Sau khi trở thành huyện miền núi dân tộc đầu tiên khu vực phía Bắc đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) vào năm 2019, Tiên Yên đã nỗ lực nâng chất các tiêu chí NTM, tiến tới xây dựng huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Dù đứng trước không ít khó khăn, thách thức, nhưng với sự đồng lòng, quyết tâm, sáng tạo của hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc trên địa bàn, Tiên Yên đã thu về “trái ngọt” khi trở thành một trong hai huyện đầu tiên cả nước được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn huyện NTM nâng cao.
Phát triển hạ tầng, nâng cao thu nhập cho người dân
Xác định xây dựng NTM là lộ trình không có điểm kết thúc, ngay sau khi đạt chuẩn huyện NTM, Tiên Yên tiếp tục huy động, thu hút các nguồn lực trong toàn xã hội cùng tham gia duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí huyện NTM nâng cao. Đồng chí Hoàng Văn Sinh, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tiên Yên cho biết: “Tiên Yên xác định chương trình xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của cấp ủy, chính quyền và nhân dân; không có điểm kết thúc, không chạy theo thành tích; không trông chờ, ỷ lại vào cấp trên. Thực hiện nhất quán phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”. Trên cơ sở chỉ đạo và hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh về các tiêu chí NTM nâng cao, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM huyện đã xây dựng kế hoạch, ban hành văn bản chỉ đạo các xã, thị trấn và phòng chức năng của huyện xây dựng lộ trình, giải pháp cụ thể để duy trì, nâng cao chất lượng từng tiêu chí xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu”.
Bước vào giai đoạn 2020 – 2025, trên cơ sở bám sát các chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh, trọng tâm là việc triển khai Nghị quyết 06-NQ/TU ngày 17/5/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển bền vững kinh tế – xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Huyện xác định quan điểm, lấy mục tiêu phát triển về lượng làm trọng tâm và lấy phát triển về chất làm then chốt, thông qua nhiều giải pháp phù hợp sát thực tiễn được triển khai hết sức bài bản, sáng tạo riêng có của Tiên Yên. Phong trào xây dựng NTM trên địa bàn huyện chuyển từ lượng sang chất, trong đó người dân là nội lực của chương trình, nguồn lực nhà nước là then chốt, thu hút đầu tư ngoài nhà nước là nguồn lực đặc biệt quan trọng.
Huyện đã kịp thời rà soát và đề ra các giải pháp cụ thể để thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí huyện NTM nâng cao ngay từ khi có dự thảo Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021 – 2025. Tiên Yên xác định quy hoạch phải đi trước một bước, bởi vậy với sự hỗ trợ của các sở, ban, ngành, huyện Tiên Yên là địa phương đầu tiên trong tỉnh được phê duyệt quy hoạch xây dựng vùng huyện sau quy hoạch tỉnh được phê duyệt và cũng là địa phương đầu tiên được phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 gắn với việc cụ thể hóa các chỉ tiêu Nghị quyết 06, làm cơ sở thu hút đầu tư, xây dựng các công trình động lực như tuyến đường Đại Dực – Đại Thành; Trung tâm Văn hóa dân tộc Sán chỉ xã Đại Dực; Khu nuôi trồng thủy sản tập trung xã Hải Lạng… đã tạo cho Tiên Yên bước chuyển mình mới, trên hành trình xây dựng NTM chuyển từ lượng sang chất gắn với hoàn thiện các tiêu chí tái lập thị xã Tiên Yên trước năm 2027.
Anh Bùi Khắc Tiến (thôn Bình Minh, xã Hải Lạng), cho biết: “Được sự quan tâm của tỉnh và huyện hỗ trợ xây dựng hạ tầng khu nuôi trồng thủy sản tập trung, người dân chúng tôi yên tâm đầu tư giống và ao nuôi không còn phải lo lắng nhiều về nguồn nước cũng như hệ thống điện tại các đầm như trước kia. Bởi vậy, việc đầu tư nuôi tôm thuận lợi hơn nhiều đối với các hộ dân, mỗi vụ gia đình tôi thu nhập từ đạt 400-500 triệu đồng/vụ cho hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với sản xuất nông nghiệp truyền thống”.
Quả ngọt sau 14 năm xây dựng NTM
Cùng với đầu tư hạ tầng, Tiên Yên còn tập trung triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế trên địa bàn; sản xuất hữu cơ, liên kết theo chuỗi được xác định là định hướng chủ lực để thúc đẩy nâng cao chất lượng và năng lực tiêu thụ sản phẩm. Đề án “2 con, 1 cây” được triển khai đã tạo bước đột phá trong chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu kinh tế nông, lâm, ngư nghiệp trên địa bàn huyện. Từ chương trình này, nhiều dự án, mô hình chăn nuôi, trồng trọt ra đời, góp phần giúp bà con đồng bào các dân tộc nơi đây có tư duy mới, cách làm mới, tự tin vươn lên phát triển kinh tế. Trong đó, mô hình gà Tiên Yên, tôm công nghiệp được coi là sản phẩm chủ lực của huyện. Năm 2023, sản lượng nuôi trồng thủy sản đạt 4.460 tấn, tăng gấp 1,64 lần so với năm 2019 và thu về 900 tỷ đồng. Thương hiệu gà Tiên Yên trở thành sản phẩm OCOP đặc trưng của tỉnh. Hiện nay, toàn huyện có 7 hợp tác xã chăn nuôi gà Tiên Yên, 400 cơ sở nuôi quy mô trên 1.000 với tổng đàn gà thương phẩm xuất bán đạt 1,27 triệu con/năm 2023 đạt giá trị trên 450 tỷ đồng, tăng gấp 1,65 lần so với năm 2019.
Song song với đó, là định hướng về thu hút đầu tư phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ được tập trung chỉ đạo, đời sống nhân dân được chăm lo hướng tới mục tiêu hạnh phúc. Chương trình “Đường hoa – Tranh tường – Cảnh quan môi trường Sáng – Xanh – Sạch – Đẹp” đã tạo ra diện mạo nông thôn tươi đẹp đặc trưng trên địa bàn huyện. Tiên Yên là huyện duy nhất trong tỉnh duy trì cuộc thi tuyến đường kiểu mẫu tiêu biểu từ năm 2020 đến nay với 1 tuyến đường đạt giải nhất cấp tỉnh; 3 tuyến đường giải nhất cấp huyện và trên 20 tuyến đường được đạt giải trong 3 năm huyện tổ chức.
Trên nền tảng phát huy nội lực của nhân dân, sự hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh và vận dụng kịp thời các chính sách, huyện Tiên Yên đã đạt thành quả to lớn sau 14 năm xây dựng NTM. Tính đến hết năm 2023, giá trị sản xuất ngành nông lâm thủy sản của huyện đạt 2.800 tỷ đồng tăng gấp 8,9 lần so với năm 2010, tăng gấp 1,3 lần so với thời điểm huyện được công nhận NTM. Đời sống của người dân không ngừng được nâng lên, huyện không còn hộ nghèo theo tiêu chí của Trung ương. Thu nhập bình quân đầu người toàn huyện đạt 76,92 triệu đồng/người/năm; riêng khu vực nông thôn đạt 74,02 triệu đồng/người, tăng 56 triệu đồng/người so thời điểm bắt đầu thực hiện chương trình xây dựng NTM và tăng 23 triệu đồng/người so với thời điểm huyện được công nhận đạt chuẩn NTM.
Với sự nỗ lực, đoàn kết, thi đua, sáng tạo của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Tiên Yên trong thực hiện Chương trình xây dựng NTM, ngày 6/2/2024, huyện Tiên Yên đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận huyện đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2023 về đích trước 2 năm so với kế hoạch. Đây là niềm khích lệ, động viên, ghi nhận to lớn đối với huyện; là động lực để tiếp tục hành trình xây dựng huyện đạt chuẩn NTM kiểu mẫu thời gian tiếp theo…
Những bài học kinh nghiệm
Nhìn lại chặng đường xây dựng NTM thời gian qua, cấp ủy, chính quyền và mỗi người dân Tiên Yên đều có quyền tự hào với những thành quả do chính tay mình tạo nên. Từ một huyện miền núi với muôn vàn khó khăn, thử thách, xuất phát điểm thấp, không mấy ai có thể hình dung, chỉ sau 14 năm, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Tiên Yên đã làm nên kỳ tích, đứng trong tốp những huyện miền núi đạt chuẩn NTM nâng cao trong cả nước. Đồng chí Nguyễn Chí Thành, Bí thư Huyện ủy Tiên Yên chia sẻ: “Sau 14 năm xây dựng NTM, trải qua nhiều khó khăn, thử thách, huyện Tiên Yên đã bứt phá vươn lên trở thành một hình mẫu tiêu biểu của tỉnh trong triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Trong hành trình ấy, chúng tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm đáng quý. Đầu tiên đó là sự chủ động, sáng tạo và cụ thể hoá các chủ trương lãnh đạo của Trung ương của tỉnh, từ đó xác định lộ trình, lựa chọn đúng, trúng các lĩnh vực trọng tâm, các khâu trọng điểm để tổ chức thực hiện linh hoạt, phù hợp và hiệu quả. Chúng tôi luôn xác định quan điểm nhất quán lấy mục tiêu nâng cao chất lượng đời sống của nhân dân là mục tiêu xuyên suốt trên nền tảng đổi mới, xây dựng và phát triển hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở vững mạnh đoàn kết, thống nhất, tạo nên sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội. Đồng thời, khai thác mọi tiềm năng, huy động các nguồn lực để hoàn thiện đồng bộ kết cấu hạ tầng nông thôn, nhất là các công trình phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh, dân trí, dân quyền làm động lực căn bản và mạnh mẽ. Tiên Yên luôn kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với giữ gìn, bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống, bảo vệ môi trường. Từ đó tạo sự thống nhất về nhận thức, quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo, có sự tham gia của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp nhân dân, huy động cao mọi nguồn lực của xã hội cả về trí tuệ, công sức và kinh phí để xây dựng NTM, đó là những bí quyết đã tạo nên thành công trong chương trình xây dựng NTM của Tiên Yên hôm nay”.
Với tinh thần “Đột phá bắt đầu từ tư duy lãnh đạo, khoa học trong xác định tầm nhìn, mạnh mẽ trong lan tỏa khát vọng phát triển, quyết liệt trong chỉ đạo tổ chức thực hiện”, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Tiên Yên đang tiếp tục hành trình xây dựng huyện NTM kiểu mẫu điển hình. Huyện sẽ tiếp tục tập trung nâng chất các tiêu chí, đưa quá trình đô thị hóa nông thôn diễn ra toàn diện, đi vào thực chất, chiều sâu, hiệu quả bền vững, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân; xây dựng huyện Tiên Yên là một địa phương điển hình trong xây dựng NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh, hội tụ đầy đủ hệ giá trị Quảng Ninh với “Thiên nhiên tươi đẹp, văn hóa đặc sắc, xã hội văn minh, hành chính minh bạch, kinh tế phát triển, nhân dân hạnh phúc”.
Tiếp nối những thành quả đã đạt được, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Tiên Yên đã và đang hoạch định những mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp, nhằm tiếp tục phát huy tiềm năng, thế mạnh, huy động các nguồn lực, tạo những bước đột phá mới trong thực hiện mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, phấn đấu đưa Tiên Yên trở thành huyện NTM kiểu mẫu gắn với mục tiêu tái lập thị xã Tiên Yên trước năm 2027 theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXV nhiệm kỳ 2020 – 2025 đề ra.
