Để phát triển ngành cơ khí Việt Nam cần bổ sung và điều chỉnh một số cơ chế, chính sách mới nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực này.
Chính sách ưu đãi về thuế và tín dụng
Chính phủ cần đưa ra các chính sách ưu đãi thuế nhằm khuyến khích doanh nghiệp cơ khí đầu tư vào công nghệ và máy móc hiện đại. Các doanh nghiệp tham gia vào sản xuất sản phẩm cơ khí chất lượng cao, có giá trị gia tăng lớn nên được miễn, giảm thuế trong một khoảng thời gian nhất định.
Ngoài ra, cần có các gói tín dụng ưu đãi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành cơ khí. Việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi sẽ giúp doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ mới, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Phát triển công nghiệp hỗ trợ
Ngành cơ khí cần sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng để phát triển đồng bộ. Chính phủ nên khuyến khích đầu tư vào các ngành công nghiệp hỗ trợ thông qua các chính sách ưu đãi về đất đai, vốn và thuế. Đồng thời, cần xây dựng các khu công nghiệp chuyên biệt cho ngành cơ khí nhằm tập trung nguồn lực và tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác giữa các doanh nghiệp.
Chính sách thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D)
Việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực sáng tạo và phát triển công nghệ mới trong ngành cơ khí. Chính phủ có thể hỗ trợ bằng cách tăng cường các chính sách tài trợ nghiên cứu, hỗ trợ kỹ thuật và khuyến khích hợp tác giữa các doanh nghiệp cơ khí và các viện nghiên cứu, trường đại học. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào R&D thông qua quỹ đổi mới sáng tạo.
Chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
Ngành cơ khí cần nguồn nhân lực có kỹ năng cao để đáp ứng yêu cầu sản xuất và sáng tạo công nghệ. Chính phủ cần có chính sách đào tạo và nâng cao trình độ tay nghề cho lao động ngành cơ khí thông qua việc xây dựng các chương trình đào tạo nghề chuyên sâu, thúc đẩy hợp tác giữa các trường nghề và doanh nghiệp. Cũng cần tạo cơ hội cho các kỹ sư, công nhân ngành cơ khí tham gia vào các khóa đào tạo quốc tế để học hỏi công nghệ và kỹ năng tiên tiến.
Chính sách thu hút đầu tư nước ngoài (FDI)
Ngành cơ khí Việt Nam cần tiếp tục thu hút đầu tư từ các tập đoàn quốc tế nhằm nâng cao công nghệ và năng lực sản xuất. Chính phủ có thể tạo ra các chính sách ưu đãi đặc biệt để thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực cơ khí, bao gồm việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, hỗ trợ pháp lý và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư. Đồng thời, cần khuyến khích các doanh nghiệp trong nước liên doanh, hợp tác với đối tác nước ngoài để chuyển giao công nghệ và phát triển sản phẩm chất lượng cao.
Tăng cường liên kết vùng và quốc tế
Việc thúc đẩy liên kết giữa các doanh nghiệp cơ khí trong nước và với các đối tác quốc tế sẽ giúp cải thiện khả năng cạnh tranh. Chính phủ có thể hỗ trợ thông qua việc thiết lập các khu công nghiệp liên kết vùng chuyên biệt, nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường, công nghệ và nguồn nhân lực.
Hỗ trợ tiếp cận thị trường quốc tế
Ngành cơ khí cần hỗ trợ từ chính phủ trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu. Các chính sách xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hội chợ quốc tế, mở rộng các hiệp định thương mại tự do (FTA) để giảm thiểu rào cản thương mại và thuế quan, sẽ giúp các sản phẩm cơ khí Việt Nam tiếp cận với thị trường quốc tế dễ dàng hơn. Chính phủ cũng cần xây dựng các chương trình xúc tiến thương mại đặc thù dành cho ngành cơ khí nhằm tăng cường xuất khẩu các sản phẩm cơ khí ra thị trường toàn cầu.
Khuyến khích chuyển đổi số trong ngành cơ khí
Việc áp dụng các công nghệ số và tự động hóa trong sản xuất cơ khí có thể giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí và cải thiện chất lượng sản phẩm. Chính phủ có thể hỗ trợ doanh nghiệp cơ khí trong việc chuyển đổi số thông qua các gói hỗ trợ tài chính, đào tạo và tư vấn kỹ thuật. Cần phát triển các mô hình sản xuất thông minh (smart manufacturing) và hệ thống quản lý sản xuất dựa trên dữ liệu để tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Việc bổ sung và hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ ngành cơ khí là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững và nâng cao khả năng cạnh tranh của ngành này. Chính phủ, doanh nghiệp và các cơ quan liên quan cần phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện các chính sách, từ đó giúp ngành cơ khí Việt Nam từng bước tiếp cận và vươn lên trên thị trường quốc tế.
