Bên cạnh việc phát triển KT-XH, huyện Ba Chẽ luôn quan tâm đến công tác bảo vệ tài nguyên, môi trường, gắn với phòng ngừa, kiểm soát và khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn.
Với quan điểm lấy bảo vệ môi trường (BVMT) sống và sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu, huyện Ba Chẽ nâng cao vai trò của các cấp ủy đảng, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan chuyên môn trong công tác quản lý BVMT. Tháng 4/2024, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Ba Chẽ đã ban hành Nghị quyết số 11-NQ/HU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý tài nguyên, BVMT, phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai gắn với bảo vệ dòng sông Ba Chẽ giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Trên cơ sở mục tiêu chung BVMT, giảm thiểu tác động của thiên tai, hạn hán, lũ lụt và nâng cao chất lượng nguồn nước, trọng tâm là bảo vệ nguồn nước sông Ba Chẽ, huyện đã xác định 6 nhóm nhiệm vụ cụ thể, tập trung vào các nội dung: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các cấp ủy đảng, chính quyền; nâng cao năng lực quản lý và tổ chức thực hiện các quy hoạch, kế hoạch, các chương trình, đề án phát triển kết cấu hạ tầng, KT-XH gắn với BVMT; tập trung các biện pháp kiểm soát chất lượng môi trường hiện hữu; tăng cường bảo vệ tài nguyên nước và nâng cao chất lượng nguồn nước sông Ba Chẽ; BVMT gắn với xây dựng NTM, đô thị văn minh và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phát huy vai trò giám sát, phản biện của MTTQ và các tổ chức chính trị – xã hội.
Song song với đó, huyện đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác BVMT tới nhân dân, các doanh nghiệp bằng nhiều hình thức, để mọi người có ý thức rõ ràng, đầy đủ về trách nhiệm đối với nhiệm vụ tăng trưởng xanh, bền vững.
Trên cơ sở thực tiễn của địa phương, Ba Chẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt cụ thể hóa Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/9/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý tài nguyên, BVMT, phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh nguồn nước giai đoạn 2022-2030. Huyện chỉ đạo quản lý, vận hành có hiệu quả 7 khu xử lý rác thải tập trung, 8 điểm thu gom, trung chuyển rác tại 6 xã, thôn, 160 hố thu gom xử lý rác thải nguy hại như bao bì, chai lọ đựng thuốc bảo vệ thực vật trên các khu vực sản xuất của nhân dân để đảm bảo về môi trường trong các cụm dân cư.
Ba Chẽ đã chỉ đạo và tuyên truyền đến người dân ở tất cả các xã, thôn thực hiện phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, đến nay là 2.732/5.618 hộ (đạt 48,63%). Củng cố, duy trì 25 mô hình tái chế chất hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp (ủ phân hữu cơ compost) tại 8/8 xã, thị trấn, với quy mô 1 địa điểm ủ tập trung, 304 hố và 524 thùng ủ rác hữu cơ nguyên liệu thu từ hoạt động sản xuất, sinh hoạt của các hộ gia đình, với tổng số 829 thành viên tham gia. Chỉ đạo, vận động các hộ gia đình chăn nuôi từ nhỏ lẻ đến quy mô vừa đều phải có hệ thống thu gom, xử lý đảm bảo môi trường; tập trung trồng cây xanh, cây gỗ lớn ven đường, ven sông suối và các khu vực đầu nguồn nước để đảm bảo an ninh nguồn nước.
Từ đầu năm đến nay, Ba Chẽ đã hoàn thành sửa chữa, nâng cấp, đưa vào sử dụng các công trình nước sạch tập trung là: Hệ thống nước sạch thôn Đồng Loong, Đồng Tiến, Thanh Lâm; trạm xử lý nước hồ Khe 10; trạm xử lý nước hồ Khe Lọng, Thanh Sơn; hệ thống nước sạch tại các thôn Tàu Tiên, Khe Mằn, Làng Cổng, Lang Cang (xã Đồn Đạc); hệ thống nước sinh hoạt tại thôn Khe Nà, Khe Pụt (xã Thanh Sơn). Khởi công mới 1 công trình cung cấp nước sạch tại xã Nam Sơn. Tỷ lệ dân cư nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn tăng từ 54,6% lên thành 72%, tăng 17,4 điểm % so với năm 2022 (tăng thêm 778 hộ). Triển khai đồng bộ các giải pháp cung cấp nước sạch cho người dân; tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 99,9%.
Đồng thời, Ba Chẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân phát triển trồng rừng gỗ lớn, cây bản địa và các loại cây dược liệu, nhằm đưa lâm nghiệp thành ngành kinh tế mũi nhọn, cũng như tạo sinh kế bền vững cho người dân, phủ xanh đồi núi trọc bảo vệ nguồn nước và môi trường sống. Bình quân mỗi năm huyện trồng mới được hơn 3.300ha rừng, tỷ lệ độ che phủ rừng đạt 72,2%, đưa Ba Chẽ trở thành địa phương đứng đầu toàn tỉnh về công tác phát triển rừng. Năm 2024, theo kế hoạch huyện Ba Chẽ thực hiện trồng 3.500ha rừng, trong đó có 200ha rừng gỗ lớn. Trong 6 tháng đầu năm 2024, Ba Chẽ đã trồng được trên 3.200ha rừng, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, diện tích trồng rừng gỗ lớn đạt 130,8ha, đạt gần 65% so với kế hoạch, trồng cây bản địa được 240ha trên kế hoạch 300ha và đặc biệt những cây chủ lực của địa phương như cây keo đến nay đã trồng được 2.700ha trên kế hoạch 2.950ha.
Song song với đó, huyện Ba Chẽ cũng tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về BVMT, khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép.
