Tại Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII có nhấn mạnh tới việc xây dựng quy hoạch và tổ chức không gian phát triển của quốc gia, của các vùng một cách hợp lý để phát huy tốt nhất lợi thế đặc thù của mỗi vùng, mỗi địa phương, tạo điều kiện tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu, tạo không gian phát triển mới. Từ quan điểm này và dựa trên thực tế địa phương, thời gian qua Quảng Ninh đã tăng cường thúc đẩy, khai thác hiệu quả hợp tác liên kết vùng, tạo đà phát triển KT-XH của tỉnh và các vùng lân cận.
Nằm tại cực Đông Bắc của Tổ quốc, Quảng Ninh được Trung ương xác định là trung tâm liên kết vùng, có vai trò đặc biệt trong thúc đẩy kinh tế khu vực. Sớm nhận diện vai trò của mình, những năm qua, Quảng Ninh đã tích cực hợp tác, liên kết với nhiều tỉnh, thành thông qua các chương trình đánh giá công tác phối hợp chung trên nhiều lĩnh vực; chủ trì triển khai xây dựng nhiều cơ chế, chính sách quan trọng, tạo động lực đẩy mạnh phát triển liên kết vùng.
Trong vòng 10 năm trở lại đây Quảng Ninh đã tập trung khai thác, phát huy tốt nội lực, đồng thời tăng cường thúc đẩy, hợp tác liên kết vùng. Khởi động từ năm 2014, chuỗi các dự án giao thông động lực, trọng điểm được bắt đầu là cao tốc Hạ Long – Hải Phòng, cao tốc đường bộ đầu tiên của tỉnh được khởi công xây dựng. Chỉ sau 2 năm, lần lượt là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn và Cảng tàu khách chuyên biệt Hạ Long đại diện cho cánh cửa bầu trời và cánh cửa đại dương nối thẳng với thế giới, được đầu tư đồng bộ, đi kèm là những giá trị cảnh quan hiện đại, đẳng cấp. Năm 2022, Quảng Ninh chính thức hoàn thành chuỗi cao tốc dọc tỉnh dài 176km, hoàn thành cả 3 cửa ngõ giao thông kết nối với khu vực và thế giới.
Giai đoạn 2021-2025, Quảng Ninh bố trí gần 60.000 tỷ đồng cho phát triển hạ tầng giao thông kết nối liên vùng bằng việc đầu tư các nút giao Đầm Nhà Mạc, Hạ Long Xanh, đây là 2 nút giao lớn nhất tỉnh, đóng vai trò gắn kết hạ tầng giao thông khu vực phía Tây với cao tốc Hạ Long – Hải Phòng – Hà Nội. Cùng với đó, triển khai đầu tư đường ven sông nối cao tốc Hạ Long – Hải Phòng với TP Đông Triều dài 40km, tổng mức đầu tư gần 10.000 tỷ đồng, đóng vai trò quan trọng trong mạng lưới giao thông đối ngoại, đối nội, đồng thời là trục phát triển không gian, kết nối các đô thị quan trọng ở hành lang kinh tế phía Tây của tỉnh.
Quảng Ninh cũng phối hợp với TP Hải Phòng để đầu tư, triển khai các cầu Bến Rừng, Lại Xuân nhằm đánh thức tiềm năng, lợi thế của 2 địa phương; đầu tư các tỉnh lộ nối TP Hạ Long với các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang, đây là những tuyến đường không chỉ kéo gần khoảng cách, thời gian đi lại giữa các tỉnh, mà còn kết nối di sản của các địa phương, mở ra cơ hội lớn cho phát triển du lịch liên vùng.
Không chỉ riêng với TP Hải Phòng, khẳng định vai trò là trung tâm dẫn dắt, kết nối liên kết vùng, Quảng Ninh đã chủ động phối hợp với tỉnh Hải Dương để đầu tư xây dựng cầu Triều, đường ven sông từ cao tốc Hạ Long – Hải Phòng đến TP Đông Triều, kết nối từ đường ven sông sang TX Kinh Môn và TP Chí Linh (tỉnh Hải Dương)… Đồng thời triển khai xây dựng tuyến đường nối từ QL279 (xã Tân Dân, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) đến đường tỉnh 291 (thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang), cũng như tuyến đường tỉnh 342 nối từ TP Hạ Long lên huyện Ba Chẽ sang tỉnh Lạng Sơn để khai thác không gian núi rừng, mở ra cơ hội cho phát triển du lịch Quảng Ninh và các tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng…
Theo TS Hà Thị Thùy Dương, Trưởng Khoa CNXH khoa học (Học viện Chính trị khu vực IV), Quảng Ninh rất chủ động, mạnh dạn trong thực hiện các mô hình mới, chưa có tiền lệ và đạt được hiệu quả rất cao. Đồng thời với đó, với vai trò là tỉnh phát triển của vùng, Quảng Ninh tích cực tham gia xây dựng các cơ chế, chính sách cho tỉnh, cũng như của vùng, thậm chí có tầm ảnh hưởng quốc gia. Những điều này đã giúp cho Quảng Ninh luôn giữ vững đà tăng trưởng GRDP trên 2 con số trong nhiều năm liên tiếp.
Bằng việc kiên trì thực hiện mô hình tổ chức không gian phát triển “Một tâm, hai tuyến, đa chiều, hai mũi đột phá, ba vùng động lực”, đặc biệt là đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông chiến lược, đồng bộ, hiện đại trên địa bàn, Quảng Ninh đã góp phần quan trọng từng bước đồng bộ hóa kết cấu hạ tầng KT-XH trên toàn vùng, bảo đảm nâng cao khả năng kết nối các hành lang kinh tế theo quy hoạch. Qua đó, thúc đẩy phát triển vận tải đa phương thức, khai thác hiệu quả hệ thống cảng biển, cảng hàng không, đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, gắn với các đầu tàu, cực tăng trưởng kinh tế, các đô thị lớn, khu kinh tế trọng điểm, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy liên kết của vùng đồng bằng sông Hồng và hợp tác phát triển “Hai hành lang một vành đai kinh tế” Việt Nam – Trung Quốc.
Trong giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Quảng Ninh định hình tương lai kết nối hạ tầng giao thông quốc gia thông qua 3 tuyến cao tốc (Nội Bài – Bắc Ninh – Hạ Long; Tiên Yên – Lạng Sơn – Cao Bằng; Hải Phòng – Hạ Long – Vân Đồn – Móng Cái); 7 tuyến quốc lộ (QL18A, QL18B, QL18C, QL279, QL10, QL17B, QL4B); 3 tuyến đường sắt quốc gia (Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân; Nam Định – Thái Bình – Hải Phòng – Quảng Ninh; Hạ Long – Móng Cái) và hệ thống các cảng biển phục vụ vùng, quốc gia, quốc tế. Từ định hướng này, Quảng Ninh tạo ra hệ thống giao thông tổng thể, đồng bộ, thông suốt, giữ vai trò gắn kết phát triển liên kết vùng đồng bằng sông Hồng, kết nối các nước ASEAN với Trung Quốc và các nước Đông Bắc Á.
Riêng trong năm 2024, tỉnh đã đưa nhiều giải pháp thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 30-NQ/TW, tạo sự đột phá về phát triển kinh tế nhanh, bền vững, lan tỏa trong phát triển kinh tế vùng, liên vùng; ưu tiên thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng bền vững, bao trùm; nâng cao chất lượng, hiệu quả, tính tự chủ, khả năng thích ứng, sức cạnh tranh của nền kinh tế, thu hút các nhà đầu tư có thương hiệu toàn cầu, có năng lực tài chính lớn, có khả năng đầu tư ổn định, lâu dài, có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao vào các KCN, KKT, nhất là những KCN có hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.
