Nhà thơ Hoàng Cát – được cho là hình tượng “’em” trong bài ”Biển” của Xuân Diệu – qua đời ở tuổi 82.
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều cho biết nhà thơ Hoàng Cát mất lúc 16h15 ngày 1/7, sau thời gian dài chống chọi căn bệnh ung thư.
Lễ tang của nhà thơ được tổ chức lúc 10h30 ngày 4/7, tại nhà tang lễ bệnh viện Thanh Nhàn. 12h cùng ngày, gia đình tổ chức truy điệu và đưa tang ông. Nhà thơ sẽ được an táng tại nghĩa trang Quán Dền, Hà Nội.
Theo ông Nguyễn Quang Thiều, nhà thơ Hoàng Cát là một người ”sống ngay thẳng, trung thực, tràn ngập yêu thương, không bao giờ đi vòng trên đường đời và trong sáng tạo thơ ca”. Ông sinh năm 1942 tại xã Hùng Tiến, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Sau khi học xong Trung cấp Cơ điện Hà Nội, ông về làm công nhân tại Nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo, Hà Nội. Khi ấy, Hoàng Cát bắt đầu viết văn, làm thơ.
Năm 1965, Hoàng Cát vào chiến trường Thừa Thiên – Huế, sau đó bị thương, phải mang chân giả. Sau năm 1971, ông xuất ngũ về Hà Nội, tiếp tục sáng tác. Ông là tác giả của nhiều tập thơ như Tháng giêng dai dẳng, Ngôi sao biếc, Mùa thu – tình yêu cuộc đời, Thanh thản, cùng tập truyện ngắn Chuyện tình của Xin.
Thời điểm mới làm thơ, Hoàng Cát có duyên gặp gỡ và thân thiết Xuân Diệu. Ông từng thừa nhận rằng Xuân Diệu dành cho mình một tình yêu lớn, thứ tình cảm giúp ông vượt qua những thời điểm khó khăn, đồng thời chỉ ông cách làm thơ và nuôi dưỡng ước mơ. Về phía mình, ông luôn thương và chiều chuộng Xuân Diệu hết mực.
Hoàng Cát được cho là nguồn cảm hứng để Xuân Diệu sáng tác bài thơ Biển năm 1962, mô tả những cảm xúc cháy bỏng của tình yêu đôi lứa: “Anh xin làm sóng biếc. Hôn mãi cát vàng em. Hôn thật khẽ, thật êm. Hôn êm đềm mãi mãi. Đã hôn rồi, hôn lại. Cho đến mãi muôn đời. Đến tan cả đất trời. Anh mới thôi dào dạt…”.
Nhà thơ Đặng Vương Hưng từng kể trong một lần đến thăm Hoàng Cát, ông thấy trong cuốn sổ tay của nhà thơ có bài Biển và dòng chữ mà Xuân Diệu chép tay, ghi rằng: “Tặng em Hoàng Cát của anh”.
Sinh thời, Hoàng Cát trải qua những năm tháng cực khổ, phải làm 17 nghề để kiếm sống như bán nước chè, làm nem chạo, dán hộp thuốc. Khi gần 70 tuổi, ông đối diện bệnh thoát vị ổ bụng và ung thư hạch cổ. Trong thời gian ấy, nhà thơ duy trì việc sáng tác, từng ra mắt tập Cảm tạ cuộc đời (2015), cho thấy ý chí kiên cường, gửi gắm tình yêu cuộc sống.
