Để đảm bảo nghề NTTS trên địa bàn phát triển bền vững, TX Quảng Yên đã và đang tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp. Trong đó, việc chuyển đổi phao xốp sang phao nổi HDPE trong NTTS theo chủ trương của tỉnh là một trong những nhiệm vụ quan trọng đã và đang được thị xã tập trung đẩy mạnh thực hiện.
Xã Hoàng Tân là một trong những địa phương có số hộ NTTS nhiều nhất trên địa bàn thị xã. Hiện toàn xã có 214 bè NTTS (chủ yếu nuôi hàu, hà) với khoảng 16.900 quả phao xốp cần phải thay thế. Từ năm 2020 đến nay, địa phương đã tích cực tuyên truyền, hướng dẫn các hộ dần thay thế, chuyển đổi vật liệu phao xốp sang phao nổi HDPE thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, theo đánh giá của địa phương này, việc xóa phao xốp trên địa bàn vẫn chưa đạt tiến độ như mong muốn. Theo rà soát của UBND xã Hoàng Tân đến nay, số phao xốp trên địa bàn xã cần thay mới đạt 8.200 quả và đạt gần 50% tổng số phao xốp.
“Mục sở thị” hoạt động NTTS trên vùng biển thuộc xã Hoàng Tân mới đây, chúng tôi ghi nhận có khá nhiều bè nuôi hàu, hà của người dân đã thực hiện chuyển đổi hẳn từ phao xốp sang phao nổi HDPE. Nhưng vẫn còn một số bè chưa chuyển đổi hoặc mới chuyển đổi một phần số lượng phao xốp phía ngoài cùng của bè bằng phao nổi HDPE, còn phía trong vẫn là phao xốp…
Ông Nguyễn Văn Cương, Phó Chủ tịch UBND xã Hoàng Tân, cho biết: Đến nay quá trình thực hiện chuyển đổi phao xốp sang phao nhựa hợp quy chuẩn tại địa phương vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn và chưa đạt kỳ vọng đề ra. Nguyên nhân chủ yếu là do giá thành một số loại phao hợp quy chuẩn cao khiến các hộ dân khó tiếp cận. Trong khi đó, sản phẩm tiêu thụ chậm, giá thu mua hàu, hà thấp nên nhiều hộ nuôi trồng chưa thể bố trí đủ nguồn vốn thực hiện chuyển đổi. Đặc biệt, một số hộ có nhu cầu chuyển đổi nhưng do chưa có quy hoạch cụ thể vùng nuôi nên nhiều hộ dân còn băn khoăn, chưa dám đầu tư chuyển đổi… Xác định rõ điều đó, từ đầu năm 2023 đến nay, địa phương đã quyết liệt phối hợp với các cơ quan chức năng tập trung tháo gỡ khó khăn; kiểm tra, rà soát vận động các hộ dân còn lại thực hiện chuyển đổi xong phao xốp sang phao nhựa hợp quy chuẩn theo đúng lộ trình đã đề ra.
Tiếp xúc với nhiều hộ NTTS trên địa bàn TX Quảng Yên chúng tôi nhận thấy, nhìn chung các hộ đều cơ bản đồng thuận với chủ trương chuyển đổi vật liệu nổi trong NTTS phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật địa phương. Tuy nhiên, cũng như ở xã Hoàng Tân, hiện nay các địa phương trên địa bàn thị xã cũng đang gặp tình trạng khó khăn tương tự, dẫn tới tiến độ chuyển đổi phao xốp sang phao nhựa hợp quy chuẩn tại địa phương chưa đạt kỳ vọng.
Cụ thể, theo báo cáo rà soát của TX Quảng Yên đến ngày 16/10/2023, số lượng bè nuôi trên địa bàn thị xã là 500 chiếc (diện tích trung bình khoảng 1.000-1.600m2/bè), trong đó số phao xốp đã thay thế và đầu tư mới là 30.000 phao, số phao xốp còn phải xử lý và thay thế là 80.000 phao, tập trung tại các phường, xã: Hoàng Tân, Liên Hòa, Minh Thành…
Nguyên nhân của tình trạng này theo lý giải của địa phương là do thời điểm đầu thực hiện chuyển đổi người dân chưa xác định được vật liệu nổi hợp quy phù hợp với phương thức nuôi hàu, hà bằng bè tre. Vùng nuôi theo quy hoạch chậm được phê duyệt; việc bố trí cho các cơ sở nuôi để ổn định còn gặp khó khăn khiến các hộ nuôi băn khoăn, cân nhắc khi chuyển đổi…
Ông Trần Mạnh Thắng, Trưởng Phòng Kinh tế thị xã, cho biết: Để đảm bảo nghề nuôi bền vững, thời gian gần đây, trên cơ sở thông báo của Sở NN&PTNT về danh sách các đơn vị được công bố hợp quy, UBND thị xã đã thông tin, tuyên truyền và tạo điều kiện cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh vật liệu nổi hợp quy đến khảo sát nắm bắt tình hình thực tế về nuôi thủy sản bằng lồng bè trên địa bàn thị xã.
Thị xã cũng đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn và UBND xã Hoàng Tân, Liên Hòa phối hợp với các đơn vị sản xuất và kinh doanh vật liệu thực hiện mô hình thử nghiệm phao trên địa bàn, nhằm đánh giá sự phù hợp và tạo điều kiện cho người nuôi tiếp cận với mô hình thực tế. Đến nay, sản phẩm của các công ty này đã khẳng định tính phù hợp và làm cơ sở để nhân rộng.
Đặc biệt, thời gian tới, trong quá trình thực hiện bàn giao thực địa cho các tổ chức, cá nhân theo Đề án và phương án NTTS biển đã được phê duyệt, việc chuyển đổi vật liệu nổi theo quy chuẩn trên địa bàn TX Quảng Yên sẽ được đẩy nhanh. Đồng thời UBND thị xã chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm trên địa bàn thị xã về kinh doanh vật liệu nổi và NTTS bằng vật liệu nổi không đảm bảo hợp chuẩn, hợp quy.
