Trong những năm qua việc thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở luôn được cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị – xã hội của TP Hạ Long quan tâm tổ chức thực hiện tốt. Qua đó, tạo chuyển biến trong tinh thần, trách nhiệm đội ngũ CBCCVC; đồng thời phát huy sự năng động, sáng tạo và quyền làm chủ thực sự của người dân.
TP Hạ Long luôn xác định rõ việc xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở là một trong những nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài; gắn việc phát huy dân chủ với nhiệm vụ phát triển KT-XH, đảm bảo QP-AN, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Các cấp ủy đảng và người đứng đầu cấp ủy trên địa bàn thành phố đã quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở gắn với thực hiện các văn bản của Trung ương về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị. Đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện QCDC trong hoạt động của cơ quan, đơn vị.
Nguyên tắc tập trung dân chủ ở TP Hạ Long được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định, phát huy tối đa trí tuệ tập thể trên cơ sở đề xuất của cá nhân, tập thể thảo luận bàn bạc dân chủ và quyết định theo đa số. Trong thực hiện các quy định, quy chế làm việc, công tác quản lý và phát triển đảng viên, công tác đánh giá, quy hoạch, bố trí, sắp xếp cán bộ… tập thể BCH, BTV, cũng như người đứng đầu đều thực hiện đúng nguyên tắc dân chủ, thẳng thắn, cởi mở trong mọi công việc điều hành thuộc chức trách, nhiệm vụ được giao.
Với sự quan tâm, sâu sát và chỉ đạo quyết liệt của đồng chí Bí thư Thành ủy, các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu các tổ chức cơ sở đảng trực thuộc đã từng bước thay đổi nhận thức, trách nhiệm và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện QCDC ở địa phương.
Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý, điều hành của chính quyền đều chuyển mạnh theo hướng gần dân, sát dân, lắng nghe, tìm hiểu các nguyện vọng chính đáng của nhân dân nhằm đề ra các nhiệm vụ, giải pháp sát với tình hình thực tế để tổ chức thực hiện mang lại hiệu quả thiết thực. Việc phát huy vai trò, trách nhiệm của chủ tịch UBND kiêm trưởng ban chỉ đạo thực hiện QCDC cơ sở được quan tâm, duy trì nền nếp và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Thành phố luôn chú trọng chỉ đạo đẩy mạnh cải cách hành chính, quan tâm thực hiện công tác tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Việc triển khai thực hiện Quy định số 11-QĐi/TW (ngày 18/2/2019) của Bộ Chính trị về trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân đã được cấp ủy, chính quyền từ thành phố tới cơ sở, nhất là người đứng đầu thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, quyết liệt. Công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đi vào nền nếp, có hiệu quả. 9 tháng năm 2024, thành phố tiếp 1.815 lượt công dân; tiếp nhận, giải quyết 1.173/1.390 đơn thuộc thẩm quyền.
HĐND thành phố cũng có nhiều đổi mới trong hoạt động, tổ chức tốt các kỳ họp, quyết nghị ban hành nhiều nghị quyết quan trọng, tổ chức tiếp xúc cử tri, tổng hợp, kiến nghị và theo dõi, giám sát việc giải quyết của UBND các cấp. Các kiến nghị bức thiết của cử tri được Thường trực HĐND, đại biểu HĐND thành phố trực tiếp xuống địa bàn để tiếp xúc, nghe phản ánh và đề nghị UBND thành phố quan tâm giải quyết. Tăng cường giám sát việc thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH, các nghị quyết quan trọng, những vấn đề được dư luận, cử tri, nhân dân quan tâm. Đến nay, HĐND, Thường trực HĐND, các ban HĐND thành phố đã tổ chức triển khai hoàn thành 4/5 cuộc giám sát chuyên đề theo kế hoạch năm; 7 nội dung giám sát, khảo sát thường xuyên, đột xuất; ngoài ra, hằng tháng Thường trực HĐND thành phố triển khai giám sát thường xuyên theo chỉ đạo của Thường trực Thành ủy…
Hoạt động của MTTQ và các tổ chức chính trị – xã hội từ thành phố đến cơ sở tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nghị quyết, chỉ thị, văn bản chỉ đạo của tỉnh, thành phố. Chú trọng giám sát theo chuyên đề, tập trung những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương.
Trong năm 2024, toàn thành phố đã triển khai 11 cuộc kiểm tra, giám sát, phản biện xã hội theo quyết định 217, 218 phù hợp với chức năng, nhiệm vụ hoạt động chuyên biệt của từng tổ chức. 11 tháng năm 2024, Ban Thanh tra nhân dân các xã, phường tổ chức 59 cuộc giám sát, kiến nghị xử lý 3 vụ việc. Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở các xã, phường đã tổ chức 198 cuộc giám sát, qua giám sát phát hiện 5 vụ việc vi phạm, kiến nghị xử lý 34 vụ việc. Hiện nay trên địa bàn thành phố có 243 tổ hòa giải với 1.618 hoà giải viên, các tổ đã hòa giải thành công 260/300 vụ việc.
Từ sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức thành viên, nhất là phát huy vai trò của người đứng đầu và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, việc thực hiện QCDC trên địa bàn TP Hạ Long đã có sự chuyển biến rõ nét; phát huy quyền làm chủ của người dân trong triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH; vận động nhân dân tham gia các phong trào thi đua yêu nước, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân…