Theo Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2024 vừa được Quốc hội thông qua, Quốc hội đã đồng ý chuyển 19.040 tỷ đồng cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2023 còn dư của một số địa phương sang bố trí dự toán năm 2024 để thực hiện mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng.
Chiều 10/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2024, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết này.
Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy, có 444 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 89,88%). Như vậy, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2024.
Chi ngân sách trung ương hơn 1,22 triệu tỷ đồng cho năm 2024
Theo nghị quyết, Quốc hội quyết định tổng số thu ngân sách trung ương năm 2024 là 852.682 tỷ đồng. Tổng số thu ngân sách địa phương là 848.305 tỷ đồng.
Thu chuyển nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2023 còn dư chuyển sang bố trí dự toán năm 2024 của một số địa phương là 19.040 tỷ đồng để thực hiện mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng.
Tổng số chi ngân sách trung ương là 1.225.582 tỷ đồng, trong đó dự toán 426.266 tỷ để bổ sung cân đối ngân sách (đã bao gồm khoản bổ sung cân đối tăng 2% so với dự toán ngân sách nhà nước năm 2023), bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương (đã bao gồm khoản bổ sung có mục tiêu cho một số địa phương để bảo đảm mặt bằng dự toán chi cân đối ngân sách địa phương năm 2024 không thấp hơn dự toán chi cân đối ngân sách địa phương năm 2023).
Nghị quyết giao Chính phủ phân chia thuế bảo vệ môi trường đối với sản phẩm xăng, dầu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước đối với năm 2024 và 2025 trên cơ sở sản lượng xăng dầu sản xuất, bán ra trong nước so với tổng sản lượng xăng, dầu tiêu thụ trên thị trường, cụ thể: 60% thực hiện phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, 40% còn lại thực hiện điều tiết 100% về ngân sách trung ương.
Quy định cụ thể việc thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ thu qua đầu phương tiện ô-tô thống nhất trong cả nước, bao gồm cả đường bộ thuộc Trung ương quản lý và đường bộ thuộc địa phương quản lý.
Tiếp tục thu 100% nguồn thu này các năm 2024, 2025 về ngân sách trung ương và thực hiện phân chia tương ứng 65% số thu cho ngân sách trung ương và bố trí dự toán ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương tương ứng 35% số thu để thực hiện công tác quản lý, bảo trì đường bộ.
Bố trí dự toán chi ngân sách cho Bộ Công an tương đương 85% số thu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn giao thông ngân sách trung ương được hưởng năm 2022 và bổ sung có mục tiêu cho các địa phương tương đương 15% số thu còn lại để phục vụ công tác của các lực lượng khác tại địa phương tham gia công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông.
Sử dụng nguồn thu từ hoạt động xổ số kiến thiết cho đầu tư phát triển; trong đó, ưu tiên đầu tư cho lĩnh vực giáo dục-đào tạo và giáo dục nghề nghiệp, lĩnh vực y tế; phần còn lại ưu tiên bố trí thực hiện các nhiệm vụ đầu tư phát triển quan trọng, cấp bách khác thuộc đối tượng đầu tư của ngân sách địa phương.
Tăng bổ sung cân đối cho các địa phương 2% so với dự toán năm 2023
Trước đó, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2024, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, Chính phủ chưa có phương án phân bổ đối với khoản 2.850 tỷ đồng chi thường xuyên của Chương trình mục tiêu quốc gia.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan phối hợp chặt chẽ, làm rõ về khoản chưa phân bổ này. Theo đó, các cơ quan báo cáo các cơ quan chức năng đã có nhiều văn bản đôn đốc các bộ, cơ quan chủ quản chương trình mục tiêu.
Tuy nhiên, đến thời điểm tổng hợp báo cáo để trình Quốc hội xem xét, quyết định, một số nội dung, nhiệm vụ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giao cho các bộ, cơ quan Trung ương thực hiện chưa đầy đủ hồ sơ, thủ tục.
Trong tổ chức thực hiện, khi có đầy đủ thủ tục, cơ quan chức năng sẽ phối hợp với các cơ quan chủ quản chương trình trình cấp có thẩm quyền phương án phân bổ theo quy định.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, các Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm nâng cao đời sống người dân, nhất là những người yếu thế. Nếu không bố trí khoản chi trên, việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia có thể tiếp tục bị chậm trễ, dẫn đến ảnh hưởng đến người dân.
Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép bố trí 2.850 tỷ đồng chi thường xuyên của Chương trình mục tiêu quốc gia và đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện thủ tục, hồ sơ để phân bổ chi tiết, bảo đảm đúng quy định pháp luật, công khai, minh bạch.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, năm 2024 là năm thứ 2 trong thời kỳ ổn định ngân sách 2023-2025. Dự toán chi cân đối ngân sách địa phương năm 2024 được xác định trên cơ sở dự toán thu cân đối ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp, số bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương (nếu có) và các chế độ chính sách theo quy định.
Tuy nhiên, với dự toán ngân sách nhà nước thu năm 2024 Chính phủ trình Quốc hội, có tới 30/63 địa phương giảm thu cân đối ngân sách địa phương 19,2 nghìn tỷ đồng, trong khi khả năng phấn đấu tăng thu là rất khó khăn do đa số là tỉnh điều kiện phát triển kinh tế còn hạn hẹp.
Để tạo sự chủ động của các địa phương và để có thêm nguồn lực đáp ứng các nhiệm vụ chi quan trọng nhằm phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn, cần thiết có sự hỗ trợ của ngân sách trung ương (cả chi đầu tư xây dựng cơ bản và chi thường xuyên).
Do đó, căn cứ quy định tại khoản 7, Điều 9 Luật Ngân sách nhà nước, khả năng cân đối dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, tại Báo cáo số 43/BC-CP ngày 21/10/2023 về phân bổ dự toán ngân sách trung ương năm 2024, Chính phủ đã trình Quốc hội tăng số bổ sung cân đối cho các địa phương 2% so với dự toán năm 2023.
