Từ 15/3/2025, Bộ Quy tắc chuyển tiền ra nước ngoài có hiệu lực nhằm kiểm soát, ngăn chặn lợi dụng các kẽ hở thực hiện các giao dịch trái phép.
“Sân chơi” thống nhất, minh bạch về hồ sơ, chứng từ
Nhu cầu chuyển tiền ra nước ngoài ngày càng phổ biến, các tổ chức tín dụng đã tăng cường xây dựng quy định nội bộ, trong đó có quy định về giấy tờ, chứng từ liên quan đến giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài đối với người cư trú là công dân Việt Nam.
Tuy nhiên, theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, thực tế hiện nay, việc chuyển tiền ra nước ngoài hiện nay còn một số nội dung chưa đáp ứng được nhu cầu, chưa phù hợp và không thống nhất giữa các tổ chức tín dụng, quy định nội bộ về giấy tờ, chứng từ chuyển tiền của mỗi Ngân hàng khác nhau.
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn về việc chuyển tiền một chiều ra nước ngoài đối với người cư trú là công dân Việt Nam, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã đề xuất xây dựng Bộ Quy tắc và Thực hành thống nhất chuyển tiền ra nước ngoài (Bộ quy tắc).
Theo đó, Bộ quy tắc được 27 thành viên của một số ngân hàng hội viên lớn, có kinh nghiệm về hoạt động ngoại hối như BIDV, Vietcombank, Vietinbank, Agribank, Techcombank, MB, Vpbank và nhóm công tác nước ngoài BWG soạn thảo. Sau hơn 15 tháng triển khai, trải qua rất nhiều bước thực hiện, ngày 7/2/2025 Bộ quy tắc được ban hành và chính thức có hiệu lực từ ngày 15/3/2025.
Bộ quy tắc quy định khung về danh mục và nguyên tắc cung cấp chứng từ cần tuân thủ khi thực hiện các giao dịch mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam cho các mục đích chuyển tiền một chiều từ Việt Nam ra nước ngoài: Học tập, chữa bệnh ở nước ngoài; đi công tác, du lịch, thăm viếng ở nước ngoài; trả các loại lệ phí, lệ phí cho nước ngoài; trợ cấp cho thân nhân đang ở nước ngoài; chuyển tiền thừa kế cho người hưởng thừa kế ở nước ngoài; chuyển tiền trong trường hợp định cư ở nước ngoài.
Đối tượng áp dụng là ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối là hội viên của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam; Ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối không phải là hội viên của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhưng lựa chọn áp dụng Bộ quy tắc.
Tại Hội nghị triển khai “Bộ Quy tắc và Thực hành thống nhất về danh mục, nguyên tắc cung cấp chứng từ đối với giao dịch chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam” sáng ngày 27/2, bà Nguyễn Cẩm Tâm – Giám đốc Trung tâm thanh toán BIDV – (thành viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đầu mối soạn thảo Bộ Quy tắc) cho biết, đây là bộ quy tắc đầu tiên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phối hợp với các ngân hàng thương mại lớn xây dựng nhằm tạo một sân chơi thống nhất, minh bạch về hồ sơ, chứng từ, tránh những khác biệt trong quan điểm xử lý giao dịch giữa các ngân hàng, cũng như các dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh.
Việc xây dựng Bộ quy tắc, theo bà Nguyễn Cẩm Tâm, không chỉ xuất phát từ việc chống rửa tiền, lợi dụng các kẽ hở để chuyển tiền bất hợp pháp ra nước ngoài mà còn xuất phát từ thực tiễn quá trình giao dịch còn có những tình huống nằm ngoài các văn bản pháp luật đang quy định. “Chính vì vậy, nếu chỉ bám vào các văn bản pháp luật để xứ lý sẽ không đuổi theo được thực tiễn, trong khi nhu cầu sử dụng các giao dịch đang tăng cao” – bà Tâm nói.
Hạn chế chuyển tiền bất hợp pháp
Việc xây dựng, ban hành Bộ quy tắc, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kỳ vọng sẽ giúp các ngân hàng thực hiện thống nhất với khách hàng trên phạm vi toàn quốc, qua đó giảm thiểu các rủi ro liên quan. Đồng thời, giúp cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chức năng thuận lợi trong việc kiểm soát hoạt động chuyển tiền ra nước ngoài hiệu quả hơn nữa, hạn chế tình trạng chuyển tiền bất hợp pháp, góp phần giữ ổn định thị trường ngoại hối, ổn định tỷ giá giúp thu hút nhà đầu tư.
Đối với người dân, Bộ quy tắc tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi có nhu cầu thực hiện chuyển tiền một chiều ra nước ngoài. Thay vì phải đến ngân hàng có quy định phù hợp mới thực hiện được giao dịch chuyển tiền như trước đây thì nay chỉ cần đến ngân hàng gần nhất được thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền một chiều ra nước ngoài, khách hàng sẽ được đáp ứng các nhu cầu chuyển tiền này.
Đánh giá về Bộ quy tắc, ông Nguyễn Quốc Hùng – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhấn mạnh, Bộ quy tắc sẽ tạo hành lang pháp lý thống nhất trong các quy địng thực hiện chuyển tiền đi nước ngoài; ngăn chặn, hạn chế các hành vi phạm pháp liên quan đến chuyển tiền ra nước ngoài. Đề cao trách nhiệm tuân thủ quy định pháp luật và phòng chống rửa tiền của các ngân hàng thương mại và các cán bộ ngân hàng trong quá trình cung ứng dịch vụ chuyển tiền quốc tế cho khách hàng trong một sân chơi chung.
Đặc biệt, theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Bộ quy tắc tạo cơ sở pháp lý bảo vệ ngân hàng; đồnh thời là cơ sở cho Ngân hàng Nhà nước, cơ quan thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công An dựa vào Bộ quy tắc này để có mặt bằng chung trong quá trình thanh tra, kiểm tra, đánh giá các ngân hàng có tuân thủ các quy định về phòng chống rửa tiền hay không.
Ông Nguyễn Quốc Hùng nêu rõ thêm, Bộ quy tắc không phải là văn bản quy định pháp luật, tuy nhiên sẽ là cơ sở để các ngân hàng thống nhất thực hiện như một thông lệ thị trường. “Trong quá trình triển khai, Ban soạn thảo sẽ tiếp tục tiếp thu và sẽ có sự chỉnh sửa các quy định theo đề xuất nhằm bám sát với thực tiễn hoạt động của các tổ chức tín dụng”- ông Hùng nói.
