõ sự tự lực, kiên cường phục hồi sau bão, đảm bảo tốt nhất các điều kiện để các nhà đầu tư FDI phục hồi sản xuất sớm, đem lại niềm tin đối với các nhà đầu tư khi đồng hành cùng tỉnh trong các chiến lược phát triển.
Quyết tâm tạo những đột phá mới
Kết thúc năm 2024, theo tổng hợp từ UBND tỉnh, Quảng Ninh đã thực hiện thu hút được 2,88 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Như vậy chỉ trong quý IV/2024, tỉnh đã thu hút được hơn 1 tỷ USD từ việc cấp đầu tư mới và điều chỉnh tăng vốn cho gần 30 dự án. Dù con số 3 tỷ USD kế hoạch thu hút FDI năm 2024 chưa chạm đích, song có thể thấy Quảng Ninh đã vượt sóng ngoạn mục, giữ lửa trong thu hút FDI.
Ông Phạm Xuân Đài, Trưởng Ban Quản lý KKT tỉnh, cho biết: Để có được kết quả này, ngay sau bão, bằng ý chí tự lực, tự cường, trách nhiệm với quê hương, với doanh nghiệp, Quảng Ninh đã bắt tay ngay vào công tác phục hồi. Mục tiêu đó là ưu tiên tối đa nguồn lực để cấp điện, cùng các điều kiện thiết yếu cho các KCN, các nhà máy sản xuất, nhất là các doanh nghiệp FDI. Song song với đó, tiếp tục thể hiện rõ quan điểm, cách làm trong nâng cao hiệu quả mô hình xúc tiến đầu tư theo “chu trình khép kín” từ việc hỗ trợ triển khai thủ tục đầu tư đến hỗ trợ sau đầu tư. Phối hợp với chủ đầu tư hạ tầng các KCN và các địa phương thực hiện rà soát quỹ đất, đẩy nhanh tiến độ GPMB, chuẩn bị thị trường lao động và nhiều biện pháp cụ thể để khẳng định niềm tin Quảng Ninh vẫn là địa bàn hấp dẫn đối với doanh nghiệp nước ngoài.
Đặc biệt, nhận định chính xác từ xa, từ sớm bối cảnh, tình hình chung, xu thế dịch chuyển đầu tư và chuỗi cung ứng diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu vào dịp cuối năm để có kế hoạch, chiến lược bài bản cho sự bứt phá mới trong thu hút đầu tư về tỉnh. Quảng Ninh cũng đã xây dựng mối quan hệ hợp tác với các cơ quan ngoại giao, tổ chức xúc tiến đầu tư quốc tế, các cơ quan Trung ương, chủ đầu tư hạ tầng các KCN, các công ty tư vấn đầu tư… trong công tác xúc tiến, kêu gọi đầu tư. Quảng Ninh khẳng định rằng, khu vực kinh tế có vốn đầu tư FDI là bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế, được khuyến khích, tạo điều kiện phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh với các khu vực kinh tế khác. Do vậy, tỉnh luôn tôn trọng, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng hợp pháp của nhà đầu tư; bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người lao động trong doanh nghiệp.
Để đón đầu cho kế hoạch thu hút đầu tư FDI năm 2025 và những năm tiếp theo, tỉnh đang tiếp tục ưu tiên nguồn lực đẩy nhanh tiến độ xây dựng đồng bộ các công trình hạ tầng xã hội (nhà ở, thiết chế, công trình tiện ích công cộng cho người lao động), hạ tầng kỹ thuật (cấp điện, cấp nước, viễn thông, xử lý nước thải, rác thải…), hạ tầng giao thông kết nối trong, ngoài các KCN, để đảm bảo đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư thứ cấp. Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù để tạo lợi thế cạnh tranh trong thu hút đầu tư cho các KCN, KKT của tỉnh thông qua các Đề án xây dựng cơ chế, chính sách thí điểm phát triển KKT Vân Đồn; Đề án xây dựng, phát triển nhanh, bền vững các khu kinh tế, khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030; Nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù cho một số KCN chuyên ngành và dự án động lực, trọng điểm của tỉnh…
Vượt qua những khó khăn ở năm 2024, Quảng Ninh sẽ tiếp tục nỗ lực để trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư lớn. Tỉnh vẫn sẽ kiên định với mục tiêu tạo dựng chuỗi sản xuất, cung ứng kết nối với mạng lưới toàn cầu; ưu tiên những dự án thế hệ mới, ở lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, sử dụng công nghệ sạch, hiện đại, thân thiện với môi trường nhằm bắt kịp xu thế sản xuất thông minh trên thế giới để tạo động lực quan trọng cho hiện đại hóa và tăng trưởng kinh tế.
