Năm 2024, TP Hạ Long dành gần 3.100 tỷ đồng bố trí cho 284 dự án. Tính đến hết ngày 21/8, thành phố mới giải ngân được trên 618 tỷ đồng (khoảng 20% kế hoạch). Thực tế này yêu cầu thành phố cần có những giải pháp quyết liệt hơn nữa trong công tác giải ngân đầu tư công để hoàn thành mục tiêu đặt ra.
Dù đã quyết tâm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm nhưng sau gần 8 tháng, tỷ lệ giải ngân vốn của thành phố vẫn rất thấp. Theo báo cáo của UBND thành phố, trong 618 tỷ đồng đã giải ngân thì nguồn vốn ngân sách tỉnh cấp bổ sung có mục tiêu mới giải ngân gần 53 tỷ đồng (đạt 5% kế hoạch), nguồn vốn ngân sách thành phố tự cân đối giải ngân là trên 565 tỷ đồng (đạt 30% kế hoạch). Với kết quả này, số vốn giải ngân của TP Hạ Long trong 8 tháng năm 2024 không đạt theo yêu cầu đề ra và thấp hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm 2023.
Tiến độ giải ngân thấp được UBND thành phố rà soát, đánh giá là do các dự án từ nguồn ngân sách tỉnh gặp khó khăn. Hiện dự án Đường nối từ TL342 đến QL279 (qua trung tâm xã Sơn Dương) đang bị thiếu đất đắp nền. Đặc biệt, đối với dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu Bệnh viện Đa khoa tỉnh và các cơ sở y tế – giáo dục chất lượng cao tại khu vực Nam Cầu Trắng (phường Hồng Hà, phường Hà Tu) có số vốn 800 tỷ đồng (chiếm tới trên 1/4 tổng vốn đầu tư công năm 2024 của thành phố) nhưng hiện nay do chưa thống nhất được phương án bồi thường GPMB với ngành Than nên thành phố chưa có mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu thi công.
Bên cạnh đó, công tác thanh, quyết toán dự án hoàn thành, dự án chuyển tiếp và tiến độ khởi công mới còn chậm. Cụ thể, đối với nhóm 119 dự án hoàn thành, chuyển tiếp hiện còn 4 dự án đang thực hiện các thủ tục đầu tư, 10 dự án có khối lượng thi công hoàn thành dưới 50%.
Đối với 72 dự án khởi công mới của năm 2024 do UBND thành phố quyết định đầu tư hiện mới có 37 dự án hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư, ký hợp đồng và khởi công; 5 dự án đang tổ chức lựa chọn nhà thầu; 30 dự án đang hoàn thiện công tác chuẩn bị đầu tư, ký hợp đồng và khởi công.
Đối với 93 dự án do UBND xã, phường quyết định đầu tư có 26 dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư; 23 dự án đang triển khai thi công có khối lượng dưới 50%.
Qua công tác kiểm tra, giám sát cho thấy nguyên nhân khách quan là do Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 điều chỉnh cách tính giá bồi thường theo hướng có lợi hơn cho người dân, vì vậy, để đảm bảo quyền lợi của người dân, thành phố đã xây dựng phương án bồi thường mới, nên giải ngân chậm so với kế hoạch ban đầu. Mặt khác, trong công tác lựa chọn nhà thầu, Luật Đấu thầu 2023 có hiệu lực từ ngày 1/1/2024 nên đến cuối tháng 4, các văn bản hướng dẫn mới được ban hành đầy đủ, dẫn đến kéo dài thời gian lựa chọn nhà thầu và các thủ tục khác.
Không những vậy, một số dự án có vốn đầu tư lớn của thành phố cũng đang gặp vướng mắc về công tác quy hoạch phân khu, đất đắp nền và đang trong quá trình phối hợp với các sở, ngành để tháo gỡ, nên chưa thể giải ngân ngay được số vốn đã bố trí. Đơn cử như: Dự án Đường nối từ TL342 đến QL279 (qua trung tâm xã Sơn Dương); dự án cải tạo tuyến đường Vân Phong (phường Hoành Bồ); Trụ sở công an các xã…
Trước tình trạng giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp, ngày 23/8, Ban Thường vụ Thành ủy Hạ Long đã làm việc với các đơn vị liên quan để nhận diện rõ những hạn chế, điểm nghẽn và tìm giải pháp tháo gỡ trong 3 tháng cuối năm 2024. Theo đó, Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố phải đẩy nhanh tiến độ hoàn thành thủ tục đầu tư, đấu thầu, phấn đấu khởi công tất cả các công trình, dự án đã được phân bổ vốn trước ngày 30/9/2024. Phòng Tài chính – Kế hoạch chủ động rà soát, đánh giá khả năng giải ngân của từng dự án để có phương án điều chỉnh kế hoạch vốn từ những dự án chậm giải ngân sang dự án giải ngân tốt, có nhu cầu bổ sung vốn nội bộ của các chủ đầu tư theo quy định.
Đồng thời, các đơn vị liên quan phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hiện trường, đôn đốc các nhà thầu, tư vấn đẩy nhanh tiến độ; phân công cụ thể lãnh đạo chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện, nhất là với những dự án đã có mặt bằng thi công; yêu cầu các chủ đầu tư nêu cao trách nhiệm, phát huy vai trò của người đứng đầu và tinh thần trách nhiệm của từng cá nhân có liên quan, coi đây là căn cứ quan trọng khi đánh giá xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao trong năm 2024 của tập thể, cá nhân. Đối với các dự án hoàn thành, khẩn trương công tác nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng, hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục để trình duyệt quyết toán dự án hoàn thành.
Đồng chí Vũ Quyết Tiến, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Hạ Long, khẳng định: Giải ngân đầu tư công có vai trò rất quan trọng với phát triển kinh tế – xã hội, hoàn thiện hệ thống hạ tầng chiến lược, tạo không gian phát triển mới cho thành phố. Do đó, thành phố sẽ siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công, kiên quyết xử lý nghiêm trường hợp chậm trễ.
