Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ than cho thị trường, hiện ở 3 vùng: Cẩm Phả, Hạ Long và Uông Bí – Đông Triều, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đều có hệ thống kho cảng chứa than. Tuy nhiên, đặc thù hệ thống kho, cảng có nhiều phương tiện tàu thủy ra vào tiềm ẩn nguy cơ dễ xảy ra sự cố tràn dầu, tác động xấu tới môi trường xung quanh. Để hạn chế mức thấp nhất liên quan đến phòng ngừa sự cố tràn dầu, các đơn vị TKV đã chủ động xây dựng phương án ứng phó trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Các chuyên gia môi trường nhận định, sự cố tràn dầu làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái biển, tác động tiêu cực đến các hoạt động kinh tế, nhất là những hoạt động liên quan đến khai thác và sử dụng tài nguyên hải sản, các tổ chức, cá nhân sinh sống và có hoạt động phát triển ven bờ như đánh bắt, nuôi trồng thủy sản, du lịch… Nguy cơ tràn dầu là sự cố xảy ra khá phổ biến từ các hoạt động khai thác, tìm kiếm, vận chuyển dầu khí trên biển, hoặc do hiện tượng rò rỉ dầu từ các phương tiện khai thác thủy sản, tàu vận tải. Nếu xảy ra tràn dầu phải mất thời gian dài môi trường mới có thể phục hồi. Xác định tác động liên quan đến sự cố tràn dầu sẽ đe dọa trực tiếp đến môi trường xung quanh, thời gian gần đây, TKV yêu cầu các đơn vị tăng cường giải pháp ứng phó hiệu quả sự cố tràn dầu.
Công ty Tuyển Than Hòn Gai là đơn vị tiêu thụ than chính của TKV tại khu vực TP Hạ Long. Trung bình mỗi năm, đơn vị tiêu thụ hơn 10 triệu tấn than các loại, trong đó, tiêu thụ trên 5 triệu tấn than qua cảng Làng Khánh (còn lại vận chuyển bằng ô tô và băng tải). Để đáp ứng nhu cầu vận chuyển than, hằng ngày có hàng trăm lượt phương tiện tàu thủy ra vào khu vực cảng Làng Khánh bốc rót than tiêu thụ.
Trong khi đó, hệ thống cảng Làng Khánh có đặc thù luồng lạch nguồn nước chảy ra vịnh Cửa Lục rồi đổ ra Vịnh Hạ Long. Quá trình sản xuất, kinh doanh tại khu vực cảng Làng Khánh, Công ty Tuyển Than Hòn Gai triển khai các giải pháp bảo vệ môi trường tổng thể. Bên cạnh các giải pháp phòng chống bụi, than trôi, Công ty chủ động ứng phó với sự cố tràn dầu. Hiện Công ty hợp tác phối hợp với Công ty CP SOS Môi trường duy trì đội ứng phó xử lý sự cố tràn dầu giám sát 24/24h, sẵn sàng tham gia ứng phó, xử lý mọi tình huống.
Theo lãnh đạo Công ty Tuyển than Hòn Gai, hằng năm, đơn vị tổ chức 1-2 cuộc diễn tập nâng cao các kỹ năng ứng phó sự cố tràn dầu. Gần đây nhất, cuối năm 2023 tại Cụm bến số 3, cảng Làng Khánh, Công ty phối hợp với Công ty CP SOS Môi trường tổ chức diễn tập nâng cao các kỹ năng ứng phó sự cố tràn dầu. Dự kiến tháng 8/2024, Công ty Tuyển than Hòn Gai tiếp tục tổ chức diễn tập nâng cao các kỹ năng ứng phó sự cố tràn dầu tại cảng Làng Khánh.
Ngoài ra, Công ty Tuyển than Hòn Gai còn đẩy mạnh tuyên truyền đến người điều khiển phương tiện về công tác phòng ngừa, phối hợp ứng phó sự cố tràn dầu tại chỗ, có thể hành động kịp thời và thống nhất khi có sự cố tràn dầu xảy ra. Bằng các giải pháp trên, nhiều năm gần đây, tại khu vực cảng Làng Khánh do Công ty Tuyển than Hòn Gai quản lý không xảy ra sự cố tràn dầu nào, góp phần bảo vệ môi trường biển xung quanh.
Hiện nay, TKV có 4 đơn vị tiêu thụ than chính qua hệ thống các kho, cảng gồm: Công ty Tuyển than Cửa Ông; Công ty Tuyển than Hòn Gai; Công ty Kho vận Đá Bạc; Công ty Kho vận và Cảng Cẩm Phả. Tại khu vực Cẩm Phả có cảng chính Cửa Ông và cảng chuyển tải Hòn Nét. Khu vực Hạ Long có cảng Làng Khánh. Riêng khu vực Uông Bí – Đông Triều có cảng Bến Cân và Điền Công. Bên cạnh đó, TKV còn có một số hệ thống các cảng vệ tinh nhỏ, như: Kho cảng Km6, Kho cảng Hóa chất – Mông Dương… Hệ thống cảng của TKV đã và đang được đầu tư nâng cấp thiết bị bốc rót hiện đại, xây dựng hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng phục vụ việc nhập, pha trộn than tại các cảng để phù hợp với nhu cầu tiêu thụ than trong nước và xuất khẩu.
Song song với nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh, TKV xác định hằng năm, các phương tiện ra vào cảng sử dụng một lượng lớn dầu chạy thiết bị, máy móc, phương tiện, do đó chủ động ứng phó với những tình huống sự cố tràn dầu luôn được đặt lên hàng đầu. Cùng với Công ty Tuyển than Hòn Gai, hiện các đơn vị của TKV chủ động xây dựng những phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố tràn dầu phù hợp với đặc thù sản xuất, kinh doanh.
Đáng chú ý, Tập đoàn yêu cầu tại các khu vực trọng điểm có nguy cơ cao xảy ra sự cố tràn dầu, các đơn vị cần tiếp tục phối hợp với các trạm ứng phó sự cố tràn dầu đặt tại Cẩm Phả, Hạ Long, Uông Bí có giải pháp phòng ngừa, ứng phó và khắc phục ô nhiễm môi trường biển thường xuyên tổ chức diễn tập đưa ra những tình huống giả định sự cố tràn dầu và giải pháp phối hợp xử lý nhanh, hiệu quả. Thông qua diễn tập giúp cán bộ, công nhân viên các đơn vị cập nhật kiến thức và nhận thức rõ nguy cơ tiềm ẩn trong phòng ngừa và ứng phó sự cố tràn dầu; kinh nghiệm ứng phó giảm thiệt hại về người, tài sản và bảo vệ môi trường.
