Sau thời gian dài bị xuống cấp, vừa qua, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã ra thông báo về việc tạm dừng đón khách tại Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn kể từ ngày 25/4, để thực hiện việc bảo dưỡng, sửa chữa một số hạng mục tại đây…
Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn chỉ là một trong tổng thể nhiều công trình, dịch vụ phục vụ du khách tham quan, trải nghiệm tại khu vực làng chài Cửa Vạn trên Vịnh Hạ Long. Vì vậy, ngoại trừ công trình này dừng đón khách, các hoạt động tham quan khu vực làng chài và trải nghiệm các dịch vụ du lịch (chèo đò, chèo kayak…) vẫn được tiếp tục duy trì nhằm phục vụ khách du lịch.
Sớm tu bổ các công trình nổi trên Vịnh
Đầu tháng 4 vừa qua, khi đến tham quan, tác nghiệp tại đây, chúng tôi đã được chứng kiến rõ nét mức độ xuống cấp nghiêm trọng của công trình. Khu nhà trung tâm bị nghiêng lệch, tình trạng vỡ vụn, han rỉ nghiêm trọng phổ biến ở các bộ phận tiếp giáp với mặt Vịnh Hạ Long. Một số khu vực phải chăng dây để giằng giữ các cột, khu nhà với nhau. Việc đi lại trên mặt các tấm ván gỗ cũng chứa đựng không ít rủi ro, cần có nhân viên phụ trách khu vực dẫn đường chúng tôi mới dám đi xung quanh. Các khu nhà bè bảo tồn của ngư dân lân cận đóng cửa, gần như bỏ hoang…
Theo chia sẻ của nhân viên Ban Quản lý Vịnh Hạ Long làm việc tại đây thì sau thời gian chịu ảnh hưởng của dịch, thưa vắng khách, kể từ đầu năm nay, làng chài Cửa Vạn bắt đầu thu hút trở lại khách tham quan. Mỗi ngày, Cửa Vạn đón khoảng trăm khách, chủ yếu là khách quốc tế đến từ các tàu nghỉ đêm trong khu vực. Du khách tới tham quan Trung tâm Văn hoá nổi Cửa Vạn, chèo kayak, ngồi thuyền nan ngắm cảnh làng chài…
Quả thực, làng chài Cửa Vạn vẫn là một trong những khu vực có vẻ đẹp cảnh quan làm xiêu lòng bất cứ du khách nào. Không chỉ là núi đá bao quanh, mặt vịnh trong xanh, êm đềm lặng sóng mà những khu nhà nổi của ngư dân Cửa Vạn năm nào càng khiến khung cảnh nên thơ, giàu sức sống hơn. Có lẽ vì thế mà làng chài Cửa Vạn từng nhiều lần được vinh danh là một trong những làng chài đẹp nhất thế giới bởi vẻ đẹp yên bình và lưu giữ được các giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng, mang đến những trải nghiệm thú vị cho khách du lịch đến tham quan Vịnh Hạ Long.
Đáng tiếc là, các công trình nổi trong sản phẩm du lịch độc đáo này ở trên biển, chịu tác động mạnh của sóng gió cũng như thiếu kinh phí sửa chữa thời gian qua, dẫn tới tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Vì vậy, việc tạm dừng đón khách để nâng cấp, sửa chữa là tín hiệu đáng mừng, nhằm góp phần bảo tồn không gian văn hóa làng chài xưa trên Vịnh Hạ Long.
Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Kiên Cường, Trưởng Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, cho biết: Hiện nay, Dự án cải tạo, nâng cấp Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn đã được chúng tôi thông qua về chủ trương, đang bắt tay vào thiết kế cơ sở và xây dựng dự toán để tiến hành. Trước mắt là tập trung vào nhà bảo tồn trung tâm, hiện đang là công trình xuống cấp nặng nhất. Dự kiến là sẽ hoàn thành các thủ tục đầu tư để trong tháng 4 có thể tiến hành triển khai dự án.
Còn các công trình phụ trợ khác như các nhà bè bảo tồn nơi ở của ngư dân, lớp học nổi trước đây sẽ thuộc giai đoạn 2, nhưng cũng trong chương trình năm nay sẽ hoàn thành. Khi hoàn thành, chúng tôi sẽ thông tin rộng rãi cho các hãng lữ hành, doanh nghiệp để có thể tiếp tục đưa khách tới tham quan, trải nghiệm.
Cơ hội phát triển các sản phẩm du lịch mới
Vịnh Hạ Long là di sản thế giới nổi tiếng khắp năm châu, từng được đánh giá là điểm đến mà du khách phải tới ít nhất một lần trong đời. Hậu dịch Covid-19, di sản tiếp tục thu hút du khách trở lại. Năm 2023 vừa qua, Vịnh Hạ Long đón gần 2,7 triệu lượt khách, trong đó có hơn một nửa là khách quốc tế. Trong 3 tháng đầu năm nay, Vịnh Hạ Long đón hơn 703.000 lượt khách, tăng 82% so với cùng kỳ, trong đó lượng khách nước ngoài vượt trội lên tới hơn 606.000 khách; thu phí tham quan đạt 225,65 tỷ đồng, tăng 80% so với cùng kỳ. Vì vậy, cùng với sự phục hồi trở lại về số lượng khách sau dịch bệnh thì yêu cầu về việc phát triển các sản phẩm du lịch mới, nhằm gia tăng sức thu hút đối với du khách, nhất là khách nước ngoài cũng đặt ra cao hơn.
Theo kế hoạch phát triển các sản phẩm du lịch của tỉnh năm nay, dự kiến sẽ có 11 sản phẩm du lịch mới được khai thác trên Vịnh Hạ Long. Theo đó, các sản phẩm trải nghiệm, hoạt động vui chơi, giải trí dưới nước được mở rộng tại nhiều khu vực, có nhiều loại hình, như: Thuyền buồm, kayak, xuồng cao tốc, tắm biển và tổ chức các dịch vụ bãi biển trên các bãi cát tự nhiên của di sản, tham quan các di chỉ khảo cổ, trải nghiệm văn hoá, cuộc sống của ngư dân, nuôi cấy, chế tác ngọc trai, câu cá, đánh cá với ngư dân, chèo thuyền rồng, du thuyền kết hợp tổ chức đám cưới…
Các sản phẩm này chủ yếu do các doanh nghiệp, hợp tác xã, cá nhân khai thác du lịch đề xuất, cơ bản có tính khả thi cao. Ông Vũ Kiên Cường cho hay, nhiều sản phẩm trong số này hiện đã có sẵn cơ sở vật chất nhất định như các nhà bè, khu nuôi trồng thuỷ sản, trang thiết bị, hạ tầng kỹ thuật. Tuy nhiên, một số sản phẩm sẽ gặp những khó khăn, vướng mắc liên quan tới việc giao mặt nước biển, thực hiện các quy định về quản lý di sản liên quan đến các quy hoạch của Vịnh Hạ Long đang được xây dựng.
Hiện nay, Quy hoạch về bảo quản, tu bổ, phục hồi danh lam thắng cảnh Vịnh Hạ Long đã hết hạn từ năm 2020 và đang được Ban Quản lý Vịnh Hạ Long tham mưu cho tỉnh tiến hành xây dựng, dự kiến trình duyệt trong năm nay. Đây sẽ là cơ sở pháp lý lớn nhất để tháo gỡ những vướng mắc trong phát triển các sản phẩm du lịch mới, trong đó có việc khai thác các bãi tắm, điểm tham quan, tuyến du lịch ở trên Vịnh Hạ Long và kết nối sang vịnh Bái Tử Long trong thời gian tới. Sau khi Quy hoạch được phê duyệt, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long sẽ phối hợp cùng với ngành du lịch, các đơn vị, cá nhân liên quan tiến hành các biện pháp để sớm đưa các sản phẩm vào phục vụ khách du lịch, thực hiện đúng kế hoạch của tỉnh trong phát triển các sản phẩm du lịch mới năm 2024.
