UNESCO chính thức ghi danh “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế’ của Việt Nam vào danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Chiều 8/5, tại Kỳ họp thứ 10 của Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương diễn ra ở TP Ulan Bator (Mông Cổ), UNESCO chính thức ghi danh Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế của Việt Nam vào danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Kỳ họp lần này được tổ chức dưới 2 hình thức trực tuyến và trực tiếp, gồm 131 đại biểu đến từ 23/46 quốc gia thành viên đại diện khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Đoàn Việt Nam có đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, Ủy ban quốc gia Chương trình ký ức thế giới của Việt Nam và tỉnh Thừa Thiên Huế.
Tại kỳ họp, TS. Vũ Thị Minh Hương, nguyên Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, Uỷ viên Hội đồng Di sản văn hoá quốc gia đã tái cử chức danh Phó Chủ tịch Uỷ ban Ký ức thế giới UNESCO khu vực châu Á – Thái Bình Dương nhiệm kỳ 2024 – 2028. Đồng thời, toàn thể đại biểu của 23 quốc gia thành viên bỏ phiếu thông qua 20/20 hồ sơ ghi vào danh mục Di sản tư liệu châu Á – Thái Bình Dương của các quốc gia.
Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế là dương bản duy nhất, hiện đặt trước sân Thế Tổ Miếu trong Hoàng cung Huế, gồm 162 hình ảnh và chữ Hán được vua Minh Mạng cho đúc tại Huế vào năm 1835, hoàn thành năm 1837.
Đây là nguồn tư liệu độc đáo, quý hiếm được giới nghiên cứu Việt Nam và nước ngoài rất quan tâm bởi mang giá trị nội dung về lịch sử, văn hóa, giáo dục, địa lý, phong thủy, y dược, nghệ thuật thư pháp. Đặc biệt là đề cao thân phận của phụ nữ, vua Minh Mạng đã dùng hình thức đặt tên phụ nữ lên dòng kênh để ghi dấu công lao, điều rất hiếm thấy dưới chế độ phong kiến.
Đáng lưu ý nhất là nghệ thuật đúc đồng và kỹ thuật của người thợ nhằm tạo nên tác phẩm đặc sắc, độc đáo. Do ảnh hưởng sâu đậm nền văn hóa phương Đông về quan niệm con số “9” và đúc chín đỉnh bao hàm ý nghĩa tính thống nhất, trường tồn của triều đại.
Các bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng đảm bảo tính nguyên vẹn, là “nhân chứng” lịch sử chứng kiến sự thăng trầm của triều đại, di sản tư liệu này được thể hiện dưới dạng hình ảnh và chữ Hán vẫn còn nguyên vẹn, ngay cả vị trí đặt chín chiếc đỉnh cũng chưa từng bị dịch chuyển.
Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế còn lưu trữ các giá trị về mối quan hệ giao thoa và tiếp xúc văn hóa xã hội của Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Đông Á.
Việc Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế được ghi danh Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đã nâng tổng số di sản tư liệu của Việt Nam được UNESCO ghi danh lên 10 di sản (gồm 3 di sản tư liệu thế giới và 7 di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương).
Việt Nam có 3 tư liệu được công nhận Di sản tư liệu thế giới: Mộc bản triều Nguyễn; Bia Tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám; Châu bản triều Nguyễn.
6 di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương gồm: Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm, Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế, Mộc bản trường học Phúc Giang, Hoàng hoa sứ trình đồ, Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn – Đà Nẵng, Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh.
