Giá vàng đang trải qua một đợt “sóng thần” chưa từng có, liên tiếp phá vỡ các kỷ lục lịch sử. Giới chuyên gia nhận định, đằng sau cơn sốt này là bóng dáng của chính sách thuế quan cứng rắn từ Mỹ, biến kim loại quý thành nơi “tránh bão” cho giới đầu tư toàn cầu, nhưng đồng thời cũng gây ra những hệ lụy khó lường cho ngành kim hoàn và nền kinh tế.
Giá vàng “nhảy múa”
Giá vàng thế giới lần đầu tiên vượt mốc quan trọng 2.900 USD/ounce trong phiên 10/2 và đang trong xu hướng tăng. Động lực chính cho đà tăng này là nhu cầu trú ẩn an toàn, khi ông Trump đưa ra các đe dọa áp thuế mới, làm gia tăng lo ngại về nguy cơ chiến tranh thương mại và lạm phát. Cụ thể là giá vàng có lúc chạm tới mức 2.911,30 USD/ounce. Tính từ đầu năm 2025 đến phiên này, giá vàng thế giới đã tăng khoảng 10%. Trong vòng 12 tháng qua, giá vàng tăng khoảng 45%.
Làn sóng tăng giá này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là vai trò “trú ẩn an toàn” của vàng trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và kinh tế gia tăng. Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp thêm thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu, cùng với hành động áp thuế trả đũa hàng hóa Mỹ của Trung Quốc đã làm leo thang cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, khiến giới đầu tư thêm lo ngại và tìm đến vàng.
Chiến lược gia thị trường Bob Haberkorn từ Công ty dịch vụ tài chính RJO Futures nhận định thông tin về thuế quan là động lực chính thúc đẩy giá vàng. Thêm vào đó, đồng USD suy yếu cũng hỗ trợ giá vàng, khiến kim loại quý này trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư quốc tế.
Các ngân hàng trung ương đang tăng cường mua vàng với số lượng lớn, coi đây là kênh đầu tư an toàn trong bối cảnh bất ổn chính trị và kinh tế. Số liệu mới công bố cho thấy tính đến tháng 1/2025, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC tức ngân hàng trung ương) đã mua ròng vàng tháng thứ ba, bất chấp giá vàng cao kỷ lục. Lượng dự trữ vàng của PBoC tăng thêm 0,16 triệu ounce. PBoC nối lại hoạt động mua ròng vàng vào tháng 11/2024, sau 6 tháng tạm dừng. Trước đó, ngân hàng này có 18 liên tục mua ròng vàng.
Theo báo cáo thường niên mới nhất của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), giá vàng đã 40 lần lập kỷ lục trong năm 2024, khi nhu cầu vàng toàn cầu đạt đỉnh lịch sử 4.974 tấn. Xu hướng này tiếp tục kéo dài sang năm 2025.
Theo ông Phillip Streible, chiến lược gia trưởng tại công ty giao dịch hàng hóa kỳ hạn Blue Line Futures, đà tăng liên tục của vàng kể từ tháng 12/2024 có thể tạo ra hiệu ứng mới, đẩy giá lên các mức cao hơn. Ông dự báo giá vàng có thể đạt 3.250-3.500 USD/ounce trong thời gian tới.
Nhiều mối lo mới
Tuy nhiên, giá vàng tăng cao lại đang tạo ra những tác động trái chiều đối với ngành kim hoàn, đặc biệt là tại các trung tâm giao dịch vàng lớn như Hatton Garden (London).
Ông Naqash Anjum, chủ cửa hàng trang sức Touch of Gold, chia sẻ rằng nhiều món đồ trang sức từng vừa túi tiền giờ đã trở nên quá đắt đỏ, khiến doanh số bán hàng giảm sút. Số lượng người muốn bán vàng đang nhiều hơn người mua, ảnh hưởng đến doanh số bán trang sức, đặc biệt trong các dịp lễ như Valentine.
Theo WGC, nhu cầu trang sức toàn cầu đã giảm 11% trong năm 2024, dù tổng chi tiêu cho kim loại quý này vẫn tăng 9%, phản ánh sự tăng giá của vàng.
Không chỉ tác động đến ngành kim hoàn, chính sách thuế quan của Tổng thống Trump còn gây ra một làn sóng chuyển dịch vàng từ Anh sang Mỹ.
Lo ngại về việc nguồn cung tại Mỹ sụt giảm nếu các mức thuế quan trên diện rộng của ông Trump khiến việc nhập khẩu vàng trở nên tốn kém hơn, giá vàng tại Mỹ đã trở nên đắt đỏ hơn so với các khu vực khác.
Ngân hàng trung ương Anh (BoE), nơi nắm giữ lượng vàng dự trữ lớn thứ hai thế giới, đã chứng kiến nhu cầu rút vàng tăng mạnh. Các khung giờ cho phép rút vàng tại BoE đã kín lịch, khi giới giao dịch ồ ạt vận chuyển vàng sang Mỹ để tận dụng lợi thế giá. Phó Thống đốc BoE, ông Dave Ramsden, cho biết lượng vàng dự trữ của BoE đã giảm khoảng 2% kể từ cuối năm 2024.
Tại Nhật Bản, giá vàng tăng cao và lượng khách du lịch phục hồi sau đại dịch COVID-19 đã khiến các vụ buôn lậu vàng gia tăng. Cơ quan hải quan Nhật Bản đang phải tăng cường các biện pháp kiểm soát biên giới, khi các phương thức buôn lậu ngày càng tinh vi hơn, như giấu vàng dạng bột trong quần áo.
Triển vọng khó đoán định
Trong khi giá vàng liên tục lập đỉnh, giới chuyên gia cũng đưa ra những cảnh báo về rủi ro tiềm ẩn. Trang “Liên hợp buổi sáng” (Hong Kong) nhận định, làn sóng tăng giá vàng gần đây có thể do hoạt động đầu cơ, lợi dụng lễ nhậm chức của ông Trump và Tết Nguyên đán để đẩy giá vàng lên cao. Một khi giá vàng tiến gần hoặc vượt ngưỡng 3.000 USD/ounce, nếu không có những biến động lớn về kinh tế, địa chính trị, giá vàng có thể sẽ giảm mạnh. Các nhà đầu tư thông thường được khuyến cáo không nên chạy theo đám đông, tránh rơi vào tình trạng “mua đỉnh, bán đáy”.
Dù có những cảnh báo, nhiều chuyên gia vẫn tin rằng giá vàng sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao trong thời gian tới. Ông Hong Dong Hee, chiến lược gia đầu tư cấp cao tại Ngân hàng Standard Chartered Hàn Quốc, dự báo xu hướng tăng giá vàng sẽ tiếp tục trong nửa đầu năm 2025, nhờ kỳ vọng vào việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) nới lỏng chính sách và nhu cầu về tài sản trú ẩn an toàn trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump. Theo quan điểm của ông, các nhà đầu tư sẽ thấy vàng hấp dẫn khi Fed cắt giảm lãi suất vì lợi suất trái phiếu và tài khoản tiết kiệm giảm, bù đắp cho chi phí cơ hội khi nắm giữ kim loại quý không sinh lời này. Họ có thể tăng lượng vàng nắm giữ bằng USD, nhờ vào chính sách nới lỏng tiền tệ của Fed và sự mất giá của đồng USD.
Tuy nhiên, thị trường vàng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất định, đặc biệt là những diễn biến khó lường trong chính sách thuế quan của Mỹ và cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung. Giới đầu tư cần theo dõi sát sao các diễn biến này để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.
