Không kể ngày nắng mưa hay giá rét, những người “gác rừng” tại Móng Cái hằng ngày trèo đèo, lội suối, xuyên qua các lòng hồ để tuần tra, canh gác, bảo vệ, tiếp thêm màu xanh cho những cánh rừng.
Âm thầm bảo vệ rừng
Một ngày cuối tháng 5/2024, chúng tôi có dịp cùng cán bộ Hạt Kiểm lâm TP Móng Cái và nhân viên Trạm Bảo vệ Rừng phòng hộ Bắc Sơn (BQL Rừng phòng hộ TP Móng Cái) đi tuần tra, canh gác những khoảnh rừng thuộc Tiểu khu 344, giáp ranh giữa xã Bắc Sơn và xã Hải Sơn (TP Móng Cái).
Giữa cái nắng hè gay gắt, mọi người len lỏi theo những con đường mòn, thác 72 gian, đi sâu vào những cánh rừng tự nhiên. Chỉ tay vào những vạt rừng xanh tốt, ông Tằng Phú Coóng, Trạm Bảo vệ Rừng phòng hộ Bắc Sơn, kể cho chúng tôi nghe những khó khăn, vất vả khi quản lý, bảo vệ hàng nghìn ha rừng phòng hộ đầu nguồn: “Sinh ra ở thôn Pẹc Nả, xã Bắc Sơn, tôi hiểu rõ từng cánh rừng nơi đây. Từ nhỏ tôi đã đi khắp các cánh rừng để khai thác lâm sản phụ. Từ năm 2017, tôi được BQL Rừng phòng hộ thành phố ký hợp đồng tham gia bảo vệ rừng. Hằng ngày, tôi cùng anh em trong Trạm đi tuần tra, canh gác, ngăn chặn các hoạt động khai thác, xâm lấn rừng; tuyên truyền người dân sinh sống ven rừng tham gia bảo vệ rừng. Những ngày thời tiết hanh khô, nắng nóng, chúng tôi phải thường trực bên chòi canh để quan sát, gác lửa, nhanh chóng phát hiện cháy rừng nếu xảy ra, để xử lý kịp thời. Bên cạnh những vạt rừng tự nhiên thuộc phạm vi quản lý của Trạm, còn có hàng trăm ha thông mã vĩ trồng từ những năm 90, có nguy cơ xảy ra cháy rất cao, nên chúng tôi thường xuyên phải gác lửa đối với những diện tích rừng này”.
Để vào kiểm tra được các khu rừng phòng hộ, cán bộ kiểm lâm cùng với nhân viên BQL Rừng phòng hộ hằng ngày âm thầm len lỏi qua những vạt rừng, quyết không để cho “lâm tặc” bén mảng. Đến khu vực thuộc khoảnh 6, Tiểu khu 344, chúng tôi chứng kiến những vạt rừng tự nhiên xanh tốt với nhiều cây to hàng chục năm tuổi. Dưới tán rừng là những loài cây bản địa cao hơn tầm với.
Ông Nguyễn Văn Đông, Phó Giám đốc BQL Rừng phòng hộ thành phố, cho biết: Cùng với công tác tuần tra, kiểm soát, nhân viên các trạm tích cực tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân sống gần rừng phòng hộ hiểu biết về lợi ích, tầm quan trọng của rừng; vận động, hướng dẫn người dân ký kết bảo vệ rừng và PCCC rừng, chung sức bảo vệ, phát triển rừng. Từ năm 2017 đến nay, Ban thực hiện chương trình làm giàu cho rừng bằng các dự án trồng cây bản địa. Một số khu vực do BQL đang thực hiện các dự án trồng cây bản địa, góp phần bổ sung, làm giàu cho những cánh rừng phòng hộ. Ban thực hiện tốt công tác PCCC rừng. Với các máy thổi gió và một số trang thiết bị khác, các trạm duy trì thực hiện tốt việc gác lửa rừng tại chòi canh lửa; thường xuyên phối hợp diễn tập PCCC rừng phòng hộ đầu nguồn.
BQL Rừng phòng hộ thành phố được giao quản lý, bảo vệ 11.964,5ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó có 5.728,8ha rừng tự nhiên (5.889,06ha rừng ngập mặn). Thời gian qua Ban tăng cường công tác bảo vệ, phát triển rừng. Ban thành lập 4 trạm bảo vệ tại những địa bàn chủ chốt, trọng yếu (Bắc Sơn, Hải Sơn, Hải Tiến, Vĩnh Thực).
Hằng năm, Ban xây dựng kế hoạch công tác quản lý, bảo vệ theo quy định, ký hợp đồng khoán bảo vệ với lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách (17 người) theo quy định, nối dài “cánh tay” bảo vệ rừng phòng hộ. Từ đầu năm, Ban giao khoán diện tích, địa điểm cụ thể cho từng người; rừng phòng hộ ngập mặn được giao khoán bảo vệ hằng năm trên 2.000ha, rừng đầu nguồn trên 3.000ha; giao khoán bảo vệ, phát triển rừng cho người dân sống gần rừng, đã góp phần hạn chế tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng.
Nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng
Những năm qua, TP Móng Cái tăng cường các biện pháp bảo vệ, phát triển rừng. Trong đó chú trọng trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc; thực hiện đề án giao rừng, thuê rừng gắn với giao đất, thuê đất cho các hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư; trồng mới và chuyển hóa rừng gỗ lớn nhằm phát triển rừng bền vững.
Ông Dương Minh Lâm, cán bộ Hạt Kiểm lâm TP Móng Cái, cho biết: Theo kết quả Dự án kiểm kê rừng năm 2021, trên địa bàn thành phố có 29.082ha rừng và đất rừng, trong đó diện tích có rừng là 23.092,16ha, gồm rừng sản xuất 11.569,49ha, rừng phòng hộ 11.522,67ha. Tỷ lệ che phủ rừng đạt 41,22%. Những năm qua, thành phố đã chỉ đạo các cơ quan chức năng cơ bản thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng và PCCC rừng. Trên địa bàn thành phố không có “điểm nóng” về tàn phá rừng, cháy rừng; khai thác, mua, bán, vận chuyển lâm sản trái pháp luật. Công tác phát triển rừng theo hướng bền vững được đặc biệt quan tâm.
Ông Phạm Văn Thủy, Hạt phó Hạt Kiểm lâm thành phố, chia sẻ: Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng và bảo tồn thiên nhiên, đơn vị duy trì trực PCCC rừng 24/24h tại Văn phòng Hạt và 2 trạm kiểm lâm; chỉ đạo cán bộ kiểm lâm thường xuyên bám sát địa bàn theo dõi, nắm bắt tình hình quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, quản lý lâm sản. Đồng thời kiểm tra, nghiệm thu các diện tích khoanh nuôi bảo vệ rừng do BQL Rừng phòng hộ thành phố quản lý, bảo vệ theo Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững. Hạt Kiểm lâm phối hợp với các xã, phường quản lý tốt diện tích rừng do Đoàn KT – QP 327 (Quân khu 3) bàn giao cho thành phố quản lý; rà soát diện tích rừng thông trên địa bàn, hướng dẫn quy trình khai thác nhựa; thường xuyên theo dõi, giám sát các dự án chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.
Thành phố ban hành kế hoạch PCCC mùa hanh khô 2024-2025, kiện toàn Ban Chỉ huy PCCC rừng, ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ huy PCCC rừng. UBND thành phố thường xuyên chỉ đạo Hạt Kiểm lâm (cơ quan thường trực) và các thành viên Ban Chỉ huy PCCC rừng tổ chức phân trực PCCC rừng nghiêm túc; tổ chức tuần tra canh gác lửa rừng vào các ngày nắng nóng, khô hanh, đặc biệt các vùng trọng điểm, nhằm chủ động trong mọi tình huống. Hạt Kiểm lâm chỉ đạo các tổ, trạm trực PCCC rừng trực 24h/24h; tăng cường tuần tra gác lửa rừng tại các nơi trọng điểm dễ xảy ra cháy rừng; phát hiện sớm điểm cháy và chỉ đạo, huy động các lực lượng tại chỗ xử lý kịp thời, sẵn sàng huy động lực lượng chữa cháy rừng khi có cháy rừng xảy ra; xây dựng lịch trực PCCC rừng, đảm bảo trực PCCC rừng trong những ngày có dự báo cháy cấp III trở lên.
Hạt Kiểm lâm thành phố phối hợp với Đội Cảnh sát PCCC&CNCH (Công an TP Móng Cái) tổ chức kiểm tra an toàn về phòng cháy đối với 4 chủ rừng; huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC rừng cho công chức kiểm lâm và các chủ rừng; phát huy vai trò hoạt động của 56 tổ đội bảo vệ và PCCC rừng với 770 người tham gia chữa cháy khi xảy ra cháy rừng.
