Từ đặc thù phần đông hộ dân Tiên Yên sống dựa vào sản xuất nông nghiệp, nhiều năm qua, lĩnh vực kinh tế nông nghiệp đã được địa phương quan tâm đầu tư phát triển. Gần đây, Tiên Yên xuất hiện những mô hình sản xuất nông nghiệp có liên kết, sản phẩm tạo ra đạt chuẩn ngon, sạch, an toàn, bổ dưỡng, từ đó nâng cao giá trị.
Qua nhiều năm kiên trì triển khai, hiện nay, Tiên Yên đã định hình được mô hình kinh tế nông nghiệp chủ đạo, đó là “2 con, một cây” với con gà, con tôm và cây bản địa. Đàn gà ở Tiên Yên năm 2024 đạt tới trên 1,3 triệu con, cao hơn so với những năm gần đây. Ngay trong dịp Tết Nguyên đán này, Tiên Yên có sẵn khoảng 120.000 con gà thương phẩm để cung ứng ra thị trường.
Điều đáng nói là đàn gà Tiên Yên ngày càng được chăn nuôi đáp ứng quy trình chất lượng, gà được chăn thả trong không gian rộng, ăn thức ăn là nông sản có sẵn. Một số chủ hộ áp dụng khẩu phần thức ăn phối trộn giảm hình thành mỡ nội tạng gà. Từ tháng 6/2024, riêng 4 hộ dân đã được lựa chọn thí điểm tham gia mô hình chăn nuôi gà áp dụng khẩu phần thức ăn có hàm lượng thảo dược, mở ra hướng chăn nuôi mới với đối tượng nuôi gà Tiên Yên. Dịp cuối năm này, Tiên Yên còn cho ra thị trường sản phẩm gà chế biến ăn sẵn như gà ủ muối hoa tiêu, ủ xì dầu, ủ thảo dược được người tiêu dùng đón nhận.
Tiến đến mục tiêu gia tăng giá trị, cùng với con gà, hiện nay, Tiên Yên có các mô hình sản xuất liên kết, áp dụng các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt, ví như mô hình trồng quế hữu cơ, rau hữu cơ, khoai tây Atlantic. Thời điểm này, Tiên Yên có trên 1.000ha quế thì 200ha quế, trong đó được trồng, chăm sóc và thu hoạch theo tiêu chuẩn hữu cơ. Cả chu trình sản xuất này, người trồng rừng không sử dụng phân, thuốc hoá học, khiến cho chất lượng vỏ quế nâng lên, tỷ lệ tinh dầu và những vi chất có lợi trong cây quế đạt cao.
Anh Sằn A Phật (thôn Khe Lặc, xã Đại Dực) cho biết: Doanh nghiệp liên kết với bà con để trồng quế hữu cơ là Công ty TNHH Hương gia vị Sơn Hà (trụ sở tại tỉnh Yên Bái). Nếu sản phẩm quế của bà con đạt chuẩn, doanh nghiệp này sẽ thu mua cao với giá thị trường, đồng thời còn thưởng thêm với 2.500 đồng/kg. Như năm 2024, chỉ tính giá trị tiền thưởng, gia đình tôi đã đạt đến hơn 70 triệu đồng.
Cây quế hữu cơ đang là loại cây bản địa rất tiềm năng, lợi thế của nông nghiệp Tiên Yên. Trong định hướng phát triển của địa phương này, diện tích trồng quế nói chung, diện tích trồng quế hữu cơ nói riêng sẽ được nâng lên, hướng tới sẽ đạt mục tiêu 30-50% diện tích cây quế là quế hữu cơ.
Năm 2024, lần đầu tiên người tiêu dùng “sốt” rau cải ngọt của Tiên Yên. Nguyên nhân bởi loại rau này đã được cải tiến cách thức trồng, chăm sóc theo hướng hoàn toàn hữu cơ, sạch từ giống cho tới thuốc, phân, nước tưới… Hiện nay, HTX nông nghiệp Điền Xá là đơn vị đầu mối liên kết với các hộ dân để canh tác 5ha rau hữu cơ, nhận trách nhiệm bao tiêu toàn bộ sản phẩm, đồng thời thí điểm thực hiện mô hình làm dưa muối từ cây cải ngọt hữu cơ, tạo nên sản phẩm ăn ngay từ cây rau cải hữu cơ rất lạ miệng và bổ dưỡng.
Riêng đối cây khoai tây Atlantic, đến thời điểm này, sau gần 3 năm đưa vào sản xuất, đồng đất Tiên Yên đã đạt diện tích khoảng 30ha khoai tây Atlantic. Sức hút của mô hình này đối với nông dân Tiên Yên là mối liên kết “5 nhà”, trong đó, có sự hỗ trợ rất lớn từ Viện sinh học nông nghiệp trong khâu cung ứng giống và kỹ thuật canh tác, Công ty TNHH Thực phẩm Orion Vina đảm bảo khâu tiêu thụ sản phẩm. Từ cây khoai tây Atlantic, Tiên Yên không chỉ giảm thiểu tình trạng bỏ ruộng trong vụ Đông diễn ra những năm trước đây, thay vào đó người nông dân được gia tăng giá trị trên héc ta sản xuất với tổng thu nhập 200 triệu đồng/ha khoai tây (canh tác 3 tháng vụ Đông).
Theo bà Đỗ Thị Duyên, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Tiên Yên, bước sang năm 2025 nông nghiệp Tiên Yên tiếp tục đầu tư nhân rộng các mô hình sản xuất có liên kết và chế biến sâu. Trong đó con gà, con tôm và cây rừng bản địa tiếp tục giữ vai trò là nông sản chủ lực, mang lại giá trị chủ yếu cho ngành nông nghiệp địa phương.
