Dân quân tự vệ (DQTV) là LLVT quần chúng ở cơ sở, không thoát ly sản xuất, công tác. Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, lực lượng này vừa xây dựng, bảo vệ an ninh quốc phòng, vừa bám sát cơ sở, đi đầu trong thực hiện những chủ trương, chính sách của Đảng, tham gia các hoạt động xã hội…
TX Quảng Yên đã thực hiện hiệu quả nhiệm vụ về xây dựng lực lượng DQTV, nhất là triển khai Đề án tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV giai đoạn 2021-2025 của thị xã theo Nghị quyết số 01/NQ-HĐND ngày 27/8/2021 của HĐND tỉnh. Trung tá Ngô Doãn Lương, Chính trị viên Ban CHQS thị xã, cho biết: Triển khai Đề án, Ban tập trung xây dựng lực lượng cơ động tại chỗ và lực lượng rộng rãi, đảm bảo có quy mô tổ chức biên chế phù hợp với tổ chức hành chính trên từng địa bàn dân cư và các loại hình tổ chức sản xuất, kinh doanh. Đến nay lực lượng DQTV thị xã được biên chế là 2.041 đồng chí, đạt tỷ lệ 1,3% so với dân số; tổng số 27 đơn vị DQTV, trong đó có 19 đơn vị dân quân, 8 đơn vị tự vệ. Cụ thể: Dân quân cơ động, dân quân phòng không xây dựng cấp trung đội; dân quân tại chỗ xây dựng cấp trung đội, tiểu đội, tổ; dân quân pháo binh xây dựng cấp đại đội, trung đội, khẩu đội…
Để xây dựng lực lượng DQTV đạt chất lượng tốt, công tác tuyển chọn được thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, đảm bảo phẩm chất, đạo đức tốt, có văn hóa, sức khỏe, đủ độ tin cậy về chính trị. Từ năm 2021 đến nay, thị xã dành trên 50 tỷ đồng thực hiện đảm bảo chế độ, chính sách cho DQTV. Lực lượng này được trang sắm, cấp đầy đủ các loại trang phục, vũ khí, nhiều loại công cụ hỗ trợ, như: Mũ chống va đập, khiên chắn, dùi cui cao su, đèn pin. Ban CHQS thị xã đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, các xã, phường từng bước hoàn thiện các thủ tục pháp lý, xây dựng thao trường huấn luyện cho lực lượng DQTV; xây mới, sửa chữa trụ sở làm việc của ban CHQS cấp xã.
Hằng năm, 100% cơ sở, lực lượng DQTV được huấn luyện với phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”; coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, thường xuyên đổi mới phương pháp huấn luyện sát với thực tế của địa phương, đơn vị. Đặc biệt chú trọng rèn luyện nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị; hành động kỹ, chiến thuật, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác huấn luyện hằng năm được cấp trên đánh giá đạt khá; năm 2021 đạt tỷ lệ 89,9%, năm 2022 đạt tỷ lệ 88,8%, năm 2023 đạt 94,5%, năm 2024 hiện đạt 52,9%.
Đi đôi với đó, thị xã chú trọng tổ chức các hội thi, hội thao cấp thị xã và tổ chức tập luyện, tham gia các hội thi, hội thao cấp tỉnh, dành được thành tích cao: Giải ba toàn đoàn Hội thao trung đội dân quân cơ động cấp tỉnh năm 2022; giải nhất toàn đoàn Hội thi bắn đạn thật trung đội súng máy phòng không 12,7mm cấp tỉnh năm 2023; giải ba toàn đoàn Hội thao bắn súng quân dụng lực lượng thường trực và DQTV năm 2024.
Lực lượng DQTV được biên chế ở xã, phường chủ động phối hợp cùng các lực lượng khác trên địa bàn thực thi pháp luật của Nhà nước; tham gia vận động quần chúng nhân dân; tham gia phòng chống dịch bệnh, khắc phục thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Qua đó góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững mạnh, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.