Người ta nhìn thấy BlackPink bước lên đỉnh cao danh vọng với tư cách nhóm nhạc nữ nổi tiếng nhất thế giới. Tuy nhiên, trước đó, họ phải sống sót qua sự khắc nghiệt của lò đào tạo thần tượng tại Kpop.
Nhóm nhạc nữ số một thế giới
Ngày 22/11, BlackPink được nhìn thấy với vẻ ngoài sang trọng, trang nhã, đứng xếp hàng để được diện kiến Vua Charles III trong căn phòng lớn nhất của Cung điện Buckingham – nơi từng tiếp đón Sa hoàng Nga Nicholas I và nhiều nguyên thủ quốc gia khác.
Đối với hầu hết người ở độ tuổi 20, việc được quốc vương Anh trao tặng Huân chương Thành viên của Đế quốc Anh (Member of the Order of the British Empire – MBE) – với tư cách đại sứ về biến đổi khí hậu – là khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong cuộc đời họ.
Tuy nhiên, đối với Lisa Manoban, Rosé Park, Jisoo Kim và Jennie Kim, vinh dự mới nhất này chỉ là một chú thích nhỏ trong sự nghiệp đầy rẫy những kỷ lục “vô tiền khoáng hậu”: vô số bản hit giữ vị trí số 1 trên các bảng xếp hạng âm nhạc thế giới, các chuyến lưu diễn “cháy” vé, được xướng tên tại các giải thưởng âm nhạc lớn và hợp tác với các siêu sao quốc tế như Selena Gomez, Lady Gaga…
Họ thống trị thế giới nhạc pop Hàn Quốc, thường được gọi là Kpop, và đứng trên đỉnh đế chế trị giá 50 triệu bảng Anh (63 triệu USD), không chỉ giới hạn ở âm nhạc, mà còn cả thời trang, sắc đẹp và giải trí. Những thứ đó khiến họ được mệnh danh là nhóm nhạc nữ số một thế giới.
Một bộ phận công chúng Anh có thể chưa từng nghe đến BlackPink hay phong cách âm nhạc Kpop. Tuy nhiên, độ nổi tiếng của họ trên toàn cầu thực sự khiến nhiều ngôi sao phải ghen tỵ. Ví dụ rõ thấy nhất là Instagram của BlackPink có 57 triệu người theo dõi, gấp ba lần Madonna, chưa kể những con số “khủng” mà từng thành viên có được.
Khác với hình ảnh 4 phụ nữ trẻ tạo dáng khiêm tốn tại Cung điện Buckingham, trên sân khấu họ tự tin như những nữ hoàng thực thụ, với váy ngắn, dây treo, giày boot cao su và những ca khúc táo bạo.
Vẻ ngoài quyến rũ đó là một phần hình ảnh được tuyển chọn cẩn thận, được tạo ra trên băng chuyền sản xuất idol của Kpop – nền công nghiệp âm nhạc lớn thứ 6 thế giới – ngày càng được hoàn thiện trong hai thập kỷ qua.
Ngoài BlackPink, Kpop còn có nhiều đại diện khác như BTS (vượt mặt Taylor Swift về doanh số bán album vào năm 2020), Girls” Generation hay New Jeans…
Mỗi nhóm đều xuất hiện trước công chúng bóng bẩy nhất: vũ đạo được dàn dựng hoàn hảo, video ca nhạc giống như những bộ phim bom tấn kinh phí lớn và không khuyết điểm, nếp nhăn hay sợi tóc nào lệch lạc trên làn da trắng như thạch cao.
Lò đào tạo Kpop
Những người quan tâm đến Kpop đều biết trước khi ra mắt với tư cách thành viên nhóm nhạc, các idol phải trải qua quá trình thực tập sinh tại các công ty giải trí. Người nhanh có thể ra mắt (debut) sau một vài năm, người chậm đôi khi phải mất đến cả thập kỷ hoặc hơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có được may mắn, phần lớn thực tập sinh không trụ vững trước sự đào thải khốc liệt và bước lên sân khấu mãi mãi chỉ là giấc mơ.
Các lò đào tạo thần tượng là nơi thấy rõ nhất “mặt tối” của Kpop. Bắt nạt, lạm dụng và bóc lột được cho là phổ biến khi những người trẻ tuổi phải chịu chế độ huấn luyện khắc nghiệt, kiểm tra cân nặng hàng ngày và áp lực phải phẫu thuật thẩm mỹ. Đặt bút ký vào hợp đồng có nghĩa là mọi hành động của họ đều bị kiểm soát.
Euodias, ngôi sao YouTube 25 tuổi đến từ Sunderland (Anh) và mang trong mình dòng máu lai Hàn Quốc, từng nuôi mộng trở thành ca sĩ thần tượng và được trực tiếp trải nghiệm cuộc sống trong “trại huấn luyện” Kpop.
Cô mô tả cuộc sống trong tòa nhà thuộc sở hữu của công ty quản lý giống như một loại thí nghiệm khoa học nào đó.
“Vào một ngày bình thường, chúng tôi thức dậy lúc 5h sáng để tập nhảy trước khi giờ học bắt đầu lúc 8h. Ngày học kết thúc, chúng tôi lại về công ty để luyện hát và nhảy. Các thực tập sinh tập luyện đến 23h hoặc muộn hơn”, Euodias kể.
Theo cựu thực tập sinh Kpop, ngoài việc đi học, họ không được phép ra ngoài mà không có sự chấp thuận từ người quản lý và dù có ngỏ lời cũng thường bị từ chối. Không chỉ hẹn hò, họ cũng cấm những chuyến thăm đột xuất của bạn bè hoặc người thân.
Euodias kể thêm những người đạt yêu cầu được ngủ trong ký túc xá, trong khi các thực tập sinh bị đánh giá kém hơn phải ngủ trên sàn.
Dù vất vả như vậy, ít người phàn nàn vì họ đều có tham vọng. Công ty cũng luôn rao giảng mọi thứ mà các thực tập sinh trải qua đều là một phần của quá trình học hỏi những nguyên tắc cần thiết để trở thành thần tượng Kpop.
Thay vì sử dụng tên riêng, Euodias tiết lộ những người trẻ tuổi được cấp một con số và nghệ danh phù hợp với kiểu hình tượng idol mà công ty chọn cho họ.
Ngoại hình của các cô gái là vấn đề bị giám sát chặt chẽ. Theo Euodias, họ bị kiểm tra cân nặng hàng tuần.
“Cân nặng là nỗi ám ảnh thường trực. Mọi người được yêu cầu không nặng hơn 47 kg, bất kể tuổi tác hay chiều cao. Nếu vượt quá trọng lượng quy định, họ sẽ giảm khẩu phần thức ăn của bạn. Đôi khi họ cắt bỏ toàn bộ bữa ăn và những thực tập sinh ‘thừa cân’ chỉ được uống nước. Việc bỏ đói bản thân được bình thường hóa. Một số thực tập sinh mắc chứng biếng ăn hoặc cuồng ăn. Nhiều cô gái bị mất kinh nguyệt”, nữ YouTuber kể.
Người đẹp cho hay từng hai lần bất tỉnh trong giờ học vũ đạo do mất nước và thiếu dinh dưỡng.
Không chịu nổi cuộc sống như vậy, Euodias quyết định trở về Anh sau hai năm lăn lộn ở Seoul, Hàn Quốc.
BlackPink trải qua từ 4 đến 6 năm trong chế độ như vậy. Jennie từng so sánh nơi đào tạo với trường nội trú. “Dường như 14 giờ một ngày chỉ để tập luyện. Nó thực sự rất khắc nghiệt”, người đẹp sinh năm 1996 nói.
Momo, thành viên Nhật Bản của nhóm nhạc nữ Twice, từng công khai chia sẻ năm 2020 phải nhịn ăn tuyệt đối, “cầm hơi” bằng đá viên lạnh khi tham gia một chương trình truyền hình.
“Tôi được thông báo rằng dù thế nào đi nữa cũng phải giảm 7 kg. Đó là cách duy nhất để có mặt trong chương trình. Vì vậy, tôi đã không ăn gì cho đến ngày đó và liên tục đến phòng tập thể dục”, nữ idol 27 tuổi kể.
Chế độ ăn kiêng kham khổ khiến cô nôn mửa, khóc lóc và sợ chết vì đói. Cô chia sẻ mỗi lần nằm trên giường cố đi vào giấc ngủ, cô sợ không thể tỉnh dậy.
Ám ảnh ngoại hình
Hàn Quốc được biết đến là quốc gia bị ám ảnh về ngoại hình nhất thế giới. Đó là lý do ngành phẫu thuật thẩm mỹ nở rộ tại quốc gia Đông Bắc Á này.
Một điều hiển nhiên các thần tượng giới trẻ phải xuất hiện trong những diện mạo hoàn hảo nhất. Idol Kpop có thể không biết hát nhưng hình ảnh luôn phải lung linh, không tì vết. Tuy nhiên, không phải ai sinh ra cũng sở hữu nhan sắc trời cho và “dao kéo” là lựa chọn dễ dàng nhất để thay đổi vẻ ngoài.
Dù không thành viên nào của BlackPink thừa nhận phẫu thuật thẩm mỹ, nhưng họ có nhiều thay đổi đáng kể so với ngày bé. Trong bộ phim tài liệu Blackpink: Light Up The Sky (2020), những bức ảnh do gia đình chia sẻ cho thấy các đường nét của họ không tinh tế như hiện tại, từ hình dạng khuôn mặt, mũi đến mắt…
Charles S.Lee, bác sĩ thẩm mỹ có tiếng ở Mỹ và Hàn Quốc, khẳng định BlackPink đều đụng chạm “dao kéo” để có nét đẹp như hiện tại. Ông làm video phân tích khuôn mặt của từng nữ idol và dùng kinh nghiệm 20 năm trong nghề để chứng minh điều đó.
Kim Min-seok, cựu huấn luyện viên tại YG Entertainment – công ty quản lý Blackpink, cho biết phẫu thuật thẩm mỹ được khuyến khích trong công ty.
“Điều quan trọng nhất là ngoại hình. Nếu một cô gái có khuôn mặt xấu và thân hình đẹp, vấn đề có thể được khắc phục bằng phẫu thuật thẩm mỹ”, ông nói.
Một số ngôi sao dũng cảm thừa nhận phẫu thuật. Lee Joo-won (hay JooE), cựu thành viên Momoland, cho biết sửa mũi vào năm 2018. Người đẹp quá cố Sulli cũng từng nhắc đến việc phẫu thuật cắt mí mắt.
Một số tiêu chuẩn sắc đẹp được đề cao ở Hàn Quốc là đôi mắt to tròn, chiếc mũi thon gọn, đôi môi hồng đào quyến rũ và làn da trắng sáng bật tông… Nỗi ám ảnh này vô tình khiến các cô gái như bước ra từ dây chuyền lắp ráp.
Rủi ro đi kèm danh vọng
Các buổi thử giọng rất khốc liệt, tỷ lệ thành công là 1/700, và chỉ có 10% thực tập sinh được chọn để ra mắt sân khấu âm nhạc.
Một khi được chọn để ra mắt, các idol tương lai phải ký hợp đồng với công ty quản lý để trở thành nghệ sĩ độc quyền. Thời hạn hợp đồng có thể lên đến 10 năm.
Một báo cáo năm 2017 của Ủy ban Thương mại Công bằng Hàn Quốc ví các thỏa thuận đó với hợp đồng nô lệ, đồng thời yêu cầu công ty giải trí sửa đổi các điều khoản trừng phạt nặng nề trong trường hợp vi phạm hợp đồng và phân phối lại thu nhập công bằng hơn.
Nhà báo Hàn Quốc Lee Hark Joon đánh giá cuộc sống của các idol như máy móc và chiến binh spartan. “Họ hiếm khi có cơ hội phát triển cuộc sống học đường bình thường hoặc mối quan hệ xã hội bình thường”, ông nói.
Ngoài vẻ hào nhoáng thường thấy của các idol Kpop, báo chí không ít lần đăng tải thông tin về những câu chuyện đau lòng.
Năm 2019, The New York Times vạch trần nỗi đau khi trở thành thần tượng Kpop sau khi Sulli và Goo Hara tự tử. Hai năm trước đó, ca sĩ chính của Shinee, Jonghyun, tự kết liễu đời mình trong căn hộ riêng, bên cạnh là tờ giấy viết anh bị vỡ vụn từ bên trong. Năm 2023, Moonbin (ASTRO) cũng chọn cách tự tử sau thời gian chống chọi với căn bệnh trầm cảm. Tất cả họ đều đang ở độ tuổi 20 – quãng thời gian đẹp nhất của đời người.
Tiến sĩ Sarah Keith, giảng viên âm nhạc và truyền thông tại Đại học Macquarie, Sydney (Australia), không đồng tình với những lời chỉ trích nhắm vào Kpop. Sau thời gian dài nghiên cứu về ngành công nghiệp âm nhạc này, bà cho rằng những lời chỉ trích như “bóc lột”, “lạm dụng” và “ép buộc” là đặc hữu, không phản ánh tổng thể.
Theo nữ tiến sĩ, mọi người chỉ tập trung vào mặt tối mà bỏ qua các khía cạnh sáng tạo và tích cực của Kpop. Mô tả Kpop là hệ thống có rủi ro cao nhưng mang lại lợi nhuận “khủng”, bà Keith nhận định đó là kết quả hợp lý của bối cảnh xã hội và ngành công nghiệp.
Tiến sĩ Haekyung Um, giảng viên cao cấp về âm nhạc tại Đại học Liverpool (Anh), lưu ý các công ty giải trí đầu tư nhiều thời gian và tiền bạc vào việc tạo ra những ngôi sao tương lai, không thể trách họ kiếm lợi từ nghệ sĩ của mình. Đây là mối quan hệ có qua, có lại.
Bà nói thêm không chỉ idol Kpop mà vũ công ba lê hay nghệ sĩ piano cũng phải trải qua chế độ tập luyện khắc nghiệt và cạnh tranh trong nghề cao. Con đường đạt tới danh vọng không dễ dàng, nhưng một khi ngồi lên ngôi vương, họ nắm trong tay mọi thứ, tiền bạc, sự nổi tiếng và cả sự tôn trọng mà không phải ai cũng có được. Điều đó giải thích cho thực tế thần tượng Kpop đang trở thành lựa chọn nghề nghiệp của nhiều bạn trẻ, không chỉ ở Hàn Quốc mà trên toàn cầu.
Cuộc gặp gỡ với Vua Charles tại Cung điện Buckingham là cột mốc quan trọng mới nhất trong sự nghiệp của BlackPink. Người đứng đầu Hoàng gia Anh bày tỏ ngưỡng mộ các cô gái nhà YG vì vừa phấn đấu trở thành siêu sao toàn cầu, vừa đạt được những dấu ấn trong hoạt động từ thiện, gồm bảo vệ môi trường trước thực trạng biến đổi khí hậu, cũng như ủng hộ vật chất cho những người gặp khó khăn.
Tiến sĩ Um chỉ ra áp lực từ vị trí của những người ở đỉnh cao dù không mấy dễ chịu, nhưng giúp BlackPink điều chỉnh hành vi để vừa là nghệ sĩ giỏi, vừa là người tốt. Họ phải tránh xa hành vi sai trái, đóng góp tích cực cho xã hội để không mất đi ánh hào quang.
