Bàu Nghé là tên người dân địa phương đặt cho vùng đất sình lầy quanh năm dành cho muông thú về đây duy trì nòi giống. Con người dựa vào đặc điểm sinh thái vùng đất này để mưu sinh với nghề vạn chài, bất định hơn 30 năm về trước. Giờ đây, vùng đất heo hút, sình lầy ngày ấy đã thành thôn văn hóa gắn liền với thương hiệu sầu riêng Ba Đảo vươn ra thị trường thế giới. Đó là thành quả sau 30 năm nỗ lực đóng góp không mệt mỏi của một lão nông tri điền có tên gọi thân thương Ba Đảo.
Thuở cơ hàn
Tốt nghiệp Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh nhưng ông Trương Văn Đảo lại chọn nghề thủy thủ lênh đênh trên biển cả. Cuối năm 1994, ông giã biệt đời thủy thủ, giã biệt vùng đất hào hoa Sài Gòn được mệnh danh là hòn ngọc Đông Dương để tìm đến vùng đất hoang vắng tên gọi Bàu Nghé, xã Phước Tín, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước gắn bó với nghề nông. Đường dẫn vào thôn Bàu Nghé ngày ấy chỉ là một lối nhỏ, trơn trượt, không ánh điện. Nhưng tiềm năng đất đai dự báo cho một sản phẩm nông nghiệp sẽ làm nên thương hiệu của vùng đất này. Ông là công dân đầu tiên đặt cây sầu riêng giống Chín Hóa trên vùng đất này. Chính ông là người thuê xe cày ủi, tạo lối dẫn vào thôn Bàu Nghé. Để có kinh phí làm đường, đầu tư cho nghề trồng cây ăn trái, ông đã bán cả gia tài nhà cửa, vườn tược ở Quận 1, TP. Hồ Chí Minh. Vẫn chưa đủ, ông mang cả đất đai với tổng diện tích 50 ha ở vùng đất Bàu Nghé cầm cố cho các ngân hàng để đầu tư trồng sầu riêng với mơ ước tạo dựng thương hiệu sầu riêng Việt trên thương trường quốc tế.
Chạm ngưỡng tuổi 70, ông thành lập Công ty TNHH MTV Ba Đảo chuyên chế biến, xuất khẩu trái sầu riêng tươi với thương hiệu Ba Đảo. Tổng kinh phí đầu tư cho dây chuyền chế biến, đóng gói, kho đông lạnh nhà máy của công ty hiện đã hơn 30 tỷ đồng. Vụ mùa sầu riêng 2023, công ty đã thu mua hơn 2.000 tấn sầu riêng tươi của người dân để xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Nhờ thu mua trực tiếp với nhà vườn, giá sầu riêng Ri6 của người dân được nâng từ 35.000 đồng/kg đến 52.000 đồng/kg; sầu riêng Dona từ 50.000 đồng lên 62.000 đồng/kg. Không chỉ thế, công ty của ông còn giải quyết việc làm cho 80 lao động phổ thông, trong đó có 20 lao động là người dân địa phương. Giúp người dân nâng cao thu nhập, ai cũng được ăn ngon, mặc sang là cách sống để ông học tập và làm theo tấm gương Bác Hồ.
Hành trình làm nên thương hiệu
Những năm đầu thế kỷ XXI, vườn sầu riêng với diện tích 10 ha của ông Trương Văn Đảo bắt đầu cho thu hoạch. Để tiêu thụ được sản phẩm, ông năn nỉ vợ con, người thân trong gia đình ra lề đường quốc lộ 1, đoạn qua TP. Thủ Đức bán cho khách đi đường từng trái sầu riêng được dán tên Ba Đảo. Người dân TP. Hồ Chí Minh và khu vực miền Trung từ đó biết ăn rồi biết thưởng thức trái sầu riêng. Năm 2015, ông tách múi, cấp đông sầu riêng rồi lặn lội mang ra Hà Nội bán cho từng nhà hàng, khách sạn và bán cả cho người đi đường. Người dân Thủ đô từ đó biết đến hương vị khó cưỡng của trái sầu riêng.
Năm 2017, diện tích cây sầu riêng trên vùng đất Bàu Nghé được mở rộng, ông vận động người dân tham gia thành lập Hợp tác xã (HTX) cây ăn trái Bàu Nghé với 15 thành viên. Sau 5 năm hoạt động, số thành viên HTX đã nâng lên 26 với tổng diện tích 244 ha, trong đó có 200 ha đã được cấp mã vùng trồng. Không chỉ hỗ trợ, giúp đỡ các thành viên trong HTX mua phân bón trả chậm, giá thấp để giảm chi phí trong quá trình sản xuất, ông còn chia sẻ kinh nghiệm để nâng cao năng suất, chất lượng trái sầu riêng. Nhờ vậy, năng suất sầu riêng của các thành viên HTX cây ăn trái Bàu Nghé đạt 16 tấn/ha, cao hơn 1,5 lần so với năng suất bình quân trên địa bàn tỉnh. Toàn bộ diện tích sầu riêng đang cho thu hoạch của các thành viên HTX cũng nhờ đó hội đủ điều kiện để được cấp mã số vùng trồng với quy trình canh tác, thu hoạch rõ ràng, minh bạch.
Tháng 7/2023, những chuyến container đầu tiên lăn bánh từ vùng đất Bàu Nghé mang theo thương hiệu sầu riêng Ba Đảo xuất khẩu chính ngạch ra thị trường thế giới, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc không chỉ mang thương hiệu trái cây trên địa bàn thị xã Phước Long mà cho cả tỉnh Bình Phước đã vươn ra biển lớn.
“Cảm xúc lần đầu xuất khẩu chính ngạch được trái sầu riêng tươi sang Trung Quốc khó tả lắm. Nó lâng lâng giống như niềm vui của người dân trong ngày miền Nam được hoàn toàn giải phóng. Nếu người dân ai cũng tập trung nâng cao chất lượng, tôi tin rằng trái sầu riêng của Bình Phước sẽ tiếp tục vươn đến thị trường các nước châu Âu. Khi ấy nông sản của nhà nông sẽ không còn nỗi lo canh cánh đầu ra, nông dân ai cũng giàu, không còn suy nghĩ ăn no, mặc ấm mà chuyển qua ăn ngon, mặc đẹp” – ông Ba Đảo chia sẻ.
Một chút cho đời
30 năm gắn bó với mảnh đất Bàu Nghé, ngoài là Giám đốc HTX cây ăn trái Bàu Nghé, ông Trương Văn Đảo còn có 17 năm là ủy viên ban công tác mặt trận, là chi hội trưởng chi hội nông dân, hội người cao tuổi… Cách đây 2 năm, ông được bầu làm Bí thư Chi bộ thôn Bàu Nghé. Với ông, đảng viên tham gia sinh hoạt, đóng đảng phí, báo cáo hằng tháng đầy đủ vẫn chưa đủ, mà phải làm được việc gì đó thiết thực, có lợi cho dân một cách rõ ràng, cụ thể như mắt thấy, tai nghe, tay sờ.
Từ việc chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp đến tiêu thụ nông sản, sang cả việc chăm lo cho người nghèo, giải quyết việc làm cho lao động địa phương đến ủng hộ các phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, ông đều tham gia tích cực. Mới đây, ông thay mặt HTX xây dựng quy trình canh tác cho 44 ha sầu riêng để nâng tổng diện tích sầu riêng được cấp mã số vùng trồng của HTX đạt 100%. Dự báo vụ mùa sầu riêng 2024 sắp tới, toàn bộ sản lượng sầu riêng của HTX cây ăn trái Bàu Nghé sẽ được xuất khẩu chính ngạch với thương hiệu sầu riêng Ba Đảo.
30 năm gắn bó với vùng đất Bàu Nghé, nhà nông Trương Văn Đảo đã đưa trái sầu riêng vươn ra thị trường thế giới với thương hiệu sầu riêng Ba Đảo. Mảnh đất heo hút, sình lầy của Bàu Nghé thuở nào giờ đã thành thôn văn hóa, là điểm đến hấp dẫn nhờ hương vị đặc trưng của loại trái cây được mệnh danh là vua của các loài trái cây – sầu riêng. Đời sống kinh tế của 140 hộ dân thôn Bàu Nghé hiện đã ổn định, ấm no, hạnh phúc.
Sự cần mẫn đóng góp không nhỏ của nhà nông, vừa là nhà doanh nghiệp vừa là Bí thư Chi bộ thôn Bàu Nghé – Trương Văn Đảo đã được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2022-2023.
