Xã Bình Dân (huyện Vân Đồn) còn lưu giữ được nhiều nét đẹp, hoạt động mang đặc trưng văn hoá của người Sán Dìu. Đây là chất liệu quý giá góp phần thúc đẩy du lịch cộng đồng đang được khơi dậy trên địa bàn.
Cách thị trấn Cái Rồng không xa, xã Bình Dân là nơi có đông đồng bào DTTS sinh sống nhất của huyện Vân Đồn. Điều đặc biệt, Bình Dân cũng là xã gìn giữ được nhiều giá trị văn hoá đặc trưng nhất của người Sán Dìu ở Vân Đồn cũng như trong toàn tỉnh. “Cùng với sự quan tâm, định hướng của Nhà nước, xã Bình Dân đẩy mạnh phát triển KT-XH gắn với phát huy bản sắc vùng đồng bào DTTS. Trong đó, văn hoá được coi là nguồn tài nguyên vô giá để xã thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng, góp phần đổi thay đời sống cư dân, diện mạo vùng đất này” – ông Tô Văn Lưu, Chủ tịch UBND xã, chia sẻ về định hướng của địa phương.
Qua tìm hiểu được biết, Bình Dân có khoảng 1.500 nhân khẩu, sống tập trung thành làng, bản, trong đó người Sán Dìu chiếm hơn 90% dân số. Bà con vẫn duy trì đời sống kinh tế đặc trưng: Sản xuất nông nghiệp, khai thác lâm thổ sản. Điểm đặc biệt là sự quần tụ của cộng đồng cũng như việc gìn giữ nguyên vẹn nhiều giá trị riêng có, đặc trưng của người Sán Dìu mà ít nơi có được, như: Trang phục, nhà cửa, tín ngưỡng, phong tục cưới hỏi, ma chay…
Đồng thời, xã cũng rất quan tâm lựa chọn phục dựng, bảo tồn, để đưa các giá trị văn hóa vào phục vụ du lịch, như: Trang phục dân tộc, hát soọng cô, lễ hội Đại Phan… và quan tâm chăm lo cho đội ngũ những người nắm giữ, thực hành tín ngưỡng. CLB Hát soọng cô xã Bình Dân được thành lập từ năm 2016 với 25 thành viên, luôn được xã quan tâm, duy trì sinh hoạt mỗi tháng ít nhất một lần. Mô hình này cũng được lan toả tới các trường học…
Một điểm nhấn đáng chú ý nhất năm qua là việc huyện Vân Đồn đã đầu tư khánh thành Làng Văn hóa – Du lịch Sán Dìu với quy mô lớn tại thôn Vòng Tre, xã Bình Dân. Làng văn hoá đã khai trương, chính thức đi vào hoạt động đầu tháng 12/2024, nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân, du khách. Đây là không gian trưng bày hiện đại, thiết kế đẹp mắt giới thiệu các giá trị văn hóa truyền thống, trưng bày di sản văn hoá và các hoạt động của người Sán Dìu trên địa bàn.
Được biết, nhân dịp khai trương, lãnh đạo tỉnh đã yêu cầu địa phương tạo điều kiện phát huy nội lực, đồng bộ các giải pháp, lan toả, kết nối để thúc đẩy du lịch. Qua đó, tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, mang lại giá trị kinh tế cao nhưng vẫn bảo tồn nguyên vẹn những nét đẹp truyền thống của người Sán Dìu.
Hiện xã Bình Dân đã đưa định hướng trên vào Nghị quyết, kế hoạch phát triển KT-XH của xã. Gần đây, xã cũng tập trung bảo tồn, xây dựng các nét đẹp văn hoá vật thể, phi vật thể phù hợp với xu hướng phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương, như: Quan tâm phục dựng lễ hội, giữ nguyên trang phục, nghệ thuật ca hát, văn hoá ẩm thực…
Bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó, thực tế xã còn rất nghèo nàn về dịch vụ, các hộ gia đình chưa quen kinh doanh, còn ngại tiếp xúc… Vì vậy, để hiện thực hoá mục tiêu trên cần có sự quan tâm hơn nữa trong việc kết nối tour tuyến, thúc đẩy dịch vụ, đào tạo nhân lực, tìm kiếm, hỗ trợ nguồn lực, cơ chế để có những hạt nhân đi tiên phong…
