Công ty CP Than Núi Béo – Vinacomin hiện là mỏ khai thác than hầm lò “trẻ nhất” Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) với hơn 10 năm hoạt động ở mô hình mới. Tuy là mỏ trẻ, song, Than Núi Béo được xem là một điển hình của TKV trong ứng dụng “3 hóa” (cơ giới hóa, tự động hóa, tin học hóa) vào sản xuất kinh doanh, mang lại hiệu quả. Đây cũng là đơn vị tiên phong áp dụng nhiều kỹ thuật, công nghệ mới trong đào lò và khai thác than bằng cơ giới hóa của TKV.
Năm 2017, Than Núi Béo đưa công nghệ chống giữ lò bằng vì neo vào sử dụng và trở thành mỏ có số mét lò neo lớn nhất TKV. Với ưu điểm chống lò chủ động, vật liệu gọn nhẹ, dễ vận chuyển, công nghệ chống neo trong đào lò đã mang lại hiệu quả thiết thực giúp tiết kiệm chi phí vật tư, nhân công, tăng tốc độ đào lò và khai thác, đảm bảo an toàn lao động.
Anh Nguyễn Văn Quyết, Tổ trưởng Tổ Sản xuất của Công trường Đào lò 5, Công ty CP Than Núi Béo cho biết, một thanh vì chống lò bằng sắt có trọng lượng từ 70-140kg, trong khi một bộ neo chỉ nặng 11kg. Như vậy, việc sử dụng kết cấu chống bằng vì neo giúp công tác vận chuyển cũng như lắp đặt thuận lợi hơn nhiều so với phương pháp chống lò bằng vì sắt và gỗ. Người thợ cũng giảm được cường độ lao động nặng nhọc.
Ngoài công nghệ chống giữ lò bằng vì neo, Than Núi Béo còn triển khai thành công, hiệu quả các thiết bị công nghệ tiên tiến trong sản xuất từ khâu vận chuyển người, vật tư, cho đến các công đoạn đào lò đá, khai thác than.
Hiện nay, Công ty có 5 lò chợ chống giữ bằng giá thủy lực liên kết xích và 1 lò chợ cơ giới hóa đồng bộ công suất 600.000 tấn than/năm. “Mô hình lò chợ cơ giới hóa đồng bộ giúp đơn vị cắt giảm được từ 10-20% lao động trực tiếp so với lò chợ thủ công trong cùng điều kiện. Các khâu chính trong quy trình công nghệ cơ giới hóa, như tách phá than, chống giữ, được thực hiện bằng thiết bị cơ giới hóa cũng góp phần giảm tỷ lệ tổn thất tài nguyên, cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao mức độ an toàn trong sản xuất” – ông Phạm Bá Tước, Phó Giám đốc Công ty cho biết.
Với diện khai thác than hiện tại của Công ty ở mức -140 đến -250, từ năm 2022, đơn vị đã đưa vào sử dụng hệ thống trục tải giếng đứng – một trong những hạng mục quan trọng của “Dự án khai thác hầm lò mỏ than Núi Béo”. Hệ thống này được đưa vào vận hành giúp Công ty nâng cao năng lực vận tải than, đáp ứng nhu cầu tăng dần sản lượng khai thác than hầm lò, tiến tới đến năm 2024, mỏ Núi Béo sẽ đạt công suất thiết kế 2 triệu tấn than/năm.
Cơ giới hóa là then chốt, giúp năng suất, sản lượng than khai thác của Than Núi Béo duy trì hiệu quả, ổn định trong nhiều năm. Bên cạnh đó, đơn vị đang nỗ lực tự động hóa, tin học hóa tối đa các khâu của dây chuyền sản xuất, tiệm cận mô hình mỏ hầm lò thông minh trong tương lai.
Trong khoảng 5 năm trở lại đây, Than Núi Béo đã ứng dụng các phần mềm công nghệ thông tin vào quản lý, điều hành sản xuất, quản trị doanh nghiệp và mang lại hiệu quả. Các trung tâm điều hành sản xuất tập trung, trung tâm điều hành hệ thống sàng than, băng tải được vận hành kết nối đồng bộ với dây chuyền sản xuất trong và ngoài mặt bằng. Chỉ cần tại một vị trí trên mặt bằng, lãnh đạo Công ty và đơn vị giám sát trực tiếp có thể kiểm soát hầu hết mọi hoạt động sản xuất của toàn mỏ. Ngoài ra, đơn vị cũng đã triển khai tự động hóa hầm bơm, trạm quạt gió, trạm điện, trạm kiểm soát khí mỏ…, giúp mỏ vận hành thông suốt, an toàn.
Đầu tư cho cơ giới hóa, tự động hóa, tin học hóa phải được triển khai đồng thời với đầu tư nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng kịp thời yêu cầu đổi mới. Đây chính là lực lượng nòng cốt, vận hành và làm chủ các dự án hầm lò mới, với các thiết bị tiên tiến, hiện đại. Từ những ngày đầu bắt tay xây dựng mỏ đến nay, Than Núi Béo đã chú trọng công tác tuyển dụng, đào tạo mới, đào tạo lại đối với người lao động, đặc biệt là thợ hầm lò. Đến nay, trong số trên 3.000 CBCNV công ty có 24 người trình độ thạc sĩ, 604 người trình độ đại học, số còn lại là trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp. Đa số công nhân có tay nghề, bậc thợ cao, đáp ứng tốt yêu cầu sản xuất.
Bằng sự chuẩn bị kỹ lưỡng về cơ sở vật chất và con người, sản lượng than hầm lò của mỏ Núi Béo tăng dần theo từng năm. Đến năm 2021, mỏ đã đạt năng suất 1,1 triệu tấn than/năm, đánh dấu bước phát triển mới, tạo đà thực hiện mục tiêu đạt công suất 2 triệu tấn than/năm vào năm 2024.
Từng chinh phục những tầng cao, nay những người thợ mỏ Núi Béo – bằng tâm sức, trí tuệ của mình đang từng bước chinh phục những độ sâu mới, trở thành đơn vị tiêu biểu, hình mẫu của TKV trong chuyển đổi thành công mô hình khai thác từ lộ thiên sang hầm lò và đang tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong dây chuyền sản xuất của Tập đoàn, hàng năm cung cấp cho nền kinh tế 1,7 triệu tấn than nguyên khai.
Đó là hiệu quả rõ rệt mà “3 hóa” mang lại cho Than Núi Béo, đồng thời là nền tảng vững chắc để những người thợ Núi Béo tiến nhanh đến mục tiêu xây dựng mô hình mỏ hầm lò thông minh, hiện đại, ít người, năng suất cao trong tương lai gần; tiếp tục sứ mệnh cung cấp năng lượng cho đất nước và duy trì sự phát triển ổn định của các ngành kinh tế.
