Trong phim 18+ “Nhà gia tiên”, nhân vật Mỹ Tiên (Phương Mỹ Chi) vượt nỗi đau bị hắt hủi để hàn gắn mâu thuẫn với mẹ.
Tác phẩm đánh dấu sự trở lại của Huỳnh Lập trên màn ảnh rộng sau sáu năm, kể từ Pháp sư mù (2019). Ở phim thứ hai, đạo diễn tiếp tục phát huy thế mạnh với thể loại tâm linh, từng giúp anh làm nên tên tuổi qua nhiều web-drama.
Nhân vật chính – Mỹ Tiên – là một nhà sáng tạo nội dung gen Z “triệu view” ở TP HCM. Bế tắc ý tưởng sau loạt sản phẩm ít người xem, cô được bạn thân gợi ý về chủ đề khám phá cõi âm, địa điểm quay là ngôi nhà hơn 100 năm tuổi của cô ở miền Tây.
Vốn không tin vào chuyện ma quỷ, cô tình cờ gặp lại linh hồn anh trai qua đời 10 năm trước – Gia Minh (Huỳnh Lập) tại căn nhà. Từ chỗ tìm cách xua đuổi vong linh của anh, cô dần học cách hòa thuận với Gia Minh. Trong lúc đó, “nhà gia tiên” đứng trước nguy cơ bị họ hàng của Mỹ Tiên rao bán để trục lợi.
Mượn câu chuyện về cõi âm, phim xoáy vào đề tài sang chấn liên thế hệ (multigenerational trauma). Kịch bản đặt ra câu hỏi: Nếu một ngày, gặp lại người thân đã qua đời, bạn sẽ nói gì với họ? Với Mỹ Tiên, đó là quá trình đối diện nhiều vết thương của tuổi thơ để tự chữa lành.
Đạo diễn đan xen các phân cảnh hồi tưởng quá khứ để diễn giải câu chuyện. Nhân vật chính vốn gặp nhiều biến cố – cha mất vì tai nạn đúng ngày cô sinh ra, nhiều năm sau anh trai cô đột ngột qua đời. Sống trong một gia tộc trọng nam khinh nữ, Mỹ Tiên bị bủa vây bởi những lời dị nghị, rằng cô là nguyên nhân gây nên cái chết của cha và anh. Mẹ cô (nghệ sĩ Hạnh Thúy) – trong nỗi đau tột cùng – cũng tin lời đồn đại. Từ đó, Mỹ Tiên xa cách gia đình, cho rằng anh trai là nguyên nhân khiến cô bị mẹ hắt hủi.
Phim xây dựng diễn tiến tâm trạng nhân vật hợp lý. Ban đầu, Mỹ Tiên không dám đối diện linh hồn Gia Minh, sử dụng bùa ngải để đuổi anh đi. Nhờ lời khuyên của ông từ (người trông coi đền miếu, nghệ sĩ Trung Dân đóng), cô nhận ra đây là cơ hội cởi trói những ẩn ức dồn nén suốt 10 năm.
Nhân vật phải vượt qua nhiều rào cản tâm lý để hàn gắn mâu thuẫn với mẹ. Cô được xoa dịu hơn khi nghe bạn thân Phát Phì (Chí Tâm) chia sẻ góc nhìn. Nhiều câu thoại trong phim bắt trúng tâm sự của người trẻ, được đông đảo khán giả đăng lại trên mạng xã hội, như “Mẹ thường không dùng câu “xin lỗi’ khi thấy có lỗi, chỉ hành động bằng cách nấu món mình thích thôi”, “Với gia đình, bây giờ có thể là tổn thương, nhưng sau này sẽ thành kỷ niệm”.
Tác phẩm cài cắm nhiều cảnh liên quan tín ngưỡng, thờ cúng tổ tiên, từ đó lồng ghép thông điệp hướng về cội nguồn. Phim vẽ ra thế giới tâm linh, nơi hàng ngày, người mất vẫn dõi theo cuộc sống con cháu. Một số nhân vật được xây dựng với dụng ý châm biếm, như siêng năng cúng bái cho chùa còn chuyện đốt hương cho ông bà lại thờ ơ. Nghề làm bánh xèo, tranh kiếng cũng được đạo diễn khai thác để làm dày chất liệu văn hóa.
Ở vai chính đầu tay, Phương Mỹ Chi thể hiện tròn trịa các phân cảnh nặng về cảm xúc. Cô nhập vai khá tự nhiên, một phần nhờ sự đồng điệu với nhân vật khi cùng độ tuổi, làm nghề liên quan sáng tạo nội dung. Trong cảnh Mỹ Tiên khóc bên mộ Gia Minh vì ngỡ linh hồn anh đã tan biến, biểu cảm nhân vật gợi nhiều xúc động. Vai của Huỳnh Lập chủ yếu đóng vai trò gợi mở, lồng ghép những điều đạo diễn muốn gửi gắm bằng lời thoại.
Xem phim hôm 21/2, khán giả Hà Thanh Phúc nói một số lần anh khóc vì đồng cảm với câu chuyện. Anh tâm đắc thông điệp “tình thân vượt qua tất cả” của phim, đánh giá Phương Mỹ Chi hợp tạo hình, diễn tròn vai.
Âm nhạc góp phần dẫn dắt cảm xúc cho tác phẩm. Ở phân đoạn Mỹ Tiên tâm sự cùng Gia Minh, ca khúc Và ta đã không hát như lúc xưa (Lê Cát Trọng Lý sáng tác) vang lên qua chất giọng Phương Mỹ Chi. Ầu ơ ví dầu (Bùi Công Nam hát) gợi cảm giác hoài niệm về thời thơ ấu trên nền bản phối tươi sáng.
Phim vấp phải nhiều điểm trừ ở hồi kết. Đạo diễn sắp đặt một “twist” (tình tiết bất ngờ) liên quan đến tội ác trong quá khứ. Từ đây, kịch bản được bẻ hướng, hé lộ nhiều âm mưu nội bộ gia tộc, khiến một nhân vật muốn báo oán bất chấp. Thông điệp của phim bị đứt đoạn do nội dung không giữ được màu sắc nhân văn như ban đầu.
Ở buổi ra mắt phim hôm 18/2 tại TP HCM, Huỳnh Lập thừa nhận bản thân còn tham lam, nhồi nhét nhiều tình tiết. “Nếu khi xem, mọi người thấy chưa hài lòng, tôi xin hứa lấy đó làm bài học và sẽ sửa các lỗi sai ở phim thứ ba”, anh cho biết.
