Năm 2025 là năm tăng tốc, bứt phá về đích, phấn đấu đạt kết quả cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch kinh tế – xã hội, tài chính ngân sách nhà nước (NSNN) trong cả nhiệm kỳ. Ngay từ những ngày đầu năm, ngành Hải quan Quảng Ninh đã thúc đẩy các hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK) và các biện pháp tăng thu ngân sách, nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ năm 2025 với chủ đề “Bứt phá trong phát triển kinh tế, tạo đà cho nhiệm kỳ mới”.
Động lực từ năm 2024
Nhìn lại năm 2024 vừa qua, ngành Hải quan Quảng Ninh đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị được giao, đặc biệt về chỉ tiêu thu ngân sách.
Theo ông Ngô Xuân Hiệp, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Cẩm Phả, 2024 là năm dấu ấn đặc biệt với Chi cục khi đơn vị này nhận nhiệm vụ thu NSNN với số chỉ tiêu giao cao nhất từ trước đến nay là 6.868 tỷ đồng. Số thu này chiếm hơn 60% tổng số thu toàn ngành Hải quan Quảng Ninh trong năm 2024. Vì vậy, ngay từ khi nhận nhiệm vụ, cấp ủy Chi bộ Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Cẩm Phả đã xác định rõ mọi khó khăn, thuận lợi để xây dựng giải pháp và đã hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu thu trên 7.300 tỷ đồng, vượt so với kế hoạch.
Thuận lợi cơ bản của Chi cục để đẩy mạnh hoạt động XNK là tiềm năng từ mặt hàng truyền thống và những doanh nghiệp truyền thống. Từ nhiều năm qua, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam chủ trương tăng nhập khẩu than qua địa bàn cảng Cẩm Phả, cụ thể là khu vực Con Ong, Hòn Nét. Các điểm neo đậu tàu ở khu vực này luôn được TKV nạo vét, có thể tiếp nhận được các tàu hàng có tải trọng từ 70.000-80.000 tấn. Khu vực chuyển tải Hòn Miều có thể tiếp nhận tàu hàng có tải trọng trên 10.000 tấn. Ngoài ra, tỉnh Quảng Ninh đến thời điểm này vẫn chưa thực hiện thu phí hạ tầng tại khu vực cảng nổi Cẩm Phả. Đây là những thuận lợi cơ bản để Chi cục Hải quan cảng Cẩm Phả thu ngân sách với mặt hàng than nhập khẩu qua khu vực này.
Chi cục Hải quan Cửa khẩu Móng Cái cũng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu NSNN năm 2024 với trên 2.270 tỷ đồng, tăng 42% chỉ tiêu được giao. Để đạt những con số ấn tượng này, đơn vị đã triển khai nhiều giải pháp hiệu quả nhằm thu NSNN và chống thất thu, đồng thời chú trọng đến công tác hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp.
Kết quả thu NSNN vượt mức kế hoạch giao của Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Cẩm Phả và Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế Móng Cái đã đóng góp quan trọng vào số thu NSNN của Cục Hải quan Quảng Ninh trong năm 2024 vừa qua.
Theo đó, năm 2024, tổng trị giá kim ngạch XNK qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đạt 18,2 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2023. Kết quả trên giúp Quảng Ninh lọt nhóm 10 tỉnh, thành có tổng kim ngạch XNK cao nhất cả nước năm 2024. Trong đó, giá trị xuất khẩu đạt 7,6 tỷ USD, nhập khẩu đạt 10,6 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là: Than, clinker, xi măng, dăm gỗ… Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu gồm: Xăng dầu, than, máy móc thiết bị, tạp hóa…
Cũng trong năm 2024, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã thu hút 2.046 doanh nghiệp tham gia làm thủ tục hải quan qua địa bàn, tăng 30% so với năm 2023. Thực hiện thủ tục cho 168.920 tờ khai, tăng 20% so với năm 2023. Với sự tăng trưởng tốt về kim ngạch XNK, năm 2024 thu ngân sách từ hoạt động XNK trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ghi nhận đột phá lớn với số thu hơn 18.038 tỷ đồng, tương đương hơn 140% chỉ tiêu Bộ Tài chính giao; vượt 100% mốc chỉ tiêu 17.000 tỷ đồng sau điều chỉnh tăng thêm mà UBND tỉnh Quảng Ninh giao.
Nỗ lực hoàn thành các mục tiêu dự toán
Thành tựu đạt được trong năm 2024 là động lực để ngành Hải quan Quảng Ninh bước sang năm 2025 với quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ cao hơn trong bối cảnh khó khăn hơn. Năm 2025, Cục Hải quan Quảng Ninh đặt mục tiêu thu NSNN đạt trên 17.800 tỷ đồng.
Theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, một trong những nguyên nhân lớn gây giảm thu là việc thực hiện Nghị định số 26/2023/NĐ-CP cùng 17 nghị định quy định biểu thuế ưu đãi đặc biệt giai đoạn 2022-2027. Theo đó, mức thuế suất bình quân toàn biểu thuế sẽ giảm dần qua các năm: từ 14,8% năm 2022 xuống 8,4% năm 2025 và dự kiến chỉ còn 7,5% vào năm 2027. Đáng chú ý, thuế suất nhập khẩu bình quân gia quyền năm 2023 đạt 2,12%, nhưng đã giảm xuống 1,61% vào năm 2024. Dự kiến, năm 2025 sẽ tiếp tục giảm thu khoảng 14.000 tỷ đồng từ các cam kết FTA.
Tại địa bàn Quảng Ninh, ông Trịnh Văn Nhuận, Phó Cục trưởng Cục hải quan Quảng Ninh nhận định, thu NSNN từ hoạt động XNK năm 2025 của Cục đang đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh các yếu tố khách quan.
Đơn cử, than nhập khẩu là một trong những mặt hàng truyền thống đóng góp lớn về số thu NSNN cho Quảng Ninh đang có chiều hướng giảm dần. Trở ngại này đã bộc lộ từ những tháng cuối năm 2024, ảnh hưởng đến số thu NSNN qua địa bàn. Cụ thể, lượng than nhập khẩu từ thị trường Úc gặp khó khăn do phía Trung Quốc cạnh tranh thu mua khiến TKV phải chuyển sang nhập khẩu từ thị trường Indonesia, Châu Phi và Nga; trong khi tỷ giá ngoại tệ của Nga đang ở mức cao. Giá than nhập khẩu trên thị trường biến động liên tục cùng với giá cước tàu biển tăng cao, cùng với ảnh hưởng của tình hình thời tiết cực đoan khiến lượng than nhập khẩu đang có chiều hướng giảm dần.
Mặt khác, giá cước tàu biển tăng cao do tình hình chính trị thế giới tiếp tục bất ổn, việc định tuyến lại hải trình của các hãng tàu dẫn đến tình trạng thiếu công suất, tắc nghẽn cảng ngày càng tăng cao. Trong khi hoạt động XNK của Việt Nam sang thị trường lớn như Mỹ, EU… đều phụ thuộc vào hãng tàu nước ngoài nên gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.
Để hoàn thành mục tiêu dự toán, ngành Hải quan Quảng Ninh đã thể hiện quyết tâm cao trong việc thu trên 17.800 tỷ đồng được giao. Đơn vị đã phát động phong trào thi đua ngay từ đầu năm 2025 với các nhiệm vụ trọng tâm như nâng cao chất lượng cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, quyết liệt hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế Móng Cái, công tác quản lý nhà nước về hải quan được đẩy mạnh, với trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là việc rà soát và cắt giảm các mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành. Những nỗ lực này đã tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho hoạt động XNK.
Công tác thu hút doanh nghiệp mới được thực hiện song hành với những giải pháp “giữ chân” doanh nghiệp cũ. Chi cục đã thành lập các tổ, nhóm chuyên trách, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cán bộ công chức, nhằm hướng dẫn và hỗ trợ các doanh nghiệp mới thực hiện thủ tục hải quan. Các cán bộ công chức cũng chủ động tiếp cận doanh nghiệp, gặp gỡ và tìm hiểu thông tin để kịp thời đưa ra giải pháp hỗ trợ.
Ông Nguyễn Văn Dương, Phó Chi cục trưởng cho biết: Ngay từ đầu năm, Chi cục đã triển khai một loạt hoạt động đổi mới hình thức hỗ trợ, thu hút doanh nghiệp tham gia XNK qua địa bàn, duy trì hiệu quả các tổ đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp, tăng tương tác hỗ trợ doanh nghiệp qua email, điện thoại, fanpage.
Chi cục cũng phân công công chức phụ trách các nhóm ngành hàng khác nhau, từ doanh nghiệp FDI, nhập khẩu máy móc thiết bị mỏ, phương tiện vận tải, linh kiện điện tử, đến hàng hóa nông sản, lâm sản, thủy hải sản và các doanh nghiệp gia công. Mục tiêu là nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật hải quan của doanh nghiệp, giảm tỷ lệ kiểm tra và tối ưu hóa thời gian thông quan hàng hóa.
Còn tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Hoành Mô, ông Nguyễn Hoàng Tuân, Chi cục trưởng cho biết, số thu NSNN từ đầu năm 2025 đến ngày 24/1/2025 đã đạt trên 5,64 tỷ đồng. Chi cục tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp XNK qua địa bàn, đồng thời thu hút thêm các doanh nghiệp mới; tiếp tục nâng cao chất lượng phục vụ của đội ngũ, kiên quyết, kiên trì các giải pháp đấu tranh phòng ngừa quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Đơn vị cũng sẽ triển khai mạnh mẽ các giải pháp chống thất thu qua quản lý hoạt động XNK, kiểm soát chặt chẽ địa bàn, chủ động đấu tranh, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy qua biên giới. Trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, đơn vị cũng đã bố trí lực lượng trực Tết, sẵn sàng phục vụ 24/24h cho các hoạt động xuất nhập qua biên giới diễn ra an toàn, thông suốt.
Với quyết tâm hoàn thành số thu NSNN trong năm 2025, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động XNK ổn định, phát triển; phấn đấu nâng tổng kim ngạch XNK hàng hoá tăng tối thiểu 5% so với năm 2024.
Trong đó, Cục Hải quan tỉnh tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai có hiệu quả Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN cũng như cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Vận hành hệ thống VNACCS/VCIS ổn định 24/7 và hạ tầng mạng, các chương trình ứng dụng hoạt động hiệu quả, thông suốt; triển khai mô hình Cửa khẩu số tại các cửa khẩu đường bộ theo lộ trình của ngành Hải quan.
Ông Trịnh Văn Nhuận, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ninh nhấn mạnh: Năm 2025, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh tiếp tục thực hiện cải cách hành chính và các chính sách thu hút thêm nhiều doanh nghiệp mở tờ khai trên địa bàn. Đồng thời, Cục cũng sẽ tích cực rà soát đề xuất cắt giảm đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc diện kiểm tra chuyên ngành, đảm bảo mục tiêu thực hiện cải cách thủ tục hành chính, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan; tham mưu, đề xuất với địa phương về các giải pháp phát triển hoạt động XNK, góp phần tạo bứt phá trong phát triển kinh tế, giữ vững đà tăng trưởng kinh tế tỉnh Quảng Ninh.
Theo báo cáo của Cục Hải quan Quảng Ninh, từ đầu năm 2025 đến ngày 22/1/2025, các đơn vị đã làm thủ tục cho 11.290 tờ khai các loại hình, kim ngạch đạt 1,3 tỷ USD; thông quan cho 44.845 lượt phương tiện vận tải, chờ thông quan tại các cửa khẩu là 296 phương tiện; tăng 25% về tờ khai, tăng 17% về kim ngạch, tăng 34% về số lượng phương tiện thông quan so với cùng kỳ năm trước. Về số thu nộp NSNN: đạt 1.209 tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ năm trước, đạt 07% chỉ tiêu 17.800 tỷ đồng do Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh giao…
Cùng với việc thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, Hải quan Quảng Ninh cũng chú trọng kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, xây dựng đội ngũ cán bộ kỷ cương, đoàn kết, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh và thực hiện thành công Hải quan số, Hải quan thông minh theo Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030.
