Vùng na Đông Triều đang vào thời điểm chín rộ nhất trong năm. Khắp vùng na, tấp nập những chuyến xe của thương lái, của người dân các tỉnh thành về thu mua na. Các nhà vườn trồng na cũng rộn ràng cảnh thăm vườn, đặt cọc, cảnh thu hái, đóng gói, cân đo, vận chuyển na…
Xuôi ngược những chuyến xe thu mua na
Lứa na đầu vụ năm nay được đánh giá đạt chất lượng tốt. Phần lớn các nhà vườn đều đạt khoảng 1/3 sản lượng là quả loại 1, trọng lượng mỗi quả đạt 300g – 500g, tươi ngon, to quả, tròn đều, mắt lớn, sáng màu, thịt dầy và mịn, thơm, ngọt.
Thời điểm na bắt đầu chín (khoảng vào tuần 4 của tháng 7), giá na loại 1 đạt 50.000 đồng/kg, giá na loại 2 đạt 35.000 đồng/kg. Thời điểm hiện nay, giá na dao động 15.000 – 25.000 đồng/kg, loại na chọn giá 30.000 đồng/kg. Điều đó cho thấy, giá na ở khung cao như đầu vụ không duy trì được lâu, chênh lệch giá giữa đầu vụ và giữa vụ có sự sụt giảm nhanh. Các chủ vườn na có kinh nghiệm nhận định, trong khoảng tuần tới, thời điểm na chín rộ, giá na có thể còn giảm hơn.
So với những năm trước, giá na Đông Triều năm nay giảm hơn, nguyên nhân được cho là thời điểm na chín trùng với vụ thu hoạch của nhiều loại hoa quả khác. Ví như quả mít, nhãn, thanh long thường sẽ kết vụ vào trung tuần tháng 7 thì hiện vẫn còn đang được thu hoạch với giá cất bán rất rẻ, dẫn đến cạnh tranh trực tiếp với quả na.
Để thúc đẩy tiêu thụ na trong chính vụ này, từ khá sớm TX Đông Triều chỉ đạo tăng cường quảng bá hình ảnh quả na trên các trang truyền thông của địa phương DDCI Đông Triều, Đông Triều mart; khuyến khích các hộ dân bố trí các điểm cân na, bến bãi đậu đỗ thuận tiện cho phương tiện thu mua na của thương lái. Các lực lượng chức năng thị xã đảm bảo tình hình an ninh trật tự; đảm bảo hệ thống hạ tầng giao thông, điện nước phục vụ công tác thu mua na…
Anh Nguyễn Văn Xuân, thương lái đến từ tỉnh Nam Định cho biết: Không giống như những nông sản khác, thu mua na là phải đến từng vườn, nhìn từng cây. Quả na chín có giờ, cây na cũng tuỳ từng năm, từng vụ, từng thời điểm trong vụ mà cho quả tốt hay không. Nên thông thường là chúng tôi phải đi đêm để đến vùng na vào sáng sớm hoặc là ở lại qua đêm ở vùng na. Nhiều nhóm thương lái, họ bố trí người nằm lại vùng na cả dịp chính vụ để thăm vườn đặt cọc. Chính bởi thế việc được đảm bảo các điều kiện an ninh trật tự, hạ tầng bến bãi rất quan trọng, hỗ trợ chúng tôi rất nhiều khi đến thu mua na cho bà con…
Hiện tại An Sinh, Việt Dân, 2 xã có diện tích na lớn nhất Đông Triều đã bố trí hơn 20 điểm thu mua na có mái che, diện tích rộng, giúp cho các chủ vườn na tập kết, phân loại, cân, đóng gói na, giúp thương lái lựa chọn na, bốc xếp vận chuyển na.
Theo tính toán của TX Đông Triều, vụ na này sản lượng ước đạt trên 11.000 tấn, kỳ vọng thu về gần 300 tỷ đồng.
Tìm hướng gia tăng giá trị cho quả na
Quả na lâu nay là nông sản chính của người dân Đông Triều, giúp người dân có nguồn thu nhập lớn và ổn định, ngày càng cải thiện cuộc sống. Thổ nhưỡng, khí hậu Đông Triều hợp với cây na. Nông dân Đông Triều cũng gắn bó với cây na, đạt trình độ cao trong canh tác cây na. Thay vì phụ thuộc vào tự nhiên, người nông dân Đông Triều đã chủ động thụ phấn cho na, điều chỉnh thời gian cây kết trái, thu hoạch quả, đồng thời, trải đều số quả trên cây, trải đều sức tải của cây na trong năm…
Hiện toàn thị xã có 14/21 xã, phường trồng na với tổng diện tích trên 900ha, trong đó An Sinh, Việt Dân là 2 xã trồng na tập trung với diện tích 400ha và trên 200ha.
Từ gần chục năm trước, các nhà vườn ở Đông Triều hiện đã bắt đầu áp dụng tiêu chuẩn VietGAP hoặc theo hướng VietGAP trong quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quản quả na. Tổng diện tích na Đông Triều được chứng nhận VietGAP là 355ha, chiếm gần 40% tổng diện tích trồng na toàn thị xã. Nhiều nhà vườn còn tiên phong áp dụng tiêu chuẩn canh tác hữu cơ với những yêu cầu cao hơn tiêu chuẩn VietGAP, với mong muốn đưa tới tay người tiêu dùng quả na đạt chất lượng cao nhất.
Từ những giải pháp trên đã nâng cao chất lượng quả na Đông Triều. Đây cũng là một giải pháp quan trọng để Đông Triều tăng sức cạnh tranh và nâng cao giá trị của cây na. Thực tế ngay trong thời điểm này, khi mà thị trường có dấu hiệu bão hoà với nhiều loại hoa quả đang thu rộ, sức mua của người tiêu dùng giảm thì những nhà vườn có na loại chọn hoặc loại 1 vẫn bán được giá cao hơn từ 20% – 30% so với loại thông thường.
Đồng chí Nguyễn Văn Công, Bí thư Thị uỷ Đông Triều cho biết: Hiện nay Đông Triều đang triển khai đề án Phát triển sản xuất cây ăn quả chủ lực trên địa bàn, trong đó đẩy nhanh tiến trình trẻ hoá cây na thông qua biện pháp cải tạo giống, trồng giống na mới thay thế những vườn na dai già cỗi… Tại một số vùng trọng điểm trồng na đã bắt đầu trồng cây na dứa, na bở thay thế cây na mắt gỗ hay gọi cây na thóc, vốn là giống cũ, cho quả mắt dầy, múi nhỏ. Theo các nhà chuyên môn, trẻ hóa cây na là rất cần thiết bởi một phần diện tích na Đông Triều đã trải qua thời gian dài khai thác, cây na ít nhiều đã kiệt sức, cùng với đó đến 90% na của Đông Triều là na dai, trong khi thị hiếu tiêu dùng đang có hướng ưa chuộng quả na bở.
Hiện so với nhiều loại hoa quả của TX Đông Triều, quả na vẫn mang lại giá trị cao nhất, là cây làm giàu của người dân nơi đây. Hiện nay, Đông Triều đang đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đa dạng các kênh tiêu thụ, cải tạo vườn, tạo ra những vườn na tơ giống mới, những vườn na bở. Đồng thời, duy trì lối canh tác an toàn, xây dựng và gìn giữ thương hiệu cho quả na, biến những vườn na xanh mát trĩu quả thành điểm du lịch nông nghiệp, hấp dẫn du khách… Đó chính là hướng đi cần thiết mà TX Đông Triều đang tập trung triển khai hiệu quả, nhằm gia tăng giá trị cho cây na – loại cây ăn quả chủ lực trên địa bàn.
