Vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, khép lại năm 2024, Hải quan Quảng Ninh đã thêm một lần nữa ghi rất nhiều dấu ấn thành công. Trong đó đặc biệt là công tác đồng hành cùng doanh nghiệp ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả, đã đưa Hải quan Quảng Ninh là một địa bàn có số thu XNK tăng trưởng đầy ấn tượng trong toàn ngành.
Sát cánh cùng doanh nghiệp
Năm 2024, Hải quan Quảng Ninh được giao dự toán thu NSNN trên 13.000 tỷ đồng. Đứng trước những khó khăn của nền kinh tế, chỉ tiêu nói trên đã đặt ra bài toán khó mà Hải quan Quảng Ninh phải nỗ lực, phấn đấu vượt qua ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm. Chính phủ cũng thực hiện các chính sách ưu đãi về thuế làm giảm đáng kể số thu thuế GTGT. Mặt khác, do dịch vụ logistics tại Quảng Ninh chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, thế mạnh nên nhiều doanh nghiệp không lựa chọn làm thủ tục hải quan tại địa bàn tỉnh. Hơn nữa, cơ sở hạ tầng cửa khẩu, cảng biển ở Quảng Ninh mặc dù đã được nâng cấp nhưng nhìn chung còn hạn chế, do đó hàng hóa của Quảng Ninh chưa hoàn toàn XNK thông qua các cửa khẩu của tỉnh mà còn phải qua một số cảng, cửa khẩu ở địa phương khác.
Đối mặt với những thách thức, khó khăn trên, ngay từ đầu năm, Hải quan Quảng Ninh đã xây dựng nhiều kịch bản cho công tác thu NSNN nhằm đạt mục tiêu cao nhất. Trong đó, việc tập trung tháo gỡ và giải quyết kịp thời các vướng mắc cho doanh nghiệp, không để vướng mắc tồn đọng kéo dài… được xác định là giải pháp tiên quyết trong mọi hoạt động của đơn vị.
Bám sát chỉ đạo của Cục, các Chi cục hải quan đã không ngừng bám sát hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp để có các giải pháp phù hợp trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách. Đơn cử như ở Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai, năm 2024, Chi cục được Cục Hải quan tỉnh giao thu 4.399 tỷ đồng (chiếm gần 40% tổng số thu của toàn Cục), trong đó chủ yếu là nguồn thu từ xăng dầu. Nhằm thay đổi, cải thiện nguồn thu, đảm bảo số thu được ổn định, lâu dài, Chi cục đã tập trung phân tích, tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra các giải pháp phù hợp với yêu cầu thực tiễn để tìm nguồn thu từ hàng hoá khác ngoài xăng dầu.
Ngay từ đầu năm, Chi cục đã chủ động tổ chức nhiều đoàn công tác đến làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp và đi các tỉnh, thành ngoài như: Hưng Yên, Hà Nội, Ninh Bình… để tiếp xúc, nắm bắt thông tin dự án, tình hình sản xuất kinh doanh. Chi cục đã trực tiếp hướng dẫn thủ tục, giải quyết tháo gỡ 48 vướng mắc khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp bị ảnh hưởng sau bão số 3. Do đó tính đến hết tháng 7/2024, Chi cục đã hoàn thành chỉ tiêu số thu NSNN; đến hết tháng 9/2024, hoàn thành toàn diện 32 chỉ tiêu, trong đó có 18 chỉ tiêu vượt cao. Đặc biệt, số thu NSNN của Chi cục tính đến trung tuần tháng 12/2024 đã đạt khoảng 7.400 tỷ đồng (đạt 168% chỉ tiêu kế hoạch năm 2024), thu hút 219 doanh nghiệp mới về làm thủ tục với tổng số tiền thuế phát sinh thu được lên đến 395 tỷ đồng. Đặc biệt, số thu NSNN ngoài xăng dầu năm 2024 đạt trên 3.152 tỷ đồng (tăng 38% so với năm 2023, chiếm 43% tổng thu của Chi cục).
Ông Phùng Kỳ Luân, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kỹ thuật Điện tử Tony Việt Nam, chia sẻ: Năm 2024, cơn bão số 3 đã làm hư hại nghiêm trọng nhà xưởng, thiết bị, nguyên liệu sản xuất. Sau cơn bão, để đảm bảo đơn hàng theo hợp đồng ký kết, Công ty đã phải gấp rút nhập khẩu một khối lượng hàng hóa rất lớn. Để các đơn hàng nhanh chóng được thông quan, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai đã tăng cường cán bộ, giải quyết thủ tục hồ sơ liên tục trong các ngày nghỉ và hướng dẫn Công ty làm các thủ tục hoàn thuế. Chúng tôi cũng đánh giá rất cao việc Chi cục bố trí thêm một đội thủ tục ở ngay KCN Đông Mai (TX Quảng Yên) để rút ngắn tối đa thời gian kiểm hóa hàng hóa. Nhờ những hỗ trợ trên, năm 2024 Công ty đã tăng trưởng đạt 180% so với kế hoạch đặt ra.
Cùng với gỡ khó cho doanh nghiệp, năm 2024 Cục hải quan tỉnh tiếp tục triển khai Chương trình khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan để nâng mức độ tuân thủ cho doanh nghiệp, từ đó giúp quá trình sản xuất của doanh nghiệp từ khâu đầu đến khâu cuối đều được đảm bảo theo đúng các quy định.
Bà Vũ Thị Chúc, Giám đốc Công ty TNHH MTV MOCHI (phường Hà Khánh, TP Hạ Long) chia sẻ: Công ty rất may mắn khi được Chi cục Hải quan cửa khẩu Hoành Mô (huyện Bình Liêu) lựa chọn tham gia Chương trình hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan. Tham gia chương trình, chúng tôi được cán bộ hải quan từ cấp Chi cục cho đến Tổng Cục hỗ trợ, hướng dẫn, trả lời vướng mắc, cung cấp thông tin, cảnh báo rủi ro 24/7 trong quá trình hoạt động XNK, giúp doanh nghiệp chủ động phòng, tránh các vi phạm. Sau 2 năm tham gia, đến nay Công ty đã được nâng từ mức độ 4 lên mức độ 3 trong tuân thủ pháp luật hải quan, giúp chúng tôi ngày càng nâng cao được năng lực cạnh tranh và uy tín đối với các đối tác. Đặc biệt, quý 3/2024, Công ty được nhiều nhà máy sản xuất lốp ô tô đặc chủng ở Trung Quốc lựa chọn là đại lý độc quyền tại Việt Nam. Ngay sau khi nắm bắt được nhu cầu của doanh nghiệp, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hoành Mô đã làm việc với huyện Bình Liêu và các cơ quan chức năng để giúp doanh nghiệp được mở rộng kho bãi. Đây thực sự là những hỗ trợ rất thiết thực và ý nghĩa của cơ quan hải quan trong việc giúp doanh nghiệp mở rộng và phát triển sản xuất.
Đồng bộ các giải pháp cải cách, hiện đại hóa hải quan
Thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 theo quyết định số 628/QĐ- TTg ngày 20/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ, năm 2024, công tác cải cách, hiện đại hóa tiếp tục được Cục Hải quan tỉnh triển khai quyết liệt.
Cục đã hoàn thiện trình báo cáo Tổng cục Hải quan về dự thảo Đề án mô hình cửa khẩu số áp dụng thí điểm tại Cầu Bắc Luân 2 (TP Móng Cái); đề xuất cắt giảm trên 10 nhóm hàng nhập khẩu diện phải kiểm tra chuyên ngành; kiến nghị triển khai 13 nhóm hàng, chứng từ trên Hệ thống một cửa quốc gia; đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa đối với 2 thủ tục; kiến nghị công bố 1 thủ tục, bãi bỏ 1 thủ tục hành chính; kiến nghị việc công khai 34 thủ tục hành chính. Cục cũng đã tham mưu với TP Móng Cái đề xuất các giải pháp thúc đẩy hoạt động thương mại qua các cặp cửa khẩu, lối mở trên địa bàn thành phố với Đông Hưng (Trung Quốc) như: Giảm tỉ lệ và thời gian kiểm nghiệm, kiểm dịch; bổ sung một số mặt hàng hoa quả nông sản xuất khẩu qua Lối mở Km 3+4; thực hiện thí điểm thời gian thông quan tại cửa khẩu Bắc Luân II từ 07h00 – 20h00 giờ Việt Nam, thông quan cả ngày lễ, ngày nghỉ thứ bảy và chủ nhật (trừ ngày Tết).
Đặc biệt, Cục Hải quan tỉnh cũng tích cực tham gia tái thiết kế hệ thống công nghệ thông tin, hướng tới một mô hình hải quan hoàn toàn số hóa. Toàn bộ các thủ tục hải quan giờ đây được thực hiện hoàn toàn trên môi trường số, từ khâu đầu đến khâu cuối, đảm bảo quản lý xuyên suốt đối với hàng hóa và phương tiện vận tải. Với những nỗ lực đó, nhiều doanh nghiệp mới đã tham gia hoạt động XNK qua địa bàn tỉnh, nhiều mặt hàng mới lần đầu tiên được thông quan.
Tiêu biểu như mới đây, lô hàng dừa tươi và tổ yến lần đầu tiên mở tờ khai tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc qua Lối thông quan cầu Bắc Luân II. Việc thông quan những lô hàng nói trên thuận lợi và nhanh chóng không chỉ mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc thâm nhập sâu vào thị trường Trung Quốc mà còn đóng góp vào mục tiêu nâng cao kim ngạch XNK nông sản của Việt Nam thông qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái.
Từ những giải pháp trên, tính đến ngày 12/12, Hải quan tỉnh đã chính thức vượt mốc thu ngân sách kỷ lục trên 17.000 tỉ đồng, là 1 trong 10 đơn vị có tổng kim ngạch XNK hàng hóa cao nhất năm 2024 trong toàn Tổng Cục. Số doanh nghiệp làm thủ tục qua địa bàn tăng cao với 2.046 doanh nghiệp làm thủ tục hải quan (tăng 30% so với năm 2023). Hệ thống VNACCS/VCIS đã thực hiện thủ tục cho trên 160.000 tờ khai (tăng 20% so với năm trước). Năm 2024 là năm thứ 3 liên tiếp và năm thứ 6 Cục Hải quan tỉnh dẫn đầu về chỉ số DDCI.
Đánh giá về kết quả của Cục Hải quan tỉnh, đồng chí Trịnh Thị Minh Thanh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh nhấn mạnh: Trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế thế giới và sự ảnh hưởng nặng nề của cơn bão số 3 (Yagi), bằng sự nỗ lực của tập thể, năm 2024 Hải quan Quảng Ninh đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, trong đó số thu XNK có sự tăng vượt bậc, bù đắp cho một số khoản hụt thu của tỉnh, góp phần thúc đẩy hoạt động XNK và giao thương với các đối tác quốc tế, tạo đà phát triển cho kinh tế của tỉnh.
Phát huy những kết quả tích cực đã đạt được, bước sang năm 2025, Cục Hải quan tỉnh xác định chủ đề năm 2025 “Đoàn kết – Đổi mới – Hiệu lực – Hiệu quả” để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng Đảng bộ, Cục Hải quan tỉnh trong sạch, vững mạnh, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu và tổ chức thành công đại hội Đảng các cấp. Đồng thời sẽ kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, góp phần cùng cả hệ thống chính trị của tỉnh bứt phá về tăng trưởng phát triển kinh tế -xã hội, cùng Hải quan Việt Nam thực hiện thành công các mục tiêu theo chiến lược phát triển.
Ông Nguyễn Văn Nghiên, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh cho biết: Ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm 2025, toàn Cục sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu ổn định, phát triển. Mục tiêu đặt ra là phấn đấu nâng tổng kim ngạch XNK hàng hoá tăng tối thiểu 5% so với năm 2024, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu NSNN năm 2025 đạt mức cao nhất theo chỉ tiêu giao (trên 17.800 tỷ đồng); tăng cường công tác kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại, phòng chống ma túy và quản lý rủi ro.
