Tiến sĩ Nguyễn Thị Bích Yến hiện là Phó Tổng Biên tập Tạp chí WAJ tại Liên Hợp quốc – tại Viên (Cộng hoà Áo), đồng thời là giảng viên thỉnh giảng của một số trường đại học, Chủ tịch ICI International – Tổ chức Liên văn hoá, khoa học và truyền thông quốc tế (Áo). Nhân dịp Tiến sĩ Nguyễn Thị Bích Yến tham gia hội thảo xây dựng bộ nhận diện thương hiệu tỉnh Quảng Ninh do Sở Văn hoá – Thể thao vừa tổ chức, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã có cuộc phỏng vấn bà.
– Để có được Bộ nhận diện thương hiệu Quảng Ninh, theo tiến sĩ, cần tiến hành những bước đi như thế nào?
+ Tôi rất vui khi nhận được lời mời tham vấn cho tỉnh Quảng Ninh xây dựng bộ nhận diện thương hiệu địa phương. Với quan sát của một nhà báo, nhà khoa học, tôi xin đóng góp ý kiến ngắn gọn về việc xây dựng Bộ nhận diện thương hiệu tỉnh Quảng Ninh trải qua 5 bước. Thứ nhất là phân tích thị trường, phân tích các đối thủ cạnh tranh trong và ngoài nước, tập trung so sánh với các địa phương, quốc gia có di sản thiên nhiên thế giới. Đồng thời xác định, hiểu rõ nhu cầu, mong muốn của khách hàng mục tiêu và cả những khách hàng liên quan. Rồi đến xác định các yếu tố văn hoá, xã hội, chính trị, ngoại giao… ảnh hưởng đến thương hiệu. Chúng ta phải định vị được thương hiệu của mình là khác biệt, là độc nhất vô nhị…
Bước thứ hai là xây dựng giá trị và lên ý tưởng, cần xác định giá trị cốt lõi của địa phương, phản ánh được mục tiêu, tầm nhìn, sứ mệnh để từ đó hình thành các ý tưởng hình ảnh/logo, slogan, âm thanh, màu sắc, các biểu tượng liên quan… Tiếp theo là thiết kế các yếu tố nhận diện, cụ thể hoá ý tưởng như logo, màu sắc chủ đạo, phông chữ, biểu tượng và phong cách hình ảnh và phải đảm bảo tính ứng dụng cao trên nhiều nền tảng và vật liệu khác nhau.
Thứ tư là xây dựng hệ thống nhận diện, xây dựng bộ quy tắc, quy chuẩn thương hiệu, chi tiết, như cách sử dụng logo, màu sắc, phông chữ và các yếu tố hình ảnh khác trong các ngữ cảnh khác nhau (cả nền tảng số, in ấn), trên cả hai môi trường thực tế và thực tế ảo hoặc là báo chí truyền thông.
Và bước cuối cùng là triển khai, quản lý và cải tiến. Sử dụng bộ nhận diện thương hiệu trên cả hai môi trường thực tế (các tài liệu in ấn…) và trên thực tế ảo hoặc là trên báo chí truyền thông. Đồng thời giám sát liên tục quá trình này nhằm đảm bảo tính nhất quán và kịp thời nhằm cải tiến các yếu tố nhận diện thương hiệu phù hợp và hấp dẫn các đối tượng công chúng thời đại.
– Như vậy, theo bà, một bộ nhận diện thương hiệu địa phương sẽ gồm những thành phần như thế nào?
+ Bộ nhận diện thương hiệu gồm có tên thương hiệu, logo mà theo tôi nên dùng hình tượng rồng mẹ, rồng con giáng trần, slogan, màu sắc theo tôi nên dùng màu vàng uy quyền và màu của lửa, font chữ cũng phải lựa chọn font uy quyền, hình ảnh thì đương nhiên là Vịnh Hạ Long, âm thanh lựa chọn âm thanh huyền bí, ví dụ ta chọn âm thanh của một bộ phim về rồng.
Tôi mong ước sẽ đóng góp một phần nhỏ bé công sức của mình góp phần định vị thương hiệu mảnh đất xinh đẹp Quảng Ninh, lan toả thương hiệu này ra nước ngoài, giống như cách mà chúng tôi đang làm lâu nay. Ví dụ chúng tôi lan toả di sản thờ cúng Hùng Vương của Việt Nam. Tôi mong định vị nhiều hơn nữa những thương hiệu Việt Nam trên trường thế giới.
Tôi muốn nói rộng hơn là hãy định vị thương hiệu Vịnh Hạ Long không chỉ cho Quảng Ninh mà Hạ Long sẽ là thương hiệu cho quốc gia dân tộc, một thương hiệu mang tính toàn cầu. Sau này nhắc tới Hạ Long là người ta nhớ ngay đến đây là một thương hiệu độc nhất vô nhị của Việt Nam.
Có 3 vấn đề quan trọng cần xác định khi xây dựng chiến lược định vị thương hiệu Hạ Long, Quảng Ninh. Đầu tiên phải là xác định tâm thế. Sau đó là vị thế và địa thế. Cái này có sẵn, có từ trong huyết quản của người Quảng Ninh rồi, vấn đề là chúng ta nhận diện nó thế nào thôi.
– Theo tiến sĩ, xác định tâm thế nghĩa là như thế nào?
+ Tâm thế tự hào khi được sinh sống và có sứ mệnh bảo vệ, bảo tồn và phát triển Vịnh Hạ Long – một trong 7 kỳ quan di sản thiên nhiên thế giới mới. Từ đó, xây dựng chiến lược định vị thương hiệu cho Hạ Long, Quảng Ninh là định vị cho thương hiệu Việt Nam trên trường thế giới. Việc định vị này phải được xây dựng một cách hệ thống, đồng bộ và nhất quán trên cả hai môi trường là môi trường thực tế và thực tế ảo hoặc trên truyền thông. Tôi có thể ví dụ tháp Eiffel – Paris, hay thủ đô âm nhạc cổ điển thế giới ở Áo hay là đài ORF phát sóng trực tiếp chương trình âm nhạc cổ điển hằng năm vào lúc 11h ngày 1/1 năm mới và bán bản quyền cho hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.
– Sau việc xác định tâm thế là những vấn đề gì?
+ Kế đến là xác định địa thế. Xác định tầm quan trọng về vị trí địa lý của tỉnh thuộc phần bờ Tây vịnh Bắc Bộ – khu vực biển Đông Bắc Việt Nam. Ở đây có những trận đánh lịch sử, giữ vững bờ cõi hào hùng của cha ông. Địa thế ở đây là có cảnh quan thiên nhiên độc nhất vô nhị của Hạ Long. Sau đó là xác định vị thế. Làm thế nào để Quảng Ninh giữ vững được vị thế của mình trong lòng người dân Việt Nam, trong lòng bạn bè quốc tế. Quảng Ninh cần tiếp tục có những điều chỉnh trong vấn đề quy hoạch, vấn đề ứng xử xã hội, vấn đề ứng xử văn hoá…
Tôi lấy ví dụ thế này: Đế chế Áo – Hung là một trong 4 đế chế lớn ở châu Âu, nhưng đã bị mất 99% diện tích kể từ sau hai cuộc chiến tranh thế giới. Họ đã làm gì để giữ được vị thế của mình trên trường chính trị châu Âu?. Đó là cắt đất cho xây trụ sở Liên hợp quốc (một trong 4 trụ sở LHQ trên thế giới); định vị là kinh đô âm nhạc thế giới; ra đời và định vị là quê hương của điệu nhảy Waltz (ra đời ở ngoại ô thành Viên (Áo) và ở những vùng núi cao của nước Áo, vào khoảng giữa những năm 1780, điệu waltz bắt đầu thịnh hành khi nó được biểu diễn trong các lễ hội khiêu vũ tại cung điện Hapsburg, rồi dần dần lan ra các quốc gia khác trong những năm sau đó.
– Từ kinh nghiệm tổ chức các sự kiện của Áo, bà có gợi ý gì cho Quảng Ninh?
+ Tôi đề xuất tổ chức 3 sự kiện quốc tế thường niên. Tổ chức các Giải vô địch Taekwondo cảnh sát châu Á, thế giới và Olympic. Ở cấp độ đầu tiên thì tỉnh Quảng Ninh, Bộ Công an và Liên đoàn Taekwondo cảnh sát thế giới vừa phối hợp tổ chức thành công tốt đẹp. Sự kiện này đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng các trọng tài, huấn luyện viên, vận động viên, quan chức, bạn bè quốc tế.
Bản thân tôi đã tác nghiệp cả hai vai trò là làm trọng tài và làm nhà báo nên đã cảm thấu được tấm lòng của họ và đã viết một loạt bài báo quốc tế đăng tải ở châu Âu về sự kiện này. Về vẻ đẹp của cảnh sát Taekwondo châu Á, về vẻ đẹp của cảnh sát và người dân Hạ Long, Quảng Ninh… và nhận được phản hồi tiếp theo của bạn bè quốc tế về Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam rất xúc động. Chưa bao giờ tôi thấy họ xúc động dành nhiều tình cảm lưu luyến Quảng Ninh đến thế.
Việc thứ hai là tổ chức thường niên các trại sáng tác, hội thảo quốc tế cho các nhà điện ảnh, nhà văn, nhà báo, văn nghệ sĩ thế giới quy tụ về Hạ Long. Thứ ba là xây dựng con đường di sản ở Hạ Long theo hình tượng rồng. Ở đó mỗi du khách, chính khách đến Hạ Long xin hãy mang theo 1 viên đá chẳng hạn (có thể thêm một cuốn sách, một kỷ vật của họ) của nước họ gửi tặng cho Hạ Long, Quảng Ninh để xây dựng con đường kỷ niệm này. Nhằm nhắc nhớ dấu chân của họ đã từng lưu lại nơi đây để họ có thể kể cho con cháu đời sau tiếp tục tìm về thăm nơi này, về thăm những kỷ niệm của cha ông họ.
– Trân trọng cảm ơn Tiến sĩ đã trả lời phỏng vấn!
