Trong quá trình xây dựng NTM, thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, xã Hoành Mô đặc biệt quan tâm và triển khai có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Nhờ đó, mức hưởng thụ văn hóa, đời sống tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên.
Các buổi sinh hoạt của CLB hát then, đàn tính ở xã Hoành Mô luôn đông đủ các thành viên và nô nức tiếng cười nói. Nhà văn hóa xã nơi đây từ khi đi vào hoạt động, dần trở thành nơi sinh hoạt định kỳ hằng tuần để những người có đam mê với nghệ thuật hát then, đàn tính gặp gỡ, giao lưu, trao đổi. Họ cùng nhau chỉnh sửa từng lời hát, tiếng đàn, sáng tác thêm những bài then mới, qua đó góp phần gìn giữ và bảo tồn làn điệu hát then, đàn tính.
Năm 2012, được sự tin tưởng của xã, Nghệ nhân dân gian Trần Sìu Thu cũng là người có uy tín trong xã đã đứng lên thành lập CLB hát then – đàn tính, đưa CLB của Hoành Mô trở thành một trong những CLB văn nghệ truyền thống được thành lập sớm nhất của Bình Liêu. Nghệ nhân dân gian Trần Sìu Thu chia sẻ: “Ban đầu, CLB chỉ có một vài người, nay số lượng thành viên tăng lên là 38 người. Không chỉ duy trì hoạt động đều đặn hằng tuần, tích cực tham gia biểu diễn trong các chương trình của xã, huyện mà khi được huy động chúng tôi còn đi diễn ở tỉnh. CLB hát then – đàn tính xã Hoành Mô cũng thường xuyên có chương trình giao lưu với CLB văn nghệ Đồng Tông, TP Phòng Thành Cảng (Quảng Tây, Trung Quốc). Phấn khởi và tự hào lắm chứ!”
Năm 2020, nhà văn hóa xã Hoành Mô hoàn thành và đi vào hoạt động đã trở thành địa chỉ sinh hoạt thường xuyên với đông đảo người dân. Chiều chiều, nhà văn hóa lại rộn ràng tiếng nói, tiếng cười của các đội bóng chuyền hơi, bóng bàn, tiếng trẻ con nô đùa… Đây còn là nơi cán bộ xã gặp gỡ, tuyên truyền, trao đổi với bà con về các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nơi các thành viên trong Hội Nông dân chỉ cho nhau kỹ thuật mới và chia sẻ kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp như triển khai thí điểm mô hình trồng cam, trồng thanh long, hay mô hình phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn nhà truyền thống…
Hoạt động phong phú và hiệu quả như vậy một phần là do năm 2022, Nhà văn hóa xã Hoành Mô được Sở VH-TT chọn để xây dựng mô hình điểm nâng cao hiệu quả hoạt động các thiết chế văn hóa, thể thao cấp xã. Theo đó, Sở VH-TT đã tổ chức hội nghị tập huấn tại xã để hướng dẫn tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao. Đồng thời, biên soạn tài liệu hướng dẫn hoạt động, hướng dẫn kiện toàn bộ máy tổ chức, quy chế, nội quy hoạt động và hướng dẫn thực hành một số kỹ năng cơ bản để duy trì và phát triển phong trào văn hoá, thể thao.
Đến nay, xã Hoành Mô có 6 CLB văn nghệ, trong đó có 1 CLB cấp xã và 5 CLB cấp thôn với tổng số trên 150 thành viên. 14/14 thôn có nhà văn hóa đạt chuẩn theo quy định. Tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 95,1% trong năm 2024. Việc xây dựng đời sống văn hóa tại Hoành Mô không chỉ là đích đến mà còn là động lực cho phát triển kinh tế – xã hội bền vững và giúp xã hoàn thành các mục tiêu xây dựng NTM.
Ông Giáp Văn Ngôn, Chủ tịch UBND xã Hoành Mô, cho biết: Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” có tác động tích cực đến nhiều mặt của đời sống và xã hội của xã, nhất là trong xây dựng NTM, không chỉ giúp xây dựng môi trường văn hóa mà còn giúp xây dựng khối đại đoàn kết trong nhân dân, huy động sự tham gia của người dân trong thực hiện các nhiệm vụ chung. Năm 2023, để hoàn thành tuyến đường liên thôn Nà Choòng dài 3,7km, các hộ dân ở thôn Nà Choòng và Ngàn Cậm đã hiến 3,95ha đất, gần 500 cây hồi, 7.500 cây quế, keo, bạch đàn… Năm nay, để khởi công con đường dài 1,4km dẫn lên rừng sản xuất tại thôn Đồng Thanh, người dân cũng hiến 1,3ha đất lâm nghiệp, 120 cây hồi, 180 cây thông. Tại Đại hội Dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ninh lần thứ IV – năm 2024, nhân dân và cán bộ xã Hoành Mô được Chủ tich UBND tỉnh tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2019-2024”.
Cũng theo ông Ngôn, năm 2025 khi Hoành Mô phấn đấu về đích NTM kiểu mẫu, xã sẽ tiếp tục tập trung triển khai có chiều sâu và trọng điểm phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, coi đây vừa là động lực vừa là mục tiêu để Hoành Mô nâng chất các tiêu chí, xây dựng Hoành Mô trở thành một xã biên giới vừa có đời sống nhân dân phát triển, vừa có văn hóa giàu bản sắc.
