Thực hiện Chương trình Đối ngoại quốc phòng năm 2023, ngày 19/9, tại Lầu năm góc (Hoa Kỳ), Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Quốc phòng và Tiến sĩ Ely Ratner, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ đồng chủ trì Đối thoại Chính sách quốc phòng Việt Nam-Hoa Kỳ năm 2023.
Tại Đối thoại, hai Trưởng đoàn thống nhất đánh giá, trên cơ sở kết quả Đối thoại Chính sách quốc phòng năm 2022, đặc biệt là các lĩnh vực được hai bên thống nhất tại đối thoại như: khắc phục hậu quả chiến tranh, gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa, an ninh hàng hải, công nghiệp quốc phòng, an ninh mạng, quân y… đã được triển khai theo kế hoạch, đạt hiệu quả tích cực. Trong đó, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là trụ cột và điểm sáng trong quan hệ song phương, giúp xây dựng lòng tin và tăng cường hiểu biết lẫn nhau, làm gia tăng ý nghĩa cho Kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ (2013-2023).
Thay mặt Bộ Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến trân trọng cảm ơn phía Hoa Kỳ đã chính thức nâng khoản viện trợ không hoàn lại cho Dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa từ 183 triệu USD lên 300 triệu USD, thông qua việc hai Bên ký kết điều chỉnh Thỏa thuận viện trợ không hoàn lại bản hạn chế (LSGA) của Dự án vào ngày 7/9/2023. Đây là nguồn lực quan trọng, góp phần hoàn thành giai đoạn 1 xử lý khu đất nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hòa.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến khẳng định, Việt Nam sẽ tiếp tục tạo mọi điều kiện thuận lợi để triển khai hoạt động hợp tác tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích, mất tin trong chiến tranh (MIA) một cách hiệu quả nhất.
Đặc biệt, năm 2023 cũng là dấu mốc quan trọng trong hợp tác MIA, khi hai bên kỷ niệm 50 năm thành lập Cơ quan Tìm kiếm người mất tích (1973-2023) và 35 năm triển khai hoạt động MIA hỗn hợp (1982-2023).
Trên bình diện đa phương, hai bên nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của nhau trong khuôn khổ hợp tác của Hội nghị ADMM+, tiếp tục là thành viên tích cực, chủ động của Hội nghị ADMM+.
Nhân dịp này, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đánh giá cao việc Hoa Kỳ đã cử đoàn tham dự Chương trình đánh giá năng lực cho lực lượng chuẩn bị chuẩn bị tham gia gìn giữ hòa bình liên hợp quốc Nhóm chuyên gia gìn giữ hòa bình trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+).
Về phương hướng hợp tác thời gian tới, hai bên thống nhất sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả các lĩnh vực hợp tác quốc phòng đã được lãnh đạo cấp cao hai nước, hai Bộ Quốc phòng thống nhất, cũng như các văn bản, thỏa thuận hai bên đã ký kết, tập trung vào các lĩnh vực: trao đổi đoàn các cấp, nhất là cấp cao; duy trì hiệu quả các cơ chế đối thoại, tham vấn hiện có; quân y; an ninh mạng; công nghiệp quốc phòng; gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc; khắc phục hậu quả chiến tranh; ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương khu vực, nhất là trong khuôn khổ ADMM+, góp phần vào hòa bình, ổn định và phát triển chung ở khu vực và thế giới…
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đề nghị phía Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường nguồn lực hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó ưu tiên đẩy nhanh tiến độ dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại khu vực sân bay Biên Hòa và cho biết với khối lượng đất ô nhiễm dioxin tại đây. Dự án cần thêm khoảng 150-200 triệu USD để xử lý toàn bộ đất nhiễm dioxin và mong phía Hoa Kỳ nghiên cứu hỗ trợ.
Hai bên tiếp tục tích cực triển khai các nội dung hợp tác khắc phục hậu quả bom mìn, các hoạt động truyền thông về hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ khắc phục hậu quả bom mìn, chất độc hóa học/dioxin và Bản ghi nhớ về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Việt Nam hy sinh, mất tích trong chiến tranh mà hai bên đã ký kết. Mở rộng phạm vi, quy mô hỗ trợ người khuyết tật nhiễm dioxin ở các tỉnh, thành phố khác.
Để bảo đảm triển khai hợp tác hiệu quả trong lĩnh vực này thời gian tới, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến cũng đề nghị hai bên nghiên cứu ký kết Bản ghi nhớ hợp tác về khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam theo tinh thần Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Trưởng đoàn Hoa Kỳ ghi nhận các đề xuất của Việt Nam và cho biết sẽ trao đổi với Quốc hội để nghiên cứu tìm nguồn hỗ trợ thêm cho Dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa.
Tại Đối thoại, hai bên cũng trao đổi về tình hình thế giới, khu vực và các vấn đề cùng quan tâm, đánh giá cao vai trò, vị thế của ASEAN, cũng như các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, chia sẻ tầm quan trọng của việc bảo đảm tự do an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở Biển Đông. Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nhấn mạnh, Việt Nam nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị; đa phương hóa, đa dạng hóa; đối ngoại quốc phòng tiếp tục giữ vững nguyên tắc “bốn không”. Về vấn đề Biển Đông, quan điểm nhất quán của Việt Nam là kiên trì giải quyết mọi vấn đề bất đồng bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.
Nhân dịp này, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến trân trọng mời Ngài Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng và các lãnh đạo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, cùng các doanh nghiệp Quốc phòng Hoa Kỳ sang Việt Nam tham dự Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024.
Kết thúc Đối thoại, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến và Tiến sĩ Ely Ratner đã ký Biên bản làm việc; nhân dịp này Trưởng đoàn Việt Nam đã trao cho Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ một số kỷ vật của quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh tại Việt Nam.
*Trước đó, trong khuôn khổ chuyến thăm làm việc tại Hoa Kỳ, đoàn công tác của Bộ Quốc phòng đã đến chào xã giao Thượng Nghị sĩ Jeff Merkley, Chủ tịch Tiểu bang Nội vụ, Môi trường và các Cơ quan liên quan, Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện Hoa Kỳ.
Tại buổi tiếp,Thượng nghị sĩ Jeff Merkley chào mừng đoàn sang tham dự Đối thoại Chính sách quốc phòng năm 2023; nhấn mạnh hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh có ý nghĩa quan trọng đối với quá trình hòa giải, hàn gắn và xây dựng lòng tin giữa hai nước, coi đây là một trong những ưu tiên hàng đầu của Hoa Kỳ trong thời gian tới. Thượng Nghị sĩ Jeff Merkley khẳng định, trên cương vị của mình sẽ tiếp tục kế thừa những di sản mà các Thượng nghị sĩ trước đây của Hoa Kỳ để lại, góp phần thúc đẩy quan hệ với Việt Nam trên các lĩnh vực, trong đó có quốc phòng.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến cảm ơn Thượng nghị sĩ Jeff Merkley đã dành thời gian đón tiếp; khẳng định Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu trong chính sách đối ngoại, mong muốn thúc đẩy quan hệ với Hoa Kỳ trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, thể chế chính trị của nhau, vì lợi ích của hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới. Trên cơ sở quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, quan hệ hợp tác quốc phòng Việt Nam-Hoa Kỳ đã được hai bên triển khai hiệu quả theo tinh thần các văn bản, thỏa thuận đã ký kết, đạt nhiều kết quả tích cực.
Thay mặt Bộ Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến trân trọng cảm ơn Quốc hội Hoa Kỳ đã quan tâm, hỗ trợ các hoạt động hợp tác quốc phòng giữa hai nước thời gian qua, đặc biệt là trong lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam, đã quan tâm ủng hộ việc nâng khoản viện trợ không hoàn lại cho Dự án Xử lý ô nhiễm dioxin khu vực sân bay Biên Hòa từ 183 triệu USD lên 300 triệu USD.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến cũng bày tỏ mong muốn Quốc hội Hoa Kỳ tiếp tục ủng hộ triển khai các lĩnh vực hợp tác quốc phòng giữa hai nước theo văn bản thỏa thuận đã ký kết, ưu tiên các lĩnh vực như khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó có việc hỗ trợ nguồn lực để nhanh chóng làm sạch dioxin tại sân bay Biên Hòa; đồng thời đề nghị ủng hộ ký kết Bản ghi nhớ về khắc phục hậu quả chiến tranh; mở rộng quy mô và phạm vi hỗ trợ người khuyết tật nhiễm chất độc dioxin.
Thượng nghị sĩ Merkly ghi nhận các đề xuất của Trưởng đoàn Việt Nam và khẳng định sự ủng hộ của cá nhân trong việc thúc đẩy hợp tác giữa hai nước về khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó có việc hai bên xây dựng và ký kết Bản ghi nhớ trong lĩnh vực hợp tác này.
