Tại Kỳ họp thứ 16, HĐND tỉnh khóa XIV (kỳ họp thường lệ cuối năm) vừa qua, vấn đề về giải ngân vốn đầu tư công được nhiều đại biểu và cử tri quan tâm, đặt câu hỏi trong phiên chất vấn. Kết quả giải ngân không đạt kế hoạch, điều này đặt ra yêu cầu tỉnh phải tăng cường các giải pháp quyết liệt hơn nữa, gắn trách nhiệm người đứng đầu các sở, ngành, địa phương liên quan, tránh tiêu cực, lãng phí.
Năm 2023, với các biện pháp quyết liệt và đồng bộ, TP Hạ Long là địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cao nhất tỉnh. Trong đó, tổng số vốn ngân sách tỉnh trên 507 tỷ đồng; vốn ODA 18,5 tỷ đồng; vốn ngân sách thành phố và cấp xã gần 1.760 tỷ đồng. Số vốn này được phân bổ cho 230 dự án, gồm 128 dự án cấp thành phố, 102 dự án cấp xã.
Nhằm đảm bảo tiến độ giải ngân, thành phố xây dựng kế hoạch phân khai vốn sớm ngay từ đầu năm, lập chi tiết triển khai các dự án, công trình, rà soát tiến độ, chủ động điều chỉnh kế hoạch vốn… Cùng với đó, vai trò trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn thành phố cũng được nâng cao, nhất là trong việc tham gia, đôn đốc và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về bồi thường GPMB, giải quyết tái định cư. Qua đó, các kiến nghị, khiếu nại của nhân dân, đơn vị liên quan được xử lý kịp thời, tạo sự đồng thuận chung để đẩy nhanh tiến độ từng dự án đầu tư công.
Còn tại huyện Vân Đồn, giải pháp đảm bảo tiến độ giải ngân vốn đầu tư công là tăng cường theo dõi, giám sát các đơn vị nhà thầu thi công các dự án, yêu cầu lập kế hoạch thi công từng tuần, tháng, báo cáo về UBND huyện… Đồng thời, các ý kiến chỉ đạo của tỉnh được cụ thể hóa bằng việc tăng cường trách nhiệm người đứng đầu các phòng, ban chuyên môn, dự báo và đề ra phương án linh hoạt trước biến động phức tạp về thời tiết, nguồn đất đắp, đổ thải, GPMB, PCCC, xử lý tài sản công… Nhờ đó, đến hết ngày 27/12, tỷ lệ giải ngân, thanh, quyết toán nguồn vốn đầu tư công của Vân Đồn đạt 98% kế hoạch trên tổng kế hoạch vốn 603,873 tỷ đồng. Phấn đấu đến 31/12/2023, huyện sẽ giải ngân đạt 100% kế hoạch vốn.
Tuy nhiên, ngoài một số điểm sáng như TP Hạ Long, huyện Vân Đồn, vẫn còn những chủ đầu tư, đơn vị có tỷ lệ giải ngân thấp. Theo báo cáo của Sở KH&ĐT tại Kỳ họp thứ 16, HĐND tỉnh khoá XIV, tính đến ngày 5/12, vốn giải ngân đạt 8.478,2 tỷ đồng, chỉ đạt 61,4% so với kế hoạch HĐND tỉnh giao đầu năm (13.822 tỷ đồng), đạt 58,2% so với kế hoạch vốn sau điều chỉnh (14.567 tỷ đồng). Dự kiến, giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 theo văn bản cam kết của 25 chủ đầu tư (gồm 12 đơn vị của tỉnh và 13 địa phương) là gần 13.300 tỷ đồng, đạt 96,2% so với kế hoạch vốn HĐND tỉnh giao đầu năm.
Nguyên nhân của kết quả giải ngân không đạt kế hoạch được Sở KH&ĐT xác định là do thiếu nguồn vật liệu san lấp cho các dự án thuộc lĩnh vực giao thông; thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đánh giá tác động môi trường còn mất nhiều thời gian; hầu hết các địa phương chưa có nguồn để thực hiện giải ngân… Cùng với đó là các yếu tố chủ quan như: Công tác chuẩn bị đầu tư, công tác tổ chức thực hiện, công tác GPMB… có lúc, có nơi còn mặt hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu.
Với sự thẳng thắn, trách nhiệm, các đại biểu HĐND tỉnh đã thể hiện rõ quan điểm, đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ những điểm nghẽn để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Về vấn đề này, đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, cũng đã có kết luận ngay tại phiên chất vấn Kỳ họp thứ 16, HĐND tỉnh khóa XIV. Đồng chí chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh cần phải kiên quyết hơn nữa trong khắc phục tình trạng lựa chọn đơn vị tư vấn, khảo sát thiết kế, lập dự án, lập kế hoạch đấu thầu không có năng lực dẫn đến tính toán tổng mức đầu tư không phù hợp với suất vốn đầu tư theo quy định. Đồng thời, khắc phục bằng được tình trạng chất lượng thiết kế không đảm bảo, lập dự toán không đúng mức, đơn vị lập kế hoạch đầu tư không đúng quy định, trình tự, lựa chọn đơn vị nhà thầu không có uy tín, năng lực…
Để nguồn vốn đầu tư công phát huy hiệu quả, tránh gây lãng phí và vi phạm pháp luật cho tổ chức, cá nhân, tỉnh Quảng Ninh thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ. Theo thống kê, từ tháng 8/2020 đến hết tháng 7/2023, các cơ quan thanh tra tỉnh, thanh tra các sở, ngành, huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đã triển khai 477 cuộc thanh tra theo kế hoạch và đột xuất. Kết quả đã ban hành kết luận 444 cuộc thanh, kiểm tra, trong đó có 35 kết luận về lĩnh vực đầu tư công, kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước trên 49 tỷ đồng, giảm trừ và loại khỏi giá trị quyết toán 28 tỷ đồng, xử lý khác 40 tỷ đồng. Cùng với đó, cơ quan Thanh tra các cấp đã kiến nghị cấp ủy, chính quyền kiểm điểm trách nhiệm, rút kinh nghiệm đối với 136 tập thể, 449 cá nhân. Cấp ủy, chính quyền các cấp đã thực hiện khiển trách 23 cá nhân, cảnh cáo 3 cá nhân, cách chức 2 cá nhân và buộc thôi việc 1 cá nhân. |