Bộ Công Thương vừa có tờ trình gửi Thủ tướng về dự thảo quyết định thay thế quyết định 24/2017 về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, sau khi Bộ Tư pháp thẩm định.
Trong báo cáo này, Bộ Công Thương đã giải trình với các bộ ngành về nội dung sửa đổi được đưa ra trong dự thảo quyết định thay thế quyết định 24 sau khi các bộ ngành đóng góp ý kiến.
Dự thảo được trình Thủ tướng cơ bản vẫn giữ nguyên các đề xuất trước đó. Đáng chú ý liên quan tới việc đưa các khoản lỗ, chênh lệch tỉ giá chưa được phân bổ vào các chi phí khác trong công thức tính giá điện.
Khoản lỗ tính vào giá điện là đúng quy định
Trong giải trình, Bộ Công Thương cho hay công thức xác định giá bán lẻ điện bình quân được sửa theo ý kiến của Thanh tra Chính phủ. Phương pháp lập giá bán điện bình quân được thiết kế để đảm bảo phù hợp với thiết kế thị trường bán buôn điện cạnh tranh, phù hợp với quy định hiện hành.
Theo đó, công thức xác định giá bán lẻ điện bình quân sẽ bổ sung các khoản giảm trừ doanh thu, quy định xác định giá điện gắn với giá thành, xem xét các khoản chi phí khác (chênh lệch tỉ giá, lỗ sản xuất kinh doanh…) chưa được tính vào giá điện, sẽ căn cứ báo cáo tài chính đã được kiểm toán.
Theo dự thảo, EVN sẽ đề xuất phương án phân bổ các chi phí này. Bộ Công Thương sẽ cùng Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trình Thủ tướng xem xét, quyết định.
Các nội dung cũng được giữ nguyên tại dự thảo lần trước. Đó là việc giá điện có thể điều chỉnh nhiều lần trong năm, tránh giật cục nên đề xuất rút ngắn chu kỳ điều chỉnh 6 tháng xuống 3 tháng. Quy định này giúp điều hành giá điện linh hoạt, hiệu quả hơn với tình hình kinh tế vĩ mô từng thời điểm.
Về thẩm quyền, EVN được tự quyết định tăng hoặc giảm giá điện ở dưới mức 5%. Bộ Công Thương có văn bản chấp thuận để EVN tăng khi biến động từ 5% đến dưới 10%. Thủ tướng có ý kiến khi tăng từ 10% trở lên hoặc ngoài khung giá. Vai trò của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được bổ sung để thực hiện kiểm tra, rà soát phương án giá điện EVN xây dựng.
Giao cho EVN thực hiện tăng giá điện từ 3-5%, có khả thi?
Bộ Tư pháp khi thẩm định dự thảo đã đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo – Bộ Công Thương – cần phối hợp với Bộ Tài chính rà soát các quy định về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, đảm bảo Luật Giá, Luật Điện lực.
Ngoài ra, Bộ Tư pháp cũng đề nghị Bộ Công Thương làm rõ mối liên hệ giữa chi phí khâu phát điện của năm tính toán theo thông số đầu vào cơ bản trong khâu phát điện ảnh hưởng thế nào tới tổng chi phí mua điện.
Về vấn đề này, Bộ Công Thương giải trình chi phí phát điện được xác định trên cơ sở giá nhiên liệu (than, dầu, khí) của các loại hình nhà máy điện. Giá của các loại hình nhiên liệu phục vụ sản xuất điện này theo cơ chế thị trường nên khi có biến động lớn đến giá nhiên liệu sẽ ảnh hưởng tới chi phí phát điện. Việc này ảnh hưởng trực tiếp tới tổng chi phí mua điện, giá bán lẻ điện bình quân của EVN.
Bộ Tư pháp cũng cho rằng dự thảo quyết định giữ nguyên quy định tại quyết định 24 về thẩm quyền của EVN trong xem xét, điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân trong trường hợp giá điện bình quân tính toán tăng từ 3% đến dưới 5% so với giá hiện hành. Tuy nhiên cơ chế này chưa một lần được thực hiện. Bộ này đề nghị Bộ Công Thương đánh giá quy định này để đảm bảo tính khả thi.
Bộ Công Thương cho rằng trong giai đoạn giá nhiên liệu biến động tăng cao hiện nay, mức giá điện tính toán để đảm bảo thu hồi đủ chi phí hợp lý và có lợi nhuận định mức phù hợp là rất cao, khó khả thi để thực hiện điều chỉnh trong thực tế với mức tính toán.
Việc quy định thẩm quyền điều chỉnh của EVN trong trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh từ 3% đến dưới 5%, đảm bảo linh hoạt trong điều hành giá điện và vẫn phản ánh được biến động thông số đầu vào theo thị trường.
Sau khi tiếp thu ý kiến Bộ Tư pháp, dự thảo quyết định chỉ quy định Tổng cục Thống kê có trách nhiệm đánh giá tác động việc điều chỉnh giá điện bình quân tới kinh tế vĩ mô, lạm phát và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
